Hoe innovaties leiden tot ruimtelijk compromis

Er moest iets veranderen aan het straatbeeld, maar over dat iets waren de meningen verdeeld. “Het is mooi om te zien dat de ondernemers die zich eerst hadden verzet, nu ook tevreden zijn.”

Afgelopen zomer was er in het programma Altijd Wateen reportage van de Nederlandse kustplaatsen. Treurige beelden van jaren ’60 hoogbouw en saaie pleinen vormden het decor voor deze serie. Callantsoog laat zien dat het ook anders kan. Dit onder meer door het Dorpsplein met de juiste materialen in te richten.

In 2008 vormde de dorpsraad en de ondernemersvereniging van Callantsoog het plan om het verouderde plein aan te pakken. “Callantsoog viel destijds nog onder de gemeente Zijpe en die gemeente zat met het verouderde plein in de maag. De weg leek niet op een dertig kilometer weg, er was veel onfunctioneel gras en het bestrate gedeelte was bijna volledig bestemd voor parkeerruimte”, herinnert Frank Brakenhoff – beleidsmedewerker wegen, verkeer en vervoer van de gemeente Schagen.

“Al met al gaf het plein niet een warm welkom voor de duizenden bezoekers die jaarlijks een bezoek brengen aan het Noord-Hollandse dorp.”

Verbinding met het strand
“Er moest iets veranderen, daar was iedereen het wel over eens. Het bepalen van de richting was echter nog het probleem. Aan de ene kant was er een groep die de oude nostalgische stijl wilde behouden, terwijl een andere groep, waaronder de gemeente, wilde breken met het verleden door een modern en strak plein te ontwikkelen. Dit zorgde voor enige vertraging, maar bood Maithe Vos van HB Adviesbureau de kans om in overleg met de bewonersgroepen aan de slag te gaan met het ontwerp”, aldus Brakenhoff.

Vos kwam tot een ontwerp waarin het strand terugkomt in de materialen van het plein. “Het plein ligt aan de duinen en daarom is de keuze gemaakt om de prullenbakken en de damwand bij de fietsparkeerplaats te maken van hout. Ook de lichtmasten zijn met een ‘houtlook’ gemaakt en de straatstenen zijn qua kleur speciaal afgestemd op de locatie. Een lichtgele kleur, met schakeringen van zwart. De leverancier raadde aan naast kleurverschillen ook afwisseling toe te passen met gepolijste en ongepolijste stenen. Deze stenen zijn groter en als de zon erop schijnt levert dit prachtige glinsteringen op.”

Visueel effect
De weg in het dorp nodigde uit om harder te rijden dan de toegestane dertig kilometer. “Dit probleem hebben we aangepakt door middel van bestrating, kleuren en hoogteverschil. Er zijn speciale geluiddempende klinkers aangelegd, de randen hebben een gele kleur gekregen en het niveau van de straat is lager dan het plein. Door deze aanpassingen lijkt het alsof de weg minder breed is en passen de automobilisten hun snelheid eerder aan, aan het gewenste niveau. De verhoging op het plein leidt eerst tot een overrijdbare band van parkeerplekken, want de ondernemers en bewoners wilden het aantal parkeerplekken gelijk houden.”

Multifunctioneel beton
Die parkeerplekken zijn op hun beurt weer afgebakend met een stevige betonconstructie – ideaal om even op te zitten en uit te rusten. Uitrusten kan ook op de betonrand aan de terraskant van het plein. De terrassen worden afgescheiden van het groen middels een keerconstructie die als zitbank gebruikt kan worden.

“Om lekker te kunnen zitten is er speciaal gekozen om de rugleuning niet haaks op het zit gedeelte maken, maar in juiste zithoek. Deze bank geeft door haar gladde afwerking een zeer fraai beeld. De betonconstructies geven het plein een strak uiterlijk, maar zijn dus ook nog ideaal om op uit te rusten.”

Er zijn ook bankjes met zonnecellen waar bezoekers stroom vandaan kunnen halen om bijvoorbeeld elektrische fietsen en mobiele telefoons op te laden. Zonnebankcellen, wordt dat genoemd. “Het belangrijkste voor ons was het duurzame karakter van de bank en een stukje extra service in de vorm van gratis elektriciteit voor onze gasten en inwoners”, aldus wethouder Sigge van der Veek van openbare werken, duurzaamheid en milieu.

Overlast
Het project werd dit jaar in de Pasen opgeleverd door de aannemer. Vanaf oktober 2013 duurde het hele proces ongeveer een half jaar; daardoor was er geen overlast in het toeristenseizoen. “Door een groter deel te bestraten heeft het dorpshart nu meer ruimte voor de jaarlijkse Kermis en verschillende braderieën”, stelt Brakenhoff.

“Dit hoeft niet meer op het gras te staan, zodat het plein het hele jaar mooi blijft. Het sluit aan bij ons hoofddoel voor het dorpscentrum. We wilden een aangename verblijfsplek voor toeristen én bewoners creëren. Het is mooi om te zien dat de ondernemers die zich eerst verzetten tegen de plannen, nu ook tevreden zijn met het uiteindelijke resultaat. Dat vind ik het grootste compliment aan alle betrokkenen.”