De raad moet meer invloed kunnen uitoefenen op de praktijk van het gemeentelijk beleid. De controle schiet nu vaak tekort: de raad is te laat, het leed is al geschied. Bij het vastleggen van de kaders moeten de volksvertegenwoordigers daarom óók voorwaarden aan de uitvoering kunnen stellen.
Geitenpaadjes, wie kent ze niet? Een teken dat het fietspad of wandelpad niet goed is ontworpen voor de gebruikers. De ontwerpfout leidt tot burgerlijke ongehoorzaamheid: het geitenpaadje. We zien dit niet alleen in het fysieke domein, maar ook bijvoorbeeld op sociaal terrein. Alleen noemen we het dan geen geitenpaadje, maar fraude. Ook hier is het beleid niet goed afgestemd op de gebruikers. Kan dat anders?
Controle
De raad is als volksvertegenwoordiging verantwoordelijk voor het opstellen van beleid en het waarborgen van de belangen van de burgers. Om ervoor te zorgen dat het beleid daadwerkelijk ten goede komt aan de samenleving, is het essentieel dat de raad controle kan uitoefenen op de uitvoering. Als de raad alleen invloed heeft op de hoofdlijnen van het beleid, loopt zij het risico de grip op de implementatie te verliezen, waardoor eventuele problemen te laat worden opgemerkt.
Niet alleen de hoofdlijnen
Ook zie je in de praktijk dat veel beslissingen tijdens de uitvoering van het beleid worden genomen, waarbij specifieke keuzes worden gemaakt die van invloed zijn op de effectiviteit en de uiteindelijke resultaten. Als de raad alléén op hoofdlijnen toezicht houdt, kan zij deze cruciale beslissingen allicht missen en pas ingrijpen wanneer zich problemen voordoen. Op dat moment is het leed vaak al geschied en kunnen er moeilijk te herstellen gevolgen zijn.
Tijdig ingrijpen
Door meer invloed uit te oefenen kan de raad tijdig ingrijpen wanneer zaken niet volgens plan verlopen. Bijsturen, problemen identificeren en passende maatregelen nemen om de gewenste resultaten te bereiken. Het stelt de raad in staat om de belangen van burgers beter te waarborgen en verhoogt de transparantie en verantwoordingsplicht van de uitvoerende instanties.
Voorwaarden
Daarnaast kan de raad met voorwaarden aan de uitvoering zorgen voor een betere afstemming tussen het beleid en de praktijk. Voorafgaand aan besluitvorming zullen zij de behoeften en belangen van de gebruikers moeten peilen. Door duidelijke richtlijnen en verwachtingen te formuleren, kunnen mogelijke knelpunten en risico’s tijdig worden herkend.
Cruciale rol
De controlerende functie van de raad krijgt hierdoor meer diepgang en wordt meer ingebed in de besluitvormingsstructuur en de beleidscyclus. Dit draagt bij aan een effectievere en efficiëntere uitvoering van het beleid. De raad als volksvertegenwoordiging krijgt hierdoor een cruciale rol in het waarborgen van de belangen van de burgers en het effectief implementeren van het beleid.
Anita de Jong werkte jarenlang in de lokale politiek, onder meer als gemeenteraadslid en emancipatiemedewerker. Sinds 2001 traint en coacht ze lokale politici zoals raadsleden en wethouders met haar bedrijf Trainingen voor Politiek & Organisatie.
Nog geen 5 procent van het electoraat zit als vertegenwoordiger van het volk in de raad, wat laten we een gigantische berg aan kennis onaangesproken.
De burger moet medebeslisser worden, geen burgerberaad want beraad hebben inwoners in buurten en wijken zowiezo al. De gemeentewet biedt gelegenheid om de democratie op gemeentelijk niveau aan te passen.
Wie trekt de staute schoenen aan