‘Gemeenten, werk ouderenzorg niet tegen’

De hervorming van de ouderenzorg wordt door landelijke en gemeentelijke wetgeving gehinderd. “Wij vragen slechts om mee te denken en het proces te faciliteren.”

Als een verzorgingshuis wordt verbouwd tot een complex met zelfstandige woningen, zijn er ineens allerlei obstakels. Voorzitter Guus van Montfort van branchevereniging ActiZ tegen Bouwstenen voor Sociaal: “Zo’n verbouwing kost de overheid geen cent. Wij vragen hen alleen om mee te denken en het proces te faciliteren.”

Het landelijk beleid om ouderen langer zelfstandig te laten wonen leidt ertoe dat in verhoogd tempo verzorgingshuizen worden gesloten. Daardoor dreigt een tekort aan seniorenwoningen. De gezamenlijke zorgorganisaties proberen hiervoor een oplossing te vinden door o.a. verzorginghuizen te verbouwen tot woningen die geschikt zijn voor ouderen. Daarbij worden ze geconfronteerd met allerlei knelpunten, wat er soms zelfs toe leidt dat de bouwprojecten niet doorgaan.

Van 1 naar 60 huisnummers
De voorzitter geeft een praktijkvoorbeeld. Een zorgorganisatie heeft een complex van 25 jaar oud in eigendom, ooit gebouwd als verzorgingshuis voor 100 mensen. Omdat in het nieuwe zorgbeleid zorg tot niveau ZZP 4 in het kader van ‘scheiden van wonen & zorg’ niet meer wordt geïndiceerd komt er leegstand. De zorgorganisatie wil het gebouw daarom verbouwen. Er worden 60 appartementen van gemaakt met de modernste hulpmiddelen: domotica, ict, gemeenschappelijke ruimtes voor activiteiten, restauratieve voorzieningen, et cetera.

Zo’n verbouwing brengt op gemeentelijk niveau een enorme administratieve rompslomp met zich mee. “Eerst woonden er op het huisnummer van het verzorgingshuis 100 mensen. Nu worden het 60 appartementen met elk een eigen huisnummer. “Je zou zeggen ‘ga naar de bouwmarkt en koop er 59 bordjes met huisnummers bij’. Maar zo eenvoudig is het niet. De gemeente moet de bestemming van het pand wijzigen, er moeten woningcontingenten worden toegewezen, de WOZ wordt opgesplitst, de parkeervoorziening voldoet ineens niet meer en er komt een andere verordening.” Daarnaast heeft de IGZ ook nog allerlei eisen.

Proces beter faciliteren
Deze administratieve manoeuvre is enorm tijdrovend. Gevolg is ook dat de exploitatie van het complex een stuk duurder wordt. Immers, de formele administratieve splitsing van WOZ, energielasten, parkeerbelasting, enzovoort. moet worden meegenomen in de exploitatie. Bovendien moet de zorginstelling vanwege de splitsing in aparte woningen verhuurderstoeslag gaan betalen, op jaarbasis een bedrag van 10-15% van de huur.

“Die verhuurderstoeslag zet de businesscase onder druk. Wij zijn met minister Blok in gesprek of we voor dit soort complexen een vrijstelling kunnen krijgen voor die verhuurdersheffing. Tot dusver zonder veel succes.”

Van Montfort denkt dat veel belemmeringen opgeheven kunnen worden door de gemeente. Hij zou graag zien dat dergelijke verbouwingsprocessen op gemeentelijk niveau gezamelijke projecten worden van de zorgorganisaties en de wethouders van Ruimtelijke Ordening, Bouw- en woningtoezicht, Economische Zaken en Mobiliteit. “Gemeenten moeten dit soort projecten echt gaan faciliteren. Het kost ze geen cent, want de verzorgingsinstellingen investeren alles zelf. Dus uiteindelijk zijn het voorzieningen die alleen maar van toegevoegde waarde zijn voor de gemeente.”