Als je als gemeente beslist dat de uitdaging voor dit jaar ‘de gemeente midden in de samenleving’ is, dan wordt 2017 wellicht het jaar van de zelfverzekerde gemeente.
Sinds de jaren 60 van de vorige eeuw is het progressief en emanciperend los worstelen van traditionele banden in de mode. Intussen leven we in een verwarrende wereld waar alles draait om het vervullen van hoogstpersoonlijke verlangens en voorkeuren.
Kunnen gemeenten dat aan?
Enkelen wel. Door te focussen op persoonlijke vrijheid bouwen ze aan vertrouwen bij haar inwoners. Stoppen met recht praten en ruimte bieden vormt de sleutel. Dit vraagt een radicale omwenteling in werken. Helaas blijven sommigen als een fanatieke ‘klassieke autobezitter’ maniakaal doorgaan met sleutelen aan hun ‘brandstof zuipende’ organisatie. Stap één is deze ouderwetse gevangenis los te laten.
Hoe dan?
Maak eerst compleet helder ‘wat voor gemeente we willen zijn en worden’. En wel met inzet van inwonerscreativiteit. De ‘facebook’-woede van bewoners schreeuwt om gemeentelijk contact met ‘echte’ mensen. We zitten niet meer in het pre-elektronicatijdperk dus dat kan best via Apps, al dan niet met smiley. Gemeenten die echt contact maken met de samenleving zijn de winnaars. Dit onderdompelen in de samenleving vereist bestuurlijk als ambtelijk enorme netwerkvaardigheden.
Klaar?
Zeker niet. Samen met ‘buiten’ is één, maar ‘binnen’ is zeker zo belangrijk. Samen de weg uitstippelen en dan regie houden. Strategisch werken gebeurt door slim organiserende regiekernteams. Regieteamleden bouwen informele en formele netwerken. Wederzijdse verantwoordelijkheden worden afgesproken. Ervaringen worden uitgewisseld, kennis gedeeld en kennis opgebouwd. Via een ‘iteratiefproces’ worden bouwstenen in georkestreerde samenhang geregisseerd. Oplossingsmogelijkheden worden in kaart gebracht en aan het bestuur voorgelegd. Als het klopt met de toekomstvisie is de knoop snel doorgehakt.
Wat vraagt een regieteam?
Een regieteam samenstellen is geen sinecure. Het heeft iets van een voetbalteam. Ook hier zijn spitsen nodig die scoren, maar zonder verdedigers en middenvelders die de waarden en continuïteit borgen lukt het de goalgetters niet. Teamcoaches zonder ‘ego of overtuigd van eigen gelijk’ werven medewerkers. Samen met de teamcoach formuleren zij hun uitdagingen vanuit ‘eigenaarschap en verbondenheid’ gekoppeld aan ‘zelfregie’. Dit vereist ‘sterk in schoenen staan’ zodat continue aandacht voor integriteit als rode draad geldt.
En de bazen?
Tja, bij een regisserende gemeente passen geen ‘harkjes’. Ze is georganiseerd volgens de principes ‘samen maken’, ‘samen doen’ en ‘opdrachtgeven’. Langs deze lijnen worden rondom onderwerpen of plaatsen dynamische kleine regieteams geformeerd. Teams die van elkaar leren. Slimme ‘GPS-ICT’ ondersteunt het werk. Via ‘social communities’ kunnen regieteamleden samen opgaan met de buitenwereld en met elkaar. Intensieve kennisdeling en kennisontwikkeling creëren het vliegwiel.
Voordelen?
Regisseren zet de samenleving centraal. Oplossingen en zelforganisatie van bewoners lijken boven ‘efficiëntie’ te gaan. In feite lopen ze hand in hand. Regisseren betekent immers dat bewoners zaken zelf doen. En dat betekent kortere procestijd en minder ambtenarentijd. Door zelfregie van de regieteamleden knalt de overhead omlaag, zakt de formatie met 30 procent en stijgt de arbeidstevredenheid fors.
En nu?
Beslis dat de uitdaging van 2017 ‘de gemeente midden in de samenleving’ is. Ga aan de slag, geholpen door een adviseur die weet wat een regisserende gemeente werkelijk inhoudt. Bouw door ‘de trektocht naar een zelfverzekerde gemeente’ de organisatie om. Zo wordt het een boeiend jaar waarop eind 2017 bewoners, bestuur en medewerkers trots terug kunnen kijken.
