Hoofdlijnenakkoord nieuw kabinet: spreidingswet sneuvelt

Foto: ANP SEM VAN DER WAL

De PVV, VVD, NSC en BBB willen het hele stelsel van asiel en migratie hervormen, schrijven ze in het hoofdlijnenakkoord. De partijen spreken van ‘het strengste toelatingsregime voor asiel en het omvangrijkste pakket voor grip op migratie ooit’. Daarvoor sneuvelt de fel bevochten en al door beide Kamers aangenomen spreidingswet van demissionair staatssecretaris Van der Burg (VVD).

In plaats daarvan komt een tijdelijke Asielcrisiswet ‘met crisismaatregelen om de acute instroom en opvang van asielzoekers voor de komende tijd te bestrijden’. Voor een periode van maximaal 2 jaar moeten asielzoekers zich verplicht registreren en wordt de asielaanvraag opgeschort. De opvang wordt tijdens de opschorting beperkt en versoberd, staat in het akkoord. Ook krijgen statushouders geen voorrang meer bij het toewijzen van sociale huurwoningen.

Huilen

Een emotionele staatssecretaris Van der Burg gaat wel als Tweede Kamerlid door in de VVD-fractie ondanks het intrekken van zijn spreidingswet. Dat liet hij weten na het fractieberaad van de VVD over het akkoord op hoofdlijnen tussen de PVV, VVD, NSC en BBB. De bewindsman zegt dat hij huilde toen bekend werd dat de spreidingswet van tafel gaat.

‘Het zal duidelijk zijn dat ik altijd een voorstander van die wet ben geweest. Maar de fractie heeft uiteindelijk met elkaar een keuze gemaakt,’ zei hij.

Eerlijker verdeeld

Met de spreidingswet moest de opvang van asielzoekers eerlijker over de gemeenten worden verdeeld. Een flink aantal gemeenten doet daar nog steeds niets of niet genoeg aan en met de nieuwe wet kon een gemeente uiteindelijk daartoe worden gedwongen. De wet is al aangenomen door de Eerste en Tweede Kamer en in werking getreden, maar lag slecht bij de formerende partijen. De wet wordt door het akkoord van het nieuwe kabinet niet meer uitgevoerd.

De afgelopen jaren is er veel te weinig opvangcapaciteit geweest, zodat Van der Burg overheden bleef aansporen om asielzoekers op te vangen, vaak op snel geïmproviseerde locaties.

Uitvoerbaarheid

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) reageert gematigd positief. ‘Het akkoord zoals het nu voorligt wekt verwachtingen, maar roept ook vragen op.’ Bijvoorbeeld over de uitvoerbaarheid van de voorstellen over asiel- en migratie en er zijn zorgen over de effecten van die maatregelen op straat. Volgens de VNG is het betrekken van gemeenten bij de nadere uitwerking nodig om zeker te kunnen zijn dat beleid uitvoerbaar is en het inwoners verder helpt. 

‘De grote uitdagingen die voor ons liggen vragen om daadkracht en saamhorigheid tussen overheden. Daarom reiken we het nieuwe kabinet de hand om samen aan een uitvoerbare uitwerking van de ambities te werken. Gemeenten willen met het nieuwe kabinet samenwerken. Maar er is nog wel een financiële hobbel te nemen: de taken van gemeenten en de middelen die ze krijgen zijn nog onvoldoende in balans om de ambities waar te maken,’ aldus de gemeentekoepel.

Onbegrijpelijk

De Groningse gemeente Westerwolde, waar het aanmeldcentrum in Ter Apel onder valt, vindt het ‘onbegrijpelijk’ dat de partijen af willen van de spreidingswet. ‘We hebben ons als gemeentebesturen gezamenlijk uitgesproken voor het belang van de wet. Dat er nu 3 maanden na het ingaan van de wet plannen liggen om deze niet uit te voeren is onbegrijpelijk,’ zegt waarnemend burgemeester Leendert Klaassen in een reactie op het hoofdlijnenakkoord.

Hij vreest voor de gevolgen voor het aanmeldcentrum in Ter Apel. De waarnemend burgemeester noemt de spreidingswet, ‘het enige instrument dat er nu is om de instroom te reguleren’. ‘De plannen zoals die nu in de media beschreven worden, moeten – als ze al uitvoerbaar blijken – een oplossing bieden voor de lange termijn. Dat duurt jaren. Het probleem is er nu, ik ben vooral benieuwd hoe men dat denkt op te lossen,’ zegt Klaassen.

Tagged With: asielcrisis, asielopvang, asielzoekers, spreidingswet Filed Under: Bestuur, Leefomgeving, Samenwerking, Wonen