• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • Contact
  • Nieuwsbrief

Gemeente.nu

Nieuws voor gemeenten

  • Bedrijfsvoering
    • Aanbestedingen
    • Belastingen
    • Big data
    • Burgerzaken
    • Communicatie
    • Digitalisering
    • Financiën
    • Ondernemersbeleid
    • Organisatie
    • Privacy
    • Vergunningen
  • Sociaal
    • Bijstand
    • Decentralisatie
    • Integratie
    • Jeugdzorg
    • Onderwijs
    • Ouderen
    • Schuldhulp
    • Sport
    • Werk
    • Wmo
  • Veiligheid
    • Boa
    • Cybersecurity
    • Evenementen
    • Handhaving
    • Ondermijning
    • Openbare orde
  • Ruimte & Milieu
    • Afval
    • Bodem
    • Bouw
    • Duurzaamheid
    • Energie
    • Infrastructuur
    • Leefomgeving
    • Omgevingswet
    • Smart city
  • Loopbaan
    • Cao
    • Integriteit
    • Leiderschap
    • Mobiliteit
    • Ontwikkeling
    • Pensioen
  • Bestuur
    • College
    • Gemeenteraad
    • Participatie
    • Samenwerking
    • Raadsledennieuws (archief)
  • Partners
    • Centric
    • Segment
    • TAUW
    • Sdu VIND
    • Sdu VIND Inkoop en Aanbesteding
  • Whitepapers
  • Opleidingen

Opinie De gesloten deuren van de Wet open overheid

10 februari 2021 door Rob de Greef

Black box Wet open overheid

Al in 2016 nam de Tweede Kamer de Wet open overheid aan. Die moet de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) opvolgen en voor meer actieve openbaarmaking zorgen. Niet alleen de klassieke overheidsorganen vallen onder de nieuwe wet, maar ook koepelorganisaties zoals de VNG, IPO en Unie van Waterschappen, en mogelijk privaatrechtelijke rechtspersonen. Althans, daar leek het op.

Die rechtspersonen moesten in het eerste voorstel bij algemene maatregel van bestuur worden aangewezen. Desondanks was dit een potentiële vooruitgang, aangezien de huidige Wob in beginsel juist niet van toepassing is op overheidsvennootschappen en -stichtingen. Ik blogde eerder over de geheimzinnigheid die dat veroorzaakt. De Raad van State heeft zijn terughoudende lijn daarna als bestuursrechter nog maar eens herhaald in een uitspraak over Saaksumborg Advies, een uitvoerder van taken die het college van Groningen had uitbesteed.

Voorstel flink uitgekleed

Maar de wetswijziging laat op zich wachten, want de Wet open overheid of Woo is nog altijd niet behandeld door de Eerste Kamer. Die heeft de behandeling aangehouden nadat de initiatiefnemers in overleg met de regering oordeelden dat wijziging nodig was. De aanpassing is op 26 januari 2021 aangenomen door de Tweede Kamer. Helaas is hierdoor het oorspronkelijke wetsvoorstel flink uitgekleed. Koepelorganisaties vallen er niet langer onder. Deze uitbreiding zou zich niet verhouden tot de staatsrechtelijke positie van deze vrijwillige verenigingen en afbreuk doen aan de autonomie van privaatrechtelijke instellingen.

Op zich valt er iets voor te zeggen dat koepelorganisaties (of althans hun organen) niet als bestuursorgaan worden aangemerkt. Niet omdat het hier om privaatrechtelijke rechtspersonen gaat, wel vanwege praktische bezwaren. Maar het privaatrechtelijke karakter zou als uitgangspunt irrelevant moeten zijn als het om pure overheidssamenwerking gaat. Het blijft bijzonder dat alle waarborgen net als onder de huidige openbaarheidsregels overboord gaan, alleen maar omdat men kiest voor een privaatrechtelijke vorm.

Openbaarheid is plicht

Dat is zelfs staatsrechtelijk onjuist, omdat het een bestaande wettelijke plicht is dat de overheid zoveel mogelijk openbaarheid betracht. Maar goed: een aangekondigde grondwetswijziging om openbaarheid écht als grondrecht vast te leggen werd nooit ingediend na een negatief advies van de Raad van State in 2002. Ironisch genoeg is juist dít advies nooit openbaar gemaakt terwijl de andere niet-ingediende voorstellen en adviezen wel gewoon openbaar zijn.

Dit allemaal in weerwil van de commissie-Franken en de Staatscommissie-Thomassen, die wél hebben gepleit voor zo’n recht. Een onlangs in werking getreden Europees verdrag om het grondrecht te regelen werd niet eens getekend omdat dit geen prioriteit had. Iets wat met de toeslagenaffaire nog maar eens gebleken is.

Democratie buitenspel

Controlemogelijkheden ontbreken dus ten aanzien van privaatrechtelijke rechtspersonen, waardoor die gebruikt kunnen worden om belangrijke elementen van het democratiebeginsel buitenspel te zetten. Terwijl de Gemeentewet en de Provinciewet nog wel een zogenoemde voorkeur voor publiekrecht kennen, juist om te voorkomen dat deze waarborgen worden omzeild. Maar die blijken al enkele decennia een dode letter.

Had men voor een gemeenschappelijke regeling gekozen (het IPO van de provincies was ooit een openbaar lichaam) dan had men wél onder het regime van de Woo gevallen. Sterker nog, op basis van het aangenomen amendement-Buitenweg wil de wetgever bij gemeenschappelijke regelingen terecht in meer transparantie voorzien.

Staatsrechtelijke verhoudingen

Het door de regering ontraden, maar aangenomen amendement-Bisschop heeft de verbetering ten aanzien van privaatrechtelijke rechtspersonen geschrapt. Dit werkt ook door bij andere rechtspersonen dan de koepels. Verplichte openbaarheid zou in deze gevallen niet binnen de staatsrechtelijke verhoudingen passen. Maar achten de heer Bisschop en de Kamer het dan ook in strijd met deze verhoudingen dat overheidstaken, die met bepaalde waarborgen omkleed horen te zijn, door privaatrechtelijke organisaties worden uitgevoerd? Dat zou wel zo consequent zijn.

Zelfs bij een uitbestede taak, waarbij de gemeentelijke verantwoordelijkheid eigenlijk in stand zou moeten blijven, kan informatie nu niet zomaar verkregen worden. Dat zal door dit amendement helaas zo blijven. Natuurlijk moet een publiek-private samenwerking niet onmogelijk worden door dit soort eisen, ook de belangen van de private partners moeten geborgd zijn. Daar zijn de uitzonderingen voor. Maar bij pure overheidsstichtingen, -vennootschappen en -coöperaties hoort bescherming van de ‘autonome private belangen’ geen argument te zijn.

Black box

Bij de overheid hoeft geen natuurlijke persoon, maatschappelijke instelling of bedrijf met geheimzinnigheid beschermd te worden. Door openbaarheid voor deze rechtspersonen wordt voorkomen dat grote delen van overheidstaken en de besteding van publieke middelen in een black box verdwijnen. Transparantie is meer dan ooit gewenst.

Tagged With: Wet open overheid (Woo), Wet openbaarheid van bestuur (Wob) Filed Under: Bestuur, Blog

Reageer
Vorige artikel
De gewenste rol van het raadslid
Volgende artikel
Zet de eerste stap naar Common Ground

Reader Interactions

GERELATEERD

Vanaf begin 2023 informatie openbaar maken vanuit de Woo

Door de Wet open overheid (Woo) moeten gemeenten bepaalde informatie actief openbaar gaan maken. Er zijn afspraken gemaakt over de implementatiestrategie en welke informatie als eerste geplaatst moet worden vanaf begin volgend jaar, zoals vergaderstukken en convenanten. Op 1 mei is de Woo gedeeltelijk ingegaan. De opvolger van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) regelt... lees verder

Wet open overheid gemeenten een kans

Opinie Wet open overheid: verplichting of kans?  

Op 1 mei is de Wet open overheid (Woo) in werking getreden. Een initiatiefwet met als doel meer overheidsinformatie openbaar te maken. Lokale overheden kunnen de nieuwe Woo beter niet zien als de zoveelste verplichting, maar als een kans: om taken effectiever uit te voeren, en om het vertrouwen in de gemeente te ondersteunen. Meest... lees verder

Woo vervangt Wob

Op 1 mei is de Wet open overheid (Woo) gedeeltelijk ingegaan. Het is de opvolger van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) en regelt het recht van burgers op informatie van de overheid. Een belangrijk verschil met de Wob is dat, naast informatieverstrekking op verzoek, overheidsorganisaties ook verplicht zelf informatie openbaar moeten maken. Al gaat... lees verder

Geef een antwoord Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primary Sidebar

GEMEENTEVACATURES

Toezichthouder WMO/Jeugdwet – Gemeente Gouda

Regionaal beleidsadviseur Arbeidsmarktprojecten – Gemeente Gouda

Adviseur met specialisatie inburgering – VNG Realisatie

Senior beleidsadviseur Regionale Inkoop Sociaal Domein – Gemeente Gouda

Leerplichtambtenaar – Gemeente Gouda

Meer vacatures

LAATSTE ARTIKELEN

Duidelijk communiceren: de belangrijkste lessen

20 maart 2023

Geld voor veiligheid bestuurders en gemeentelijke organisatie

16 maart 2023

Gouda is een voedselrijke thuishaven voor de wilde bij

16 maart 2023

BBB grote winnaar verkiezingen, stemmen tellen ging langzaam

16 maart 2023

Opinie We gaan door

16 maart 2023

GEMEENTE.NU PARTNERS

Aan de slag met de Wet open overheid
  • Segment

Aan de slag met de Wet open overheid

Opinie Standaardisatie nodig om Common Ground van de grond te krijgen
  • Centric

Opinie Standaardisatie nodig om Common Ground van de grond te krijgen

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 
  • Segment

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 

Opinie Common Ground moet breder gedragen worden
  • Centric

Opinie Common Ground moet breder gedragen worden

Zomerkorting bij Segment! 
  • Segment

Zomerkorting bij Segment! 

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 
  • Segment

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden
  • Segment

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen
  • Segment

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou
  • Segment

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou

Compleet juridisch cursusprogramma voor de waterschapwereld
  • Segment

Compleet juridisch cursusprogramma voor de waterschapwereld

Risico’s en kansen van Common Ground
  • Centric

Risico’s en kansen van Common Ground

Maak medewerkers bewust van cybersecurity
  • Centric

Maak medewerkers bewust van cybersecurity

Digitaliseren in Rotterdam: ‘Volledig vanuit één systeem werken’
  • Centric

Digitaliseren in Rotterdam: ‘Volledig vanuit één systeem werken’

Centric en Arda vergroten securitybewustzijn binnen organisaties
  • Centric

Centric en Arda vergroten securitybewustzijn binnen organisaties

Centric en DiVault, voor duurzaam toegankelijke gemeenten
  • Centric

Centric en DiVault, voor duurzaam toegankelijke gemeenten

‘Co-creatie’ betekent nog niet vanzelf maatwerk 
  • Centric

‘Co-creatie’ betekent nog niet vanzelf maatwerk 

Digitale terinzagelegging volgens Common Ground
  • Centric

Digitale terinzagelegging volgens Common Ground

Blog – Delen die data: Omgevingswet is niet gebaat bij eilandjes
  • Centric

Blog – Delen die data: Omgevingswet is niet gebaat bij eilandjes

Blog – Gebruiksgemak is ook werk uit handen nemen
  • Centric

Blog – Gebruiksgemak is ook werk uit handen nemen

Voorbereid op de piek in Bbz-aanvragen?
  • Centric

Voorbereid op de piek in Bbz-aanvragen?

Podcast – Rechtmatigheid implementeren in de organisatie
  • Segment

Podcast – Rechtmatigheid implementeren in de organisatie

Blog – Nuchter innoveren met Rotterdam
  • Centric

Blog – Nuchter innoveren met Rotterdam

Strategische samenwerking Energiemissie en Centric rond e-factureren
  • Centric

Strategische samenwerking Energiemissie en Centric rond e-factureren

Blog – Innovatie die echt meerwaarde levert
  • Centric

Blog – Innovatie die echt meerwaarde levert

Kijk terug: BOA Webinar over groei van de handhaving
  • Segment

Kijk terug: BOA Webinar over groei van de handhaving

Innovaties Burgerzaken: ‘Meer gemak voor inwoners en professionals’
  • Centric

Innovaties Burgerzaken: ‘Meer gemak voor inwoners en professionals’

Auditbare veiligheid op het gebied van wachtwoorden
  • Centric

Auditbare veiligheid op het gebied van wachtwoorden

Podcast 25 jaar opleiden in de publieke sector
  • Segment

Podcast 25 jaar opleiden in de publieke sector

Súdwest-Fryslân zet de kracht van data op de kaart
  • Centric

Súdwest-Fryslân zet de kracht van data op de kaart

‘Een nieuw paspoort is geen boek dat je even koopt’
  • Centric

‘Een nieuw paspoort is geen boek dat je even koopt’

Opleidingen Omgevingswet voor Twentse gemeenten
  • Segment

Opleidingen Omgevingswet voor Twentse gemeenten

Digitale dienstverlening met de burger echt centraal
  • Centric

Digitale dienstverlening met de burger echt centraal

‘Hybride’ les laat deelnemer kiezen tussen fysiek of virtueel
  • Segment

‘Hybride’ les laat deelnemer kiezen tussen fysiek of virtueel

Met de Meetfiets de gemeente in
  • Centric

Met de Meetfiets de gemeente in

Centric stelt software inburgeringswet vrij beschikbaar
  • Centric

Centric stelt software inburgeringswet vrij beschikbaar

Jongeren als IT’er aan het werk voor Centric via 2TestIT
  • Centric

Jongeren als IT’er aan het werk voor Centric via 2TestIT

AI-assistent verbetert interactie burger met gemeente
  • Centric

AI-assistent verbetert interactie burger met gemeente

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips
  • Segment

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips

Business intelligence helpt bij goede ambulancezorg
  • Centric

Business intelligence helpt bij goede ambulancezorg

Provinciale Reservepool met stembureauleden
  • Segment

Provinciale Reservepool met stembureauleden

Centric en Gripvol vergemakkelijken Bbz-aanvraag ondernemers
  • Centric

Centric en Gripvol vergemakkelijken Bbz-aanvraag ondernemers

Verkiezingen in coronatijd: nervositeit en verscheurde stempassen
  • Segment

Verkiezingen in coronatijd: nervositeit en verscheurde stempassen

Diplomastelsel Burgerzaken verandert
  • Segment

Diplomastelsel Burgerzaken verandert

Masterclasses informatiebeveiliging
  • Segment

Masterclasses informatiebeveiliging

BOA Webinar: Na corona – groei handhaving vasthouden!
  • Segment

BOA Webinar: Na corona – groei handhaving vasthouden!

Hoe stel je financiële rechtmatigheid vast?
  • Segment

Hoe stel je financiële rechtmatigheid vast?

Centric en ValidSign verstevigen partnerschap
  • Centric

Centric en ValidSign verstevigen partnerschap

Friese voorlopers op weg naar Omgevingswet
  • Centric

Friese voorlopers op weg naar Omgevingswet

Collectief leren: juist in coronatijd, maar hoe dan?
  • Segment

Collectief leren: juist in coronatijd, maar hoe dan?

VNOG gaat voor financiën vanuit de cloud
  • Centric

VNOG gaat voor financiën vanuit de cloud

Zo kom je tot een robuuste begroting
  • Segment

Zo kom je tot een robuuste begroting

Online training agressie voorkomen: kan dat?
  • Segment

Online training agressie voorkomen: kan dat?

Vijf redenen om voor Segment te kiezen
  • Segment

Vijf redenen om voor Segment te kiezen

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’
  • Segment

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’

Centric presenteert Productbeleid Decentrale Overheid 2021
  • Centric

Centric presenteert Productbeleid Decentrale Overheid 2021

Whitepaper – Archiveren voor gemeenten
  • Centric

Whitepaper – Archiveren voor gemeenten

Jelly Frankes: jong, enthousiast en deskundig
  • Segment

Jelly Frankes: jong, enthousiast en deskundig

Whitepaper – Gemeenten ontzorgd met SaaS
  • Centric

Whitepaper – Gemeenten ontzorgd met SaaS

Eerste Hulp bij Verkiezingen
  • Segment

Eerste Hulp bij Verkiezingen

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit
  • Segment

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit

BUCH-gemeenten nemen Centric Burgerzaken in gebruik
  • Centric

BUCH-gemeenten nemen Centric Burgerzaken in gebruik

Centric en Stratech bieden totaaloplossing schuldhulpverlening
  • Centric

Centric en Stratech bieden totaaloplossing schuldhulpverlening

Centric en SNG werken samen aan rekenmodule beslagvrije voet
  • Centric

Centric en SNG werken samen aan rekenmodule beslagvrije voet

Eric Gubbels over online leren in coronatijd
  • Segment

Eric Gubbels over online leren in coronatijd

Digitale handhaving in het sociaal domein
  • Centric

Digitale handhaving in het sociaal domein

Boa’s: kennis als schild tegen angst en onzekerheid
  • Segment

Boa’s: kennis als schild tegen angst en onzekerheid

Opinie ‘Kaders’ zijn de nieuwste kleren van de keizer
  • Centric

Opinie ‘Kaders’ zijn de nieuwste kleren van de keizer

BoAcademie lanceert opleiding niveau 4 voor handhavers
  • Segment

BoAcademie lanceert opleiding niveau 4 voor handhavers

De Virtuele Inloopavond
  • Centric

De Virtuele Inloopavond

Whitepaper Talentmatch – Meedoen op de arbeidsmarkt
  • Centric

Whitepaper Talentmatch – Meedoen op de arbeidsmarkt

Whitepaper – De roadmap naar Office 365 voor gemeenten
  • Centric

Whitepaper – De roadmap naar Office 365 voor gemeenten

Aanvullende geweldsmiddelen boa’s horen erbij
  • Segment

Aanvullende geweldsmiddelen boa’s horen erbij

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

Centric publiceert publieksverslag 2019
  • Centric

Centric publiceert publieksverslag 2019

Schuldenproblematiek door de coronacrisis
  • Segment

Schuldenproblematiek door de coronacrisis

Vernieuwend opleidingsaanbod voor gemeenten
  • Segment

Vernieuwend opleidingsaanbod voor gemeenten


Footer

Snel naar

  • Aanbestedingen
  • Big data
  • Financiën
  • Handhaving
  • Integriteit
  • Leefomgeving

Meer Gemeente.nu

  • Nieuwsbrief
  • Facebook
  • Twitter
  • Linkedin
  • Events

Help

  • Adverteren
  • Contact
  • Spelregels

Powered by Sdu

SDU

Het laatste nieuws van
Gemeente.nu in je mail?

×