Opinie Politie moet zich beraden op evenementenveiligheid

Hoeveel politie-inzet hebben gemeenten eigenlijk nodig voor het waarborgen van veilige evenementen? Nu is het moment om een eenduidig afwegingskader te maken, waarvoor de politie allereerst bij zichzelf te rade moet gaan.

Met de recente afwezigheid van politie bij onder andere Decibel Outdoor, een Europese wedstrijd van PSV en de Wereldhavendagen, staat de inzet bij evenementen volop in de belangstelling. Niemand zal ontkennen dat de politie een belangrijke taak heeft in onze samenleving, een taak die juist op evenementen en andere drukke plaatsen ten uitvoer moet worden gebracht. Denk aan de verantwoordelijkheid voor mobiliteit, bewaken en beveiligen en ordehandhaving.

Organisator verantwoordelijk

Daar waar de politie vroeger vaak op de traditionele evenementen zoals de kermis, de paardenmarkt, carnaval en Koninginnedag hard nodig was om de orde te handhaven, is de maatschappij de afgelopen decennia veranderd. Enerzijds is er gewoonweg minder geweld op en rond evenementen dan in de jaren zeventig en tachtig. Anderzijds zijn er steeds meer commerciële festivals die afgebakend zijn van de openbare ruimte.

De organisator van een evenement is nu over het algemeen primair verantwoordelijk voor de orde en veiligheid. We zien dit onder meer terug bij grote festivals, waar de politie zich bijna niet meer op het terrein laat zien. Toch zijn er nog grote verschillen: waar de politie in de ene plaats een terugtrekkende beweging heeft gemaakt, staat ze in andere plaatsen actief de crowd te managen. Soms is er zelfs sprake van massale inzet ‘voor het geval dat’.

De organisator primair verantwoordelijk maken is moeilijker bij evenementen die echt in de openbare ruimte plaatsvinden. Denk aan een hardloopevenement met een finish in het centrum van de stad. Je kunt je afvragen of het wel wenselijk is om als gemeente de verantwoordelijkheid voor een heel centrumgebied uit handen te geven. Maar als er geen evenemententerrein is, waar eindigt dan de verantwoordelijkheid van de organisator en begint die van de autoriteiten? In de praktijk loopt dit vaak door elkaar en pakt de politie relatief veel taken op.

Risicomanagement en samenwerking

Inzetbepaling van de politie bij evenementen is per definitie een kwestie van risicomanagement en samenwerking. Met risicomanagement doel ik op het systematisch omgaan met risico’s in de hele cyclus van een evenement. Met samenwerking doel ik op de taakverdeling en afspraken tussen politie en andere diensten en organisaties die op het evenement bijdragen aan de veiligheid. Dat zijn particuliere diensten als de beveiliging en verkeersregelaars, maar ook bijvoorbeeld de gemeentelijke toezichthouders.

(Lees verder onder de advertentie)

In die samenwerkingsafspraken kan het uitgangpunt zijn dat de politie zich concentreert op haar kerntaken. Maar waar dit bij het ene evenement oplevert dat politie de naleving van enkele regels controleert en verder slechts op afroep in de omgeving beschikbaar is, kan het bij het andere evenement betekenen dat politie hard nodig is omdat er veel kerntaken uit te voeren zijn. Kunnen we dan een shortlist maken van taken die de politie uitvoert en taken die anderen net zo goed of zelfs beter kunnen uitvoeren? Was het maar zo simpel. Er zijn meerdere factoren die bepalen of de inzet beperkt kan blijven of niet.

Eenduidig afwegingskader

Dit hoeft niet te betekenen dat we het zonder handvatten moeten doen. De politie is inmiddels een nationaal instituut en de harmonisatie van de evenementenaanpak binnen de organisatie is in volle gang. Het lijkt mij nu dan ook het geëigende moment om een eenduidig afwegingskader te maken, waarin de verschillende factoren die de benodigde inzet van politie beïnvloeden bij elkaar worden gebracht.

Het succes van een dergelijk afwegingskader kent wel een aantal randvoorwaarden. In ieder geval zal de politie voor zichzelf moeten vaststellen: waar zijn wij van bij evenementen? Dit is een strategische keuze die natuurlijk ook met het lokale bevoegd gezag en de teamchefs moet worden gedeeld. Het zal uitgelegd en aangeleerd moeten worden aan degenen die ermee moeten werken. En de mensen moeten er natuurlijk wel zijn, om de capaciteit die nodig is überhaupt te kunnen leveren.

Syan Schaap is directeur van het Event Safety Institute.