In het Haarlemse Kenaupark prijken sinds dit voorjaar een aantal bijzondere verkeersborden. De borden van bamboe herbergen vogelhuisjes en insectenhotels aan de achterkant, die gemaakt zijn van gerecyclede petflessen en uit een 3D-printer rolden.
Het historische Haarlemse stadspark is bedoeld om te wandelen, maar toch werd er volop gefietst. De gemeente vatte daarom het plan om er voetgangersborden op te hangen. Maar dan niet de gebruikelijke exemplaren. ‘Bij een bijzonder park, horen ook bijzondere borden.’ aldus de gemeente.
Verkeersbord met huis of hotel
In eerste instantie lag alleen het plan op tafel om verkeersborden, palen en klemmen van bamboe te gebruiken. Tot het idee ontstond om deze borden ook te voorzien van vogelhuisjes en insectenhotels. Dat kwam van een medewerker van Spaarnelanden, de Haarlemse organisatie voor afvalverwerking en beheer van de openbare ruimte. Hij raakte geïnspireerd door een tv-programma over de natuurlijke bestrijding van de eikenprocessierups met de aanwezigheid van koolmezen. Toen er een prototype van het bamboe verkeersbord binnenkwam en hij de ruimte achter het bord zag, besloot hij zijn idee uit te werken met behulp van andere partijen, 3D Makerszone en Bug inn. Het leverde een nestkastje voor koolmezen en een insectenhotel op. Beiden zijn 3D-geprint en gemaakt van gerecycled plastic. De huizen en hotels zijn vervolgens verwerkt in het ophangsysteem, aan de achterkant van de verkeersborden.
Duurzame ambities
Niet eerder werd een verkeersbord op deze manier gecombineerd met een ecologische inpassing, aldus de gemeente. ‘Haarlem was direct enthousiast,’ zo vertelt zijn woordvoerder namens wethouder Merijn Snoek van Openbare Ruimte. Hoewel het concept zich nog moet bewijzen, past het goed in het beleid van de Noord-Hollandse, milieubewuste gemeente. Het komt voort uit het coalitieprogramma Duurzaam Doen. Daarin staat beschreven wat Haarlem onderneemt op het gebied van duurzame ambities, zoals alternatieve mobiliteit en hoe je de uitstoot van CO2 naar beneden krijgt. ‘Dit concept past hierin, omdat het gaat over circulair gebruik en duurzame materialen.’
De woordvoerder somt verschillende voordelen op: ‘Het bord, inclusief paal en klemmen, is gemaakt van bamboe. Het is duurzamer dan een uitvoering met aluminium en gegalvaniseerd staal. Bamboe gaat lang mee, de productie ervan is C02-neutraal en het materiaal heeft een natuurlijke uitstraling. Daarnaast wordt de biodiversiteit vergroot. De hotels en huisjes op de achterkant trekken insecten en vogels aan. Het effect dat de huisjes mogelijk hebben op de eikenprocessierups is overigens indirect. De vogelhuisjes zijn bedoeld voor mezen. Dat zijn natuurlijke vijanden van de rups.’
Visueel monitoren
De borden worden een jaar lang getest en visueel gemonitord. Niet alle effecten zijn al duidelijk. Haarlem onderzoekt wat de milieubelasting is, of ze vandalismegevoelig zijn, wat de reactie van het publiek is en hoe de borden, palen en verbindingen zich houden onder de verschillende weersomstandigheden. ‘En of de vogels en insecten zich inderdaad gaan vestigen in de speciaal voor hen geprinte hotels en huisjes. Gaan insecten dat accepteren? Ze zijn tenslotte natuurlijke materialen gewend.’
Kosten en baten
Hoe verhouden de kosten zich ten opzichte van de standaard verkeersborden? En wat levert het op? ‘Een reguliere set met een stalen bord, flessenpaal en klemmen kost gemiddeld zo’n 250 tot 300 euro. Een bamboe set kost zo’n 400 euro. Een insectenhotel of vogelhuis kost los nog eens zo’n 150 tot 200 euro. Dat maakt het totaal dus ongeveer twee keer zo duur. Overigens plaatsen we ander straatmeubilair in het centrum dan in de woonwijken, daar is het prijsverschil nog veel groter.’ Maar geheel vergelijkbaar is het niet. ‘Het is een duurzamere variant met extra ecologisch nut. Er is dus ook sprake van extra waarde ten opzichte van een reguliere stalen set.’
Haarlem onderzoekt ook of er andere toepassingen denkbaar zijn. ‘We zijn nu met Spaarnelanden aan het kijken of we ook hotels kunnen plaatsen op bestaande, vaak wel stalen, borden. Dit geeft een extra boost aan biodiversiteit, zonder dat we borden en palen in goede staat gaan vervangen.’
Blauwdruk bij succes
Wanneer is de proef geslaagd? ‘We hebben geen precieze resultaten voor ogen. Over een jaar zal blijken wat het opleverde en beslissen we hoe verder te gaan. Het moet aantoonbaar duurzaam zijn, milieuwinst opleveren en bijdragen aan de biodiversiteit. Dat maakt het de investering waard.’
‘Dit concept past hierin, omdat het gaat over circulair gebruik en duurzame materialen.’ O ja? Hoe worden deze borden en ‘nestkastjes’ en ‘insectenhotels’ dan weer hergebruikt? Pas als daar afspraken over zijn, kun je spreken van circulair.
Duurzaamheid?? Goed voorbeeld?? NEEN. Helemaal fout.
Die ”insectenhotels ” zijn architectonische schoonheden maar alles behalve insecten hotels. Pak aantal rozen takken. Knip er stukken van ongeveer 15 tot 25 cm lengte. Bind er een stuk of honderd bij elkaar en bekijk resultaat. Dat is een insecten nestplaats. Dit is wat insecten aantrekt en nodig hebhben. Niet die steriele shit , gemaakt van een plant die hier niet eens thuis hoort. Wat denken die stads planners eigenlijk? Ga eens met bioloog praten. En vogelnesten aan verkeersborden? Nog zo’n rare gedachten kronkel. Wie is die zot die dit bedenkt? Een dieren hater? Bovendien wat moet die bamboe hier? Duurzaam is het ,alleen transport is al zo vervuilend dat een ieder die het gebruikt zich moet schamen. Nog niet gesproken over de lijm die de bamboe tot plank maakt. Is eiken, beuken, etc etc niet goed genoeg voor Haarlem?