• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
  • Contact
  • Nieuwsbrief

Gemeente.nu

Nieuws voor gemeenten

  • Bedrijfsvoering
    • Aanbestedingen
    • Belastingen
    • Big data
    • Burgerzaken
    • Communicatie
    • Digitalisering
    • Financiën
    • Ondernemersbeleid
    • Organisatie
    • Privacy
    • Vergunningen
  • Sociaal
    • Bijstand
    • Decentralisatie
    • Integratie
    • Jeugdzorg
    • Onderwijs
    • Ouderen
    • Schuldhulp
    • Sport
    • Werk
    • Wmo
  • Veiligheid
    • Boa
    • Cybersecurity
    • Evenementen
    • Handhaving
    • Ondermijning
    • Openbare orde
  • Ruimte & Milieu
    • Afval
    • Bodem
    • Bouw
    • Duurzaamheid
    • Energie
    • Infrastructuur
    • Leefomgeving
    • Omgevingswet
    • Smart city
  • Loopbaan
    • Cao
    • Integriteit
    • Leiderschap
    • Mobiliteit
    • Ontwikkeling
    • Pensioen
  • Bestuur
    • College
    • Gemeenteraad
    • Participatie
    • Samenwerking
    • Raadsledennieuws (archief)
  • Partners Gemeente.nu
    • Annual Insight
    • Centric
    • PinkRoccade Local Government
    • Segment
    • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)
    • Sdu VIND Handhaving
    • Sdu VIND Inkoop en Aanbesteding
  • Whitepapers

‘Ga niet als een kip zonder kop aan de slag’

22 maart 2018 door Richard Sandee

Na de verkiezingen worden nieuwe coalities gesmeed. Ambtenaren vinden het meeste plezier in hun werk als ze ‘politiek sensitief’ met de veranderde omgeving omgaan, adviseren Marike Simons en Maud van de Wiel.

Bestuurders die hun stukken niet lezen. Raadsleden die domme opmerkingen maken tijdens vergaderingen. Gemeenteambtenaren zitten erbij en kijken ernaar. Dat zal na woensdag niet anders zijn. Hoe hiermee om te gaan? Simons en Van de Wiel geven sinds 2007 trainingen politieke sensitiviteit voor ambtenaren en presenteren donderdag 29 maart officieel hun boek over het onderwerp.

Een vraag die de auteurs vaak krijgen: zouden wethouders en raadsleden zich juist niet beter moeten verdiepen in wat zij krijgen aangereikt? ‘Ons antwoord daarop,’ zegt Simons, ‘is dat de ambtenaar de professional is in dit spel. Die werkt doorgaans een langere periode bij de gemeente dan politici, en ook nog als inhoudelijk expert.’

Verkeerde diagnose

Van de Wiel vult aan: ‘Vergelijk het met de arts in het ziekenhuis. De patiënt kan zich hebben ingelezen en alle vragen van de dokter zo goed mogelijk beantwoorden, maar als er een verkeerde diagnose wordt gesteld, dan reken je dat ook niet de patiënt aan. De dokter had beter onderzoek moeten doen of doorvragen.’

Dat doorvragen is iets wat veel ambtenaren in de ogen van Simons en Van de Wiel te weinig doen, waardoor eindeloos energie verloren kan gaan. ‘Er valt echt heel veel tijd te winnen door niet als een kip zonder kop aan de slag te gaan,’ vat Simons het samen. Voorbeeld: een wethouder kreeg de vraag van bewoners of zij zelf een bruggetje over een sloot mochten bouwen. Dus de wethouder vraagt aan zijn ambtenaren: is dat mogelijk?

Veel gemopperd

Van de Wiel: ‘Die ambtenaren interpreteerden dat, zonder door te vragen, als een directe opdracht. Maandenlang is daar energie in gestoken en heel veel over gemopperd bij de koffieautomaat. Zoiets kan namelijk helemaal niet in verband met de aansprakelijkheid: als iemand door het zelfgebouwde bruggetje zakt, is de gemeente alsnog verantwoordelijk en zijn de rapen gaar.’

Al het gemopper en gedoe bleek achteraf volkomen overbodig: de wethouder had de vraag namelijk echt als vráág bedoeld. Hij wilde simpelweg weten of het kon. Simons: ‘Dat patroon komen we in de praktijk vaak tegen, dat ambtenaren te snel ja en amen knikken. Ze hadden moeten doorvragen: Wat als dit niet kan? Zijn er al toezeggingen gedaan aan de bewoners? Ander voorbeeld: een wethouder die om praktische informatie vroeg over cameratoezicht, werd geconfronteerd met zo’n negentig slides in PowerPoint, vol technische informatie. Daar kan zo iemand dus niets mee.’

Sinterklaaseffect

Vanwaar deze miscommunicatie? ‘We zien bijvoorbeeld het Sinterklaaseffect: vooral geen vragen stellen, want oh, oh, het is wél de wethouder. Er is ook een ander soort angst. Sommige ambtenaren denken: ik ben de expert die alles hoort te weten. Weer anderen hebben vanuit die houding juist een soort dedain ontwikkeld voor de bestuurders.’ Simons en Van de Wiel kennen intussen ‘alle smoesjes’, zeggen ze. ‘Maar ambtenaren moeten zich verpláátsen in hun politieke opdrachtgever, en rekening houden met hun wensen en doelen, hoe moeilijk dat soms ook is.’

Politieke agenda

En nee, dat komt niet altijd overeen met hoe de ambtenaar het ziet. Simpel gesteld: ambtenaren analyseren en onderzoeken, gericht op de beste keuze in het algemeen belang. Politici daarentegen hebben hun eigen agenda: het dienen van de achterban, zichtbaar zijn, scoren in de media. Dat die twee werelden weleens botsen, is niet gek. ‘Zo werkt het in een democratie. Maar onze stelling is dat als iedereen zijn eigen rol goed vervult, je het best mogelijke bestuur krijgt. Ambtenaren bereiken meer en krijgen daardoor ook meer plezier in hun werk als ze politiek sensitief zijn,’ zegt Simons.

Coalitieakkoord lezen

Goed, wat moet een ambtenaar zoal doen om politiek sensitief te worden, als hij dat al niet is? Simons en Van de Wiel geven in hun boek geen ‘checklist’- daar geloven ze niet in – maar wel veel praktische tips en een waslijst aan zaken om rekening mee te houden. Een belangrijke daarvan: de politieke kaders zoals die zijn vastgelegd in het coalitieakkoord. ‘Het is verbazingwekkend hoe weinig ambtenaren dat écht goed lezen om hun oplossingen zo goed mogelijk te presenteren. Zo vond een ambtenaar niets terug over sportbeleid, maar bij nadere lezing wél over het tegengaan van overgewicht,’ zegt Simons. ‘Dan heb je dus een aanknopingspunt.’

Een ander punt: stokpaardjes. ‘Bijna elke politicus,’ zegt Van de Wiel, ‘heeft drie kernthema’s waarop hij of zij voortdurend hamert. Ze moeten ook wel, willen ze een duidelijk profiel opbouwen voor de kiezer. Zorg dat je daarmee rekening houdt als de wethouder bijvoorbeeld een raadslid moet overtuigen.’

Opdrachtnemers college

Simons en Van de Wiel zien ambtenaren in eerste instantie als opdrachtnemers van het college. Die visie lijkt op gespannen voet te staan met de recente kritiek van de wetenschappers Wim Voermans en Geerten Waling, die ervoor pleiten de raad meer centraal te stellen. Waling zei in een interview met Gemeente.nu onder meer dat raadsleden meer ambtelijke ondersteuning zouden moeten krijgen.

Bestuurlijke elite

Maar de auteurs zijn niet tegen dat idee en herkennen het beeld van een ‘bestuurlijke elite’ in gemeenteland die steeds meer zijn zin doordrijft, zoals bij herindelingen. Bij die elite horen óók de ambtenaren, zeggen ze. ‘Maar zoals wij duidelijk zeggen: de politieke kaders moeten door de raad worden bepaald. Dat is het belangrijkste en hoogste orgaan. Laten we het democratisch systeem zoals het nu is, eerst eens goed laten werken, misschien heb je dan helemaal geen referenda of andere bestuurlijke vernieuwing nodig. Ons democratisch systeem is goed, alleen de uitvoering niet altijd.’

Meer informatie op de website van Simons Van de Wiel.

Vorige artikel
Lokalen zijn het vaakst de grootste
Volgende artikel
Eén nerd per college zou een mooi begin zijn

Tags: gemeenteambtenaren, samenwerking, tips Categorie: Bestuur, Gemeenteraad, Loopbaan, Ontwikkeling, Organisatie, Samenwerking

Lees Interacties

Geef een reactie Antwoord annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primaire Sidebar

TOPVACATURES

Docent Burgerzaken (gegevens & privacy) – Segment

Uw Topvacature op Gemeente.nu

Meer vacatures

LAATSTE ARTIKELEN

Permanente bewoning recreatieparken

Nog veel kritiek op permanente bewoning recreatieparken

15 april 2021

Opinie Argumenten op een goudschaaltje wegen

15 april 2021

Amsterdam in beroep tegen schrappen verbod vakantieverhuur

15 april 2021

Goed voorbeeld: ‘Het gaat niet om een casus, maar om een mens’

14 april 2021

Schulden Utrecht coronasanering

Utrechters sneller uit schulden door ‘coronasanering’

14 april 2021

Banner SC Aanbestedingsrecht 2021 320x250

GEMEENTE.NU PARTNERS

Centric en ValidSign verstevigen partnerschap
  • Centric

Centric en ValidSign verstevigen partnerschap

Webinar: preventie, toezicht en handhaving in sociaal domein
  • Centric

Webinar: preventie, toezicht en handhaving in sociaal domein

Whitepaper – Trendrapport zorgfraude
  • Annual Insight

Whitepaper – Trendrapport zorgfraude

Meer grip op de gemeentefinanciën
  • Annual Insight

Meer grip op de gemeentefinanciën

Op zoek naar de zorgcowboys
  • Annual Insight

Op zoek naar de zorgcowboys

Schuldenaanpak effectiever met vroegsignalering in de wet verankerd
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Schuldenaanpak effectiever met vroegsignalering in de wet verankerd

Proeftuin PinkRoccade helpt gemeenten bij digitale transitie
  • PinkRoccade Local Government

Proeftuin PinkRoccade helpt gemeenten bij digitale transitie

Op weg naar een datagedreven gemeente
  • PinkRoccade Local Government

Op weg naar een datagedreven gemeente

Datagedreven werken in het sociaal domein
  • Annual Insight

Datagedreven werken in het sociaal domein

Webinar nieuw iBurgerzaken releases 3.10 en 4.0
  • PinkRoccade Local Government

Webinar nieuw iBurgerzaken releases 3.10 en 4.0

Video – PinkRoccade Local Government
  • PinkRoccade Local Government

Video – PinkRoccade Local Government

Friese voorlopers op weg naar Omgevingswet
  • Centric

Friese voorlopers op weg naar Omgevingswet

Makkelijker vragen stellen via live chat met experts
  • PinkRoccade Local Government

Makkelijker vragen stellen via live chat met experts

Collectief leren: juist in coronatijd, maar hoe dan?
  • Segment

Collectief leren: juist in coronatijd, maar hoe dan?

Huizen geeft consultants kijkje in de keuken
  • PinkRoccade Local Government

Huizen geeft consultants kijkje in de keuken

Webinar: Hoe Hoeksche Waard een lerende gemeente werd
  • Centric

Webinar: Hoe Hoeksche Waard een lerende gemeente werd

Aanpassingen Tozo en nieuwe regeling Tonk
  • PinkRoccade Local Government

Aanpassingen Tozo en nieuwe regeling Tonk

VNOG gaat voor financiën vanuit de cloud
  • Centric

VNOG gaat voor financiën vanuit de cloud

Webinar: Cloud
  • PinkRoccade Local Government

Webinar: Cloud

Meer grip op financiële processen in Hellevoetsluis
  • PinkRoccade Local Government

Meer grip op financiële processen in Hellevoetsluis

Common Ground: lonkend lokaal perspectief
  • PinkRoccade Local Government

Common Ground: lonkend lokaal perspectief

Een digitaal loket voor de burger en ondernemer
  • PinkRoccade Local Government

Een digitaal loket voor de burger en ondernemer

Zo kom je tot een robuuste begroting
  • Segment

Zo kom je tot een robuuste begroting

Online geboorteaangifte vanuit het kraambed
  • PinkRoccade Local Government

Online geboorteaangifte vanuit het kraambed

De VVV voor iBurgerzaken: Verbeteren, Verrijken en Vooruitdenken
  • PinkRoccade Local Government

De VVV voor iBurgerzaken: Verbeteren, Verrijken en Vooruitdenken

Webinar: Slimme online dienstverlening in het Sociaal Domein
  • Centric

Webinar: Slimme online dienstverlening in het Sociaal Domein

  • PinkRoccade Local Government

Zet de eerste stap naar Common Ground

De AVG en datalekken
  • PinkRoccade Local Government

De AVG en datalekken

Online training agressie voorkomen: kan dat?
  • Segment

Online training agressie voorkomen: kan dat?

Gegevensuitwisseling: Get Connected met iConnect
  • PinkRoccade Local Government

Gegevensuitwisseling: Get Connected met iConnect

Webinar: Waarom je salarisverwerking uitbesteden loont
  • Centric

Webinar: Waarom je salarisverwerking uitbesteden loont

Gemeenten Stein, Schagen en Hellevoetsluis innoveren met iFinanciën van PinkRoccade
  • PinkRoccade Local Government

Gemeenten Stein, Schagen en Hellevoetsluis innoveren met iFinanciën van PinkRoccade

Vijf redenen om voor Segment te kiezen
  • Segment

Vijf redenen om voor Segment te kiezen

Opinie Bewust omgaan met mogelijkheden digitale dienstverlening
  • PinkRoccade Local Government

Opinie Bewust omgaan met mogelijkheden digitale dienstverlening

Webinar: naar een samenhangende objectenregistratie
  • Centric

Webinar: naar een samenhangende objectenregistratie

Whitepaper – Een datagedreven gemeente
  • PinkRoccade Local Government

Whitepaper – Een datagedreven gemeente

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’
  • Segment

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’

Centric presenteert Productbeleid Decentrale Overheid 2021
  • Centric

Centric presenteert Productbeleid Decentrale Overheid 2021

Whitepaper – Archiveren voor gemeenten
  • Centric

Whitepaper – Archiveren voor gemeenten

Jelly Frankes: jong, enthousiast en deskundig
  • Segment

Jelly Frankes: jong, enthousiast en deskundig

Whitepaper – Gemeenten ontzorgd met SaaS
  • Centric

Whitepaper – Gemeenten ontzorgd met SaaS

Webinars: Samenwerken aan de decentrale overheid van morgen
  • Centric

Webinars: Samenwerken aan de decentrale overheid van morgen

Eerste Hulp bij Verkiezingen
  • Segment

Eerste Hulp bij Verkiezingen

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit
  • Segment

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit

BUCH-gemeenten nemen Centric Burgerzaken in gebruik
  • Centric

BUCH-gemeenten nemen Centric Burgerzaken in gebruik

Centric en Stratech bieden totaaloplossing schuldhulpverlening
  • Centric

Centric en Stratech bieden totaaloplossing schuldhulpverlening

Centric en SNG werken samen aan rekenmodule beslagvrije voet
  • Centric

Centric en SNG werken samen aan rekenmodule beslagvrije voet

Eric Gubbels over online leren in coronatijd
  • Segment

Eric Gubbels over online leren in coronatijd

Fokke Dijkstra: ‘Transparantie is key voor privacy’
  • Centric

Fokke Dijkstra: ‘Transparantie is key voor privacy’

Digitale handhaving in het sociaal domein
  • Centric

Digitale handhaving in het sociaal domein

Boa’s: kennis als schild tegen angst en onzekerheid
  • Segment

Boa’s: kennis als schild tegen angst en onzekerheid

BoAcademie lanceert opleiding niveau 4 voor handhavers
  • Segment

BoAcademie lanceert opleiding niveau 4 voor handhavers

De Virtuele Inloopavond
  • Centric

De Virtuele Inloopavond

Whitepaper Talentmatch – Meedoen op de arbeidsmarkt
  • Centric

Whitepaper Talentmatch – Meedoen op de arbeidsmarkt

Whitepaper – De roadmap naar Office 365 voor gemeenten
  • Centric

Whitepaper – De roadmap naar Office 365 voor gemeenten

Aanvullende geweldsmiddelen boa’s horen erbij
  • Segment

Aanvullende geweldsmiddelen boa’s horen erbij

Whitepaper – Participeren met Nes
  • Centric

Whitepaper – Participeren met Nes

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

Centric publiceert publieksverslag 2019
  • Centric

Centric publiceert publieksverslag 2019

Schuldenproblematiek door de coronacrisis
  • Segment

Schuldenproblematiek door de coronacrisis

Vernieuwend opleidingsaanbod voor gemeenten
  • Segment

Vernieuwend opleidingsaanbod voor gemeenten


Footer

Snel naar

  • Aanbestedingen
  • Big data
  • Financiën
  • Handhaving
  • Integriteit
  • Leefomgeving

Meer Gemeente.nu

  • Nieuwsbrief
  • Facebook
  • Twitter
  • Linkedin
  • Events

Help

  • Adverteren
  • Contact
  • Spelregels

Powered by Sdu

SDU

 

Het laatste nieuws van Gemeente.nu in je mail?

Meld je aan voor de algemene nieuwsbrief of een van de themanieuwsbrieven van Gemeente.nu.

Aanmelden

×