Nederland neemt opnieuw afscheid van enkele gemeenten en begint aan 2022 met 345 gemeentenamen. Maar Weesp staat al op de rol om onderdeel te worden van Amsterdam. Eind maart blijven er daardoor 344 gemeenten in Nederland over.
Het proces van schaalvergroting zet gestaag door. Ter vergelijking: in het jaar 2000 telde Nederland nog 537 gemeenten. Fusies of ‘herindelingen’ van gemeenten worden vaak voorgesteld als noodzakelijk om bepaalde taken goed te kunnen vervullen. Onderzoekers betwijfelen dat niettemin, en wijzen erop dat de democratische participatie schade oploopt door de herindelingen.
Afgelopen november vonden in een aantal gemeenten de laatste herindelingsverkiezingen plaats. Daarbij was de opkomst, zoals enigszins kon worden verwacht, aan de lage kant. ‘Het is jammer,’ verzuchtte burgemeester Bijl tegenover RTV Purmerend. ‘Ik had gehoopt op meer.’
Onder de 350
De dalende trend brengt het aantal Nederlandse gemeenten onder de 350. Begin 2021 noteerden we nog 352 lokale bestuurseenheden. Een nieuwe naam is bijvoorbeeld vanaf 1 januari aanstaande Land van Cuijk, waarin de Brabantse gemeenten Boxmeer, Cuijk, Grave, Mill en Sint Hubert en Sint Anthonis opgaan.
Historisch gezien is de dalende trend al ruim een eeuw gaande, en is er dus weinig nieuws onder de zon. Eind jaren 50 zakte het aantal gemeenten onder de 1000. Per decennium nam het aantal in de jaren 80 en 90 en na de eeuwwisseling verder af met zo’n 20 procent.
Gemeenten in Nederland, historische ontwikkeling
Bron: Decentraal Bestuur
Samenwerking
Naast herindeling kunnen gemeenten ook kiezen voor samenwerking, als bijvoorbeeld schaalvergroting nodig is. Samenwerking wordt ook gezocht om te voorkomen dat gemeenten moeten fuseren. Maar binnen die samenwerkingsverbanden blijkt dan vaak weer dat de democratische verantwoording tekortschiet.
Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken wil het democratische gehalte van de samenwerkingsverbanden daarom opvijzelen. De Eerste Kamer gaf op 14 december groen licht voor een wetsvoorstel van die strekking. De nieuwe spelregels voor gemeentelijke samenwerking worden op deze site in 2022 belicht door deskundige Rob de Greef.
Geef een reactie