De lokale partijen zijn woensdag, zoals voorspeld, als grote overwinnaar uit de verkiezingen gekomen. Ze haalden samen ruim 32 procent van de stemmen en zijn het vaakst de grootste partij geworden. In 164 van de 335 gemeenten won een plaatselijke fractie.
De lokale partijen wonnen onder meer in Rotterdam, Den Haag, Tilburg, Enschede, Venlo, Emmen, Capelle aan den IJssel, Deventer, Gorinchem, Harderwijk, Hengelo, Hilversum en Kerkrade. Van de 164 zegevierende lokale partijen hadden 23 de naam Gemeentebelangen. Ruim een op de drie zetels tot nu toe ging naar een lokale partij. In diezelfde gemeenten wonnen de lokalen vier jaar geleden ongeveer een kwart van de zetels.
CDA en VVD volgen
Het CDA won in 66 gemeenten, de VVD boekte 41 zeges. GroenLinks zegevierde in twaalf gemeenten, waaronder Utrecht en Nijmegen, en sleepte ook in Amsterdam de winst in de wacht. De ChristenUnie werd eveneens twaalf keer de grootste, elf keer won de SGP en vijf keer ging de koppositie naar een lijstcombinatie van de twee christelijke partijen.
De PvdA kwam vijf keer als grootste uit de stembus. De SP won in vier gemeenten. D66 werd de grootste in Amersfoort, Leiden en Gouda. Van tien gemeenten is de uitslag nog niet bekend. In Zaltbommel eindigden twee partijen precies gelijk op de eerste plaats.
PVV en DENK
In elke van de dertig gemeenten waar de PVV van Geert Wilders meedoet, komt de partij in de raad. De partij staat op 74 zetels, en dat kunnen er nog een paar meer worden. In Nissewaard pakte de PVV vanuit het niets vijf zetels. In Rucphen kreeg de partij naar verhouding de meeste stemmen: 20,3 procent. Dat leverde vier zetels op. Datzelfde aantal behaalde de partij in Terneuzen en in Wilders’ geboortestad Venlo. In Rotterdam won de PVV twee zetels. Bij de vorige verkiezingen deed de partij in twee plaatsen mee, in Almere zakten de zetels van negen naar zeven en in Den Haag van zeven naar twee.
De partij DENK komt in dertien gemeenteraden. Het grootste succes boekte de partij in Schiedam: daar werd DENK bij deze eerste deelname aan de gemeenteraadsverkiezingen de tweede partij, na de VVD. DENK kreeg er 11,7 procent van de stemmen, goed voor vier zetels in de raad.
Opkomst 55 procent
Bij de gemeenteraadsverkiezingen woensdag is ongeveer 55 procent van de kiesgerechtigden komen stemmen. Dat is iets meer dan vier jaar geleden. Toen was de opkomst bij de lokale verkiezingen 53,9 procent. Vrijwel alle stemmen zijn inmiddels geteld.
Absolute meerderheid
Twee partijen hebben woensdag een absolute meerderheid gewonnen in hun gemeenten. Ze kunnen zelf besturen en hoeven in principe geen akkoord te sluiten met anderen. Of ze daadwerkelijk alleen gaan regeren, is nog niet bekend.
De grootste overwinning ging naar het CDA in het Twentse Tubbergen. Die partij kreeg 61,2 procent van de stemmen. Dat levert de partij twaalf van de negentien raadszetels op. In het Brabantse Reusel-de Mierden ging 51 procent van de stemmen naar de partij Samenwerking. Die heeft nu acht van de vijftien raadszetels.
