Beeld: Dennis Tax – 24 Carrot Photography
Het fenomeen Buurtcamping bestaat tien jaar en is uitgegroeid tot een terugkerend evenement in veel gemeenten. Waar zit het succes precies in? Wat betekent het voor de deelnemers aan de bezoekers en wat levert het een gemeente op? ‘Onderling burencontact is een voedingsbron voor sociaal vertrouwen.’
De Buurtcamping is een initiatief, waarbij een tentenkamp in de buurt op een veldje of in een lokaal park wordt opgezet door buurtbewoners. Zij doen dat met hulp van stichting De Buurt. Drie dagen lang staat er een camping waar ook van alles wordt georganiseerd. Te gast zijn de mensen uit de buurt: van jong tot oud, hoog- of lager opgeleid, met of zonder kinderen. In de meeste gevallen betalen ze een kleine vergoeding, soms is het gratis voor gezinnen met een minimum inkomen.
Het principe bestaat nu tien jaar en inmiddels zijn er al 65 van deze campings. Het initiatief is in veertig gemeenten opgepakt en elk jaar komen daar nog zo’n tien tot vijftien nieuwe gemeenten bij. Zo doen bijvoorbeeld Haarlem, Steenbergen en Enschede ook mee.
Hoofdrol voor buurtbewoners
Buurtbewoners hebben de hoofdrol in dit initiatief. Wie een buurtcamping wil organiseren, wordt in een laagdrempelig traject van tien maanden begeleid. Stichting De Buurt stimuleert, faciliteert en helpt hen. Zo worden sommigen bijvoorbeeld opgeleid tot campingbeheerders. Ze leren er alles over veiligheid, vergunningen en lokale promotie, voor een professioneel georganiseerde camping en als basis voor een jarenlange samenwerking met bewoners.
De landelijke koepel van de stichting helpt de buurtbewoners ook met het aanvragen van financiering, een vergunning, promotie, impactonderzoek en kwaliteitsbewaking. Voor deze diensten vragen zij in het eerste jaar een financiële bijdrage van de betreffende gemeente. De begroting van zo’n buurtcamping zelf, wordt grotendeels gefinancierd door het VSBfonds, Univé en het Oranje Fonds en vaak aangevuld door de gemeente.
Middel voor meer samenhang
Maarten Hupkes is directeur-bestuurder van De Buurt en licht toe waarom een buurtcamping een goed middel is voor meer samenhang in een wijk. ‘Onderling burencontact is een voedingsbron voor sociaal vertrouwen. Contact biedt veiligheid, geborgenheid en een ‘thuisgevoel’.’ Een sociale infrastructuur is echter moeilijk te realiseren, omdat je ontmoetingen niet kan sturen, zo blijkt uit onderzoek (*). De Buurtcamping biedt volgens Hupkes een adequaat antwoord op dit vraagstuk. ‘Doordat buurtbewoners tijdens de activiteiten samenwerken, deze plaatsvinden in een prettige context en er sprake is van een groepsgevoel, versterken ze het onderlinge vertrouwen. Bovendien zorgt de actieve samenkomst van verschillende groepen inwoners voor bevordering van het welzijn en het voorkomen van eenzaamheid.’(**)
Winstpunten voor minima gezinnen
Een ander belangrijk winstpunt is dat veel van de buurtcampings worden bezocht door minima gezinnen. Hupkes: ’Wij vinden het belangrijk dat iedereen mee kan doen aan de Buurtcamping en dat niemand wordt buitengesloten. Daarom is een derde van onze kampeerplekken altijd gereserveerd voor minima: zij kunnen gratis of tegen zeer gereduceerd tarief deelnemen. Dat doen we niet alleen omdat we het belangrijk vinden dat deze groep ook ‘op vakantie’ kan, maar eveneens om ervoor te zorgen dat mensen uit verschillende inkomensgroepen elkaar leren kennen.‘
Inwoners beter bereiken
En niet onbelangrijk, het levert de gemeente ook wat op, aldus Hupkes. ‘Het is voor gemeenten vaak een uitdaging om verschillende inwonersgroepen te bereiken én om de sociale cohesie te vergroten. De Buurt tackelt deze uitdagingen door ontmoetingen tussen buurtbewoners te organiseren in een laagdrempelige, vrolijke setting. Door het initiatief van een Buurtcamping te ondersteunen, zorgen wij ook voor professionaliteit en continuïteit, wat soms een uitdaging is bij andere bewonersinitiatieven.’
Lokaal verbonden
Gemiddeld ontmoet men dertien nieuwe mensen op een Buurtcamping, bijna 57 procent van de bezoekers voelt zich na afloop meer betrokken bij de buurt en de helft heeft nieuwe vrienden gemaakt, zo blijkt uit het impactonderzoek dat de stichting liet doen. ‘Tegelijkertijd lukt het ons om echt een dwarsdoorsnede van Nederland te bereiken: een derde is minima en bijna een kwart heeft een migratieachtergrond,’ aldus Hupkes. Tot slot zorgt een Buurtcamping voor een actievere buurt: 15 procent van de vrijwilligers gaat na de camping ook iets anders voor de buurt organiseren, zoals een wandel- of kookclub. Per camping wordt er gemiddeld samengewerkt met zo’n twintig lokale ondernemers en maatschappelijke organisaties. ‘Het zorgt dus voor een gelukkige, gezonde, verbonden en veiligere buurt.’
(*/**)Bronnen: Vertrouwen in de buurt, WRR, 2005, Thuisvoelen in stedelijke vernieuwing, Jan Willem Duyvendak, 2009, Ruimte maken voor ontmoeting, Raad RVS, 2022, Neighborhood social capital and individual health, Mohnen et al., 2011.
Geef een reactie