Gemeenten en Klijnsma experimenteren met bijstand

Enkele gemeenten willen af van de regels en voorwaarden voor mensen die een bijstandsuitkering ontvangen. De regels zouden contraproductief zijn en veel tijd en geld kosten.

De sollicitatieplicht, tegenprestaties en het verplicht volgen van een reïntegratietraject komen in sommige gemeenten te vervallen, schrijft de Volkskrant.

Dat is vreemd aangezien deze maatregelen onderdeel zijn van de Participatiewet die sinds dit jaar van kracht is. De wet is er juist voor bedoeld om mensen eerder uit de bijstand te krijgen.

Maar onder meer Eindhoven, Nijmegen, Groningen en Amsterdam gooien hun kont tegen de krib. Deze gemeenten willen een ‘vriendelijker benadering’ van bijstandsgerechtigden zonder sancties en verplichtingen. Ze zijn hierover met staatssecretaris van Sociale Zaken Jetta Klijnsma (PvdA) in gesprek.

Verkrampt
‘Veel bijstandsgerechtigden verkrampen door alle regels en controles. Ze blokkeren door de toon en het wantrouwen waarmee ze worden bejegend door de overheid,’ zegt gemeenteraadslid in Eindhoven Saska Lammers (GroenLinks) tegen de Volkskrant. ‘We moeten hen meer stimuleren in plaats van sanctioneren.’

De experimenten, veelal afkomstig uit de hoek van partijen als GroenLinks en PvdA, om geld zonder tegenprestaties uit te delen vallen niet bij iedereen even goed.

De VVD is in de meeste gemeenten tegen. ‘Gratis geld bestaat niet,’ zegt VVD-Kamerlid Chantal Nijkerken-de Haan. ‘We moeten geen stap terugzetten in de tijd door mensen af te schrijven en ze gevangen te zetten in een uitkering.’

Basisinkomen

Terwijl in de meeste gemeenten er tegenwoordig meer wordt gevraagd van mensen in de bijstand, zijn er ook plaatsen waar wordt geëxperimenteerd met het basisinkomen.

Dit idee, door tegenstanders ook wel ‘luiersubsidie’ genoemd, bestaat uit een uitkering zonder voorwaarden of tegenprestaties. Het voordeel hiervan is dat gemeenten niet worden opgescheept met een groot administratief apparaat dat alle uitkeringen moet regelen. Het grote nadeel is dat het plan zeer waarschijnlijk onbetaalbaar is.

‘Gratis geld’
Eerder wilde Sociale Zaken al dat een aantal experimenterende gemeenten een eenduidig plan indienen voor ‘gratis geld’. Utrecht en Tilburg gaven daarnaast ook al aan te willen experimenteren met het basisinkomen.

(Servaas van der Laan voor Elsevier)