• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • Contact
  • Nieuwsbrief

Gemeente.nu

Nieuws voor gemeenten

  • Bedrijfsvoering
    • Aanbestedingen
    • Belastingen
    • Big data
    • Burgerzaken
    • Communicatie
    • Digitalisering
    • Financiën
    • Ondernemersbeleid
    • Organisatie
    • Privacy
    • Vergunningen
  • Sociaal
    • Bijstand
    • Decentralisatie
    • Integratie
    • Jeugdzorg
    • Onderwijs
    • Ouderen
    • Schuldhulp
    • Sport
    • Werk
    • Wmo
  • Veiligheid
    • Boa
    • Cybersecurity
    • Evenementen
    • Handhaving
    • Ondermijning
    • Openbare orde
  • Ruimte & Milieu
    • Afval
    • Bodem
    • Bouw
    • Duurzaamheid
    • Energie
    • Infrastructuur
    • Leefomgeving
    • Omgevingswet
    • Smart city
  • Loopbaan
    • Cao
    • Integriteit
    • Leiderschap
    • Mobiliteit
    • Ontwikkeling
    • Pensioen
  • Bestuur
    • College
    • Gemeenteraad
    • Participatie
    • Samenwerking
    • Raadsledennieuws (archief)
  • Partners
    • Centric
    • Segment
    • TAUW
    • Sdu VIND
    • Sdu VIND Inkoop en Aanbesteding
  • Whitepapers
  • Opleidingen

‘Ga niet als een kip zonder kop aan de slag’

22 maart 2018 door Richard Sandee

Na de verkiezingen worden nieuwe coalities gesmeed. Ambtenaren vinden het meeste plezier in hun werk als ze ‘politiek sensitief’ met de veranderde omgeving omgaan, adviseren Marike Simons en Maud van de Wiel.

Bestuurders die hun stukken niet lezen. Raadsleden die domme opmerkingen maken tijdens vergaderingen. Gemeenteambtenaren zitten erbij en kijken ernaar. Dat zal na woensdag niet anders zijn. Hoe hiermee om te gaan? Simons en Van de Wiel geven sinds 2007 trainingen politieke sensitiviteit voor ambtenaren en presenteren donderdag 29 maart officieel hun boek over het onderwerp.

Een vraag die de auteurs vaak krijgen: zouden wethouders en raadsleden zich juist niet beter moeten verdiepen in wat zij krijgen aangereikt? ‘Ons antwoord daarop,’ zegt Simons, ‘is dat de ambtenaar de professional is in dit spel. Die werkt doorgaans een langere periode bij de gemeente dan politici, en ook nog als inhoudelijk expert.’

Verkeerde diagnose

Van de Wiel vult aan: ‘Vergelijk het met de arts in het ziekenhuis. De patiënt kan zich hebben ingelezen en alle vragen van de dokter zo goed mogelijk beantwoorden, maar als er een verkeerde diagnose wordt gesteld, dan reken je dat ook niet de patiënt aan. De dokter had beter onderzoek moeten doen of doorvragen.’

Dat doorvragen is iets wat veel ambtenaren in de ogen van Simons en Van de Wiel te weinig doen, waardoor eindeloos energie verloren kan gaan. ‘Er valt echt heel veel tijd te winnen door niet als een kip zonder kop aan de slag te gaan,’ vat Simons het samen. Voorbeeld: een wethouder kreeg de vraag van bewoners of zij zelf een bruggetje over een sloot mochten bouwen. Dus de wethouder vraagt aan zijn ambtenaren: is dat mogelijk?

Veel gemopperd

Van de Wiel: ‘Die ambtenaren interpreteerden dat, zonder door te vragen, als een directe opdracht. Maandenlang is daar energie in gestoken en heel veel over gemopperd bij de koffieautomaat. Zoiets kan namelijk helemaal niet in verband met de aansprakelijkheid: als iemand door het zelfgebouwde bruggetje zakt, is de gemeente alsnog verantwoordelijk en zijn de rapen gaar.’

Al het gemopper en gedoe bleek achteraf volkomen overbodig: de wethouder had de vraag namelijk echt als vráág bedoeld. Hij wilde simpelweg weten of het kon. Simons: ‘Dat patroon komen we in de praktijk vaak tegen, dat ambtenaren te snel ja en amen knikken. Ze hadden moeten doorvragen: Wat als dit niet kan? Zijn er al toezeggingen gedaan aan de bewoners? Ander voorbeeld: een wethouder die om praktische informatie vroeg over cameratoezicht, werd geconfronteerd met zo’n negentig slides in PowerPoint, vol technische informatie. Daar kan zo iemand dus niets mee.’

Sinterklaaseffect

Vanwaar deze miscommunicatie? ‘We zien bijvoorbeeld het Sinterklaaseffect: vooral geen vragen stellen, want oh, oh, het is wél de wethouder. Er is ook een ander soort angst. Sommige ambtenaren denken: ik ben de expert die alles hoort te weten. Weer anderen hebben vanuit die houding juist een soort dedain ontwikkeld voor de bestuurders.’ Simons en Van de Wiel kennen intussen ‘alle smoesjes’, zeggen ze. ‘Maar ambtenaren moeten zich verpláátsen in hun politieke opdrachtgever, en rekening houden met hun wensen en doelen, hoe moeilijk dat soms ook is.’

Politieke agenda

En nee, dat komt niet altijd overeen met hoe de ambtenaar het ziet. Simpel gesteld: ambtenaren analyseren en onderzoeken, gericht op de beste keuze in het algemeen belang. Politici daarentegen hebben hun eigen agenda: het dienen van de achterban, zichtbaar zijn, scoren in de media. Dat die twee werelden weleens botsen, is niet gek. ‘Zo werkt het in een democratie. Maar onze stelling is dat als iedereen zijn eigen rol goed vervult, je het best mogelijke bestuur krijgt. Ambtenaren bereiken meer en krijgen daardoor ook meer plezier in hun werk als ze politiek sensitief zijn,’ zegt Simons.

Coalitieakkoord lezen

Goed, wat moet een ambtenaar zoal doen om politiek sensitief te worden, als hij dat al niet is? Simons en Van de Wiel geven in hun boek geen ‘checklist’- daar geloven ze niet in – maar wel veel praktische tips en een waslijst aan zaken om rekening mee te houden. Een belangrijke daarvan: de politieke kaders zoals die zijn vastgelegd in het coalitieakkoord. ‘Het is verbazingwekkend hoe weinig ambtenaren dat écht goed lezen om hun oplossingen zo goed mogelijk te presenteren. Zo vond een ambtenaar niets terug over sportbeleid, maar bij nadere lezing wél over het tegengaan van overgewicht,’ zegt Simons. ‘Dan heb je dus een aanknopingspunt.’

Een ander punt: stokpaardjes. ‘Bijna elke politicus,’ zegt Van de Wiel, ‘heeft drie kernthema’s waarop hij of zij voortdurend hamert. Ze moeten ook wel, willen ze een duidelijk profiel opbouwen voor de kiezer. Zorg dat je daarmee rekening houdt als de wethouder bijvoorbeeld een raadslid moet overtuigen.’

Opdrachtnemers college

Simons en Van de Wiel zien ambtenaren in eerste instantie als opdrachtnemers van het college. Die visie lijkt op gespannen voet te staan met de recente kritiek van de wetenschappers Wim Voermans en Geerten Waling, die ervoor pleiten de raad meer centraal te stellen. Waling zei in een interview met Gemeente.nu onder meer dat raadsleden meer ambtelijke ondersteuning zouden moeten krijgen.

Bestuurlijke elite

Maar de auteurs zijn niet tegen dat idee en herkennen het beeld van een ‘bestuurlijke elite’ in gemeenteland die steeds meer zijn zin doordrijft, zoals bij herindelingen. Bij die elite horen óók de ambtenaren, zeggen ze. ‘Maar zoals wij duidelijk zeggen: de politieke kaders moeten door de raad worden bepaald. Dat is het belangrijkste en hoogste orgaan. Laten we het democratisch systeem zoals het nu is, eerst eens goed laten werken, misschien heb je dan helemaal geen referenda of andere bestuurlijke vernieuwing nodig. Ons democratisch systeem is goed, alleen de uitvoering niet altijd.’

Meer informatie op de website van Simons Van de Wiel.

Tagged With: gemeenteambtenaren, samenwerking, tips Filed Under: Bestuur, Gemeenteraad, Loopbaan, Ontwikkeling, Organisatie, Samenwerking

Reageer
Vorige artikel
Lokalen zijn het vaakst de grootste
Volgende artikel
Eén nerd per college zou een mooi begin zijn

Reader Interactions

Geef een antwoord Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primary Sidebar

GEMEENTEVACATURES

Teamcoördinator Sociaal domein (team inburgering & inkomen) – Gemeente Gouda

Data-analist Sociaal domein – Gemeente Gouda

Senior beleidsadviseur Jeugdhulp – Gemeente Gouda

Adviseur inrichting openbare ruimte – Gemeente Gouda

Toezichthouder WMO/Jeugdwet – Gemeente Gouda

Meer vacatures

LAATSTE ARTIKELEN

Slimme ontmoetingsplek goed voor sociale samenhang

24 maart 2023

Europees geld om inwoners mee te laten doen aan maatschappij

23 maart 2023

Utrecht goed op weg met snelle schuldhulpverlening

23 maart 2023

Spreidingswet ondanks kritiek RvS nauwelijks aangescherpt

23 maart 2023

Opinie Banken, bruggen en kunst van gerecycled plastic

22 maart 2023

GEMEENTE.NU PARTNERS

Aan de slag met de Wet open overheid
  • Segment

Aan de slag met de Wet open overheid

Opinie Standaardisatie nodig om Common Ground van de grond te krijgen
  • Centric

Opinie Standaardisatie nodig om Common Ground van de grond te krijgen

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 
  • Segment

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 

Opinie Common Ground moet breder gedragen worden
  • Centric

Opinie Common Ground moet breder gedragen worden

Zomerkorting bij Segment! 
  • Segment

Zomerkorting bij Segment! 

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 
  • Segment

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden
  • Segment

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen
  • Segment

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou
  • Segment

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou

Compleet juridisch cursusprogramma voor de waterschapwereld
  • Segment

Compleet juridisch cursusprogramma voor de waterschapwereld

Risico’s en kansen van Common Ground
  • Centric

Risico’s en kansen van Common Ground

Maak medewerkers bewust van cybersecurity
  • Centric

Maak medewerkers bewust van cybersecurity

Digitaliseren in Rotterdam: ‘Volledig vanuit één systeem werken’
  • Centric

Digitaliseren in Rotterdam: ‘Volledig vanuit één systeem werken’

Centric en Arda vergroten securitybewustzijn binnen organisaties
  • Centric

Centric en Arda vergroten securitybewustzijn binnen organisaties

Centric en DiVault, voor duurzaam toegankelijke gemeenten
  • Centric

Centric en DiVault, voor duurzaam toegankelijke gemeenten

‘Co-creatie’ betekent nog niet vanzelf maatwerk 
  • Centric

‘Co-creatie’ betekent nog niet vanzelf maatwerk 

Digitale terinzagelegging volgens Common Ground
  • Centric

Digitale terinzagelegging volgens Common Ground

Blog – Delen die data: Omgevingswet is niet gebaat bij eilandjes
  • Centric

Blog – Delen die data: Omgevingswet is niet gebaat bij eilandjes

Blog – Gebruiksgemak is ook werk uit handen nemen
  • Centric

Blog – Gebruiksgemak is ook werk uit handen nemen

Voorbereid op de piek in Bbz-aanvragen?
  • Centric

Voorbereid op de piek in Bbz-aanvragen?

Podcast – Rechtmatigheid implementeren in de organisatie
  • Segment

Podcast – Rechtmatigheid implementeren in de organisatie

Blog – Nuchter innoveren met Rotterdam
  • Centric

Blog – Nuchter innoveren met Rotterdam

Strategische samenwerking Energiemissie en Centric rond e-factureren
  • Centric

Strategische samenwerking Energiemissie en Centric rond e-factureren

Blog – Innovatie die echt meerwaarde levert
  • Centric

Blog – Innovatie die echt meerwaarde levert

Kijk terug: BOA Webinar over groei van de handhaving
  • Segment

Kijk terug: BOA Webinar over groei van de handhaving

Innovaties Burgerzaken: ‘Meer gemak voor inwoners en professionals’
  • Centric

Innovaties Burgerzaken: ‘Meer gemak voor inwoners en professionals’

Auditbare veiligheid op het gebied van wachtwoorden
  • Centric

Auditbare veiligheid op het gebied van wachtwoorden

Podcast 25 jaar opleiden in de publieke sector
  • Segment

Podcast 25 jaar opleiden in de publieke sector

Súdwest-Fryslân zet de kracht van data op de kaart
  • Centric

Súdwest-Fryslân zet de kracht van data op de kaart

‘Een nieuw paspoort is geen boek dat je even koopt’
  • Centric

‘Een nieuw paspoort is geen boek dat je even koopt’

Opleidingen Omgevingswet voor Twentse gemeenten
  • Segment

Opleidingen Omgevingswet voor Twentse gemeenten

Digitale dienstverlening met de burger echt centraal
  • Centric

Digitale dienstverlening met de burger echt centraal

‘Hybride’ les laat deelnemer kiezen tussen fysiek of virtueel
  • Segment

‘Hybride’ les laat deelnemer kiezen tussen fysiek of virtueel

Met de Meetfiets de gemeente in
  • Centric

Met de Meetfiets de gemeente in

Centric stelt software inburgeringswet vrij beschikbaar
  • Centric

Centric stelt software inburgeringswet vrij beschikbaar

Jongeren als IT’er aan het werk voor Centric via 2TestIT
  • Centric

Jongeren als IT’er aan het werk voor Centric via 2TestIT

AI-assistent verbetert interactie burger met gemeente
  • Centric

AI-assistent verbetert interactie burger met gemeente

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips
  • Segment

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips

Business intelligence helpt bij goede ambulancezorg
  • Centric

Business intelligence helpt bij goede ambulancezorg

Provinciale Reservepool met stembureauleden
  • Segment

Provinciale Reservepool met stembureauleden

Centric en Gripvol vergemakkelijken Bbz-aanvraag ondernemers
  • Centric

Centric en Gripvol vergemakkelijken Bbz-aanvraag ondernemers

Verkiezingen in coronatijd: nervositeit en verscheurde stempassen
  • Segment

Verkiezingen in coronatijd: nervositeit en verscheurde stempassen

Diplomastelsel Burgerzaken verandert
  • Segment

Diplomastelsel Burgerzaken verandert

Masterclasses informatiebeveiliging
  • Segment

Masterclasses informatiebeveiliging

BOA Webinar: Na corona – groei handhaving vasthouden!
  • Segment

BOA Webinar: Na corona – groei handhaving vasthouden!

Hoe stel je financiële rechtmatigheid vast?
  • Segment

Hoe stel je financiële rechtmatigheid vast?

Centric en ValidSign verstevigen partnerschap
  • Centric

Centric en ValidSign verstevigen partnerschap

Friese voorlopers op weg naar Omgevingswet
  • Centric

Friese voorlopers op weg naar Omgevingswet

Collectief leren: juist in coronatijd, maar hoe dan?
  • Segment

Collectief leren: juist in coronatijd, maar hoe dan?

VNOG gaat voor financiën vanuit de cloud
  • Centric

VNOG gaat voor financiën vanuit de cloud

Zo kom je tot een robuuste begroting
  • Segment

Zo kom je tot een robuuste begroting

Online training agressie voorkomen: kan dat?
  • Segment

Online training agressie voorkomen: kan dat?

Vijf redenen om voor Segment te kiezen
  • Segment

Vijf redenen om voor Segment te kiezen

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’
  • Segment

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’

Centric presenteert Productbeleid Decentrale Overheid 2021
  • Centric

Centric presenteert Productbeleid Decentrale Overheid 2021

Whitepaper – Archiveren voor gemeenten
  • Centric

Whitepaper – Archiveren voor gemeenten

Jelly Frankes: jong, enthousiast en deskundig
  • Segment

Jelly Frankes: jong, enthousiast en deskundig

Whitepaper – Gemeenten ontzorgd met SaaS
  • Centric

Whitepaper – Gemeenten ontzorgd met SaaS

Eerste Hulp bij Verkiezingen
  • Segment

Eerste Hulp bij Verkiezingen

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit
  • Segment

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit

BUCH-gemeenten nemen Centric Burgerzaken in gebruik
  • Centric

BUCH-gemeenten nemen Centric Burgerzaken in gebruik

Centric en Stratech bieden totaaloplossing schuldhulpverlening
  • Centric

Centric en Stratech bieden totaaloplossing schuldhulpverlening

Centric en SNG werken samen aan rekenmodule beslagvrije voet
  • Centric

Centric en SNG werken samen aan rekenmodule beslagvrije voet

Eric Gubbels over online leren in coronatijd
  • Segment

Eric Gubbels over online leren in coronatijd

Digitale handhaving in het sociaal domein
  • Centric

Digitale handhaving in het sociaal domein

Boa’s: kennis als schild tegen angst en onzekerheid
  • Segment

Boa’s: kennis als schild tegen angst en onzekerheid

Opinie ‘Kaders’ zijn de nieuwste kleren van de keizer
  • Centric

Opinie ‘Kaders’ zijn de nieuwste kleren van de keizer

BoAcademie lanceert opleiding niveau 4 voor handhavers
  • Segment

BoAcademie lanceert opleiding niveau 4 voor handhavers

De Virtuele Inloopavond
  • Centric

De Virtuele Inloopavond

Whitepaper Talentmatch – Meedoen op de arbeidsmarkt
  • Centric

Whitepaper Talentmatch – Meedoen op de arbeidsmarkt

Whitepaper – De roadmap naar Office 365 voor gemeenten
  • Centric

Whitepaper – De roadmap naar Office 365 voor gemeenten

Aanvullende geweldsmiddelen boa’s horen erbij
  • Segment

Aanvullende geweldsmiddelen boa’s horen erbij

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

Centric publiceert publieksverslag 2019
  • Centric

Centric publiceert publieksverslag 2019

Schuldenproblematiek door de coronacrisis
  • Segment

Schuldenproblematiek door de coronacrisis

Vernieuwend opleidingsaanbod voor gemeenten
  • Segment

Vernieuwend opleidingsaanbod voor gemeenten


Footer

Snel naar

  • Aanbestedingen
  • Big data
  • Financiën
  • Handhaving
  • Integriteit
  • Leefomgeving

Meer Gemeente.nu

  • Nieuwsbrief
  • Facebook
  • Twitter
  • Linkedin
  • Events

Help

  • Adverteren
  • Contact
  • Spelregels

Powered by Sdu

SDU

Het laatste nieuws van
Gemeente.nu in je mail?

×