Gemeenten kunnen volgend jaar vergunningen afgeven voor de bouw van 75.000 woningen, verwacht het kabinet. Veel hangt daarbij af van maatregelen die nog moeten worden genomen. Hoe dan ook zal er veel puzzelen en rekenen aan te pas komen.
Woningbouwprojecten liepen dit jaar vast als gevolg van de stikstofuitspraak van de Raad van State. Het kabinet loodste deze maand de Spoedwet aanpak stikstof door beide Kamers, die begin 2020 in werking moet treden. De wet maakt de weg vrij voor de Regeling spoedaanpak stikstof bouw en infrastructuur, die meer in detail beschrijft hoe de bouw uit het slop moet komen. Reacties daarop kunnen worden ingediend tot 9 januari.
Ruimte nog onbekend
De regeling zorgt ervoor dat bouwprojecten gebruik kunnen maken van de ‘bronmaatregelen’ die het kabinet eerder aankondigde. In eerste instantie is dat de verlaging van de maximumsnelheid, die half maart geregeld moet zijn. Hoeveel ruimte hierdoor precies ontstaat, is vooralsnog echter niet bekend. Dat geldt ook voor andere noodgrepen, zoals bij het transport van vee.
De ‘gebiedsgerichte aanpak’ die het kabinet bedacht, bestaat eruit dat per locatie inzichtelijk wordt hoeveel ruimte de bouw krijgt. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten noemde de kabinetsaanpak onlangs ‘een stap vooruit, maar nog geen structurele oplossing’. Zo is al duidelijk dat ‘bouwopgaven aan de kust niet worden geholpen met het pakket’.
Kostbaar rekenwerk
Bij iedere vergunningaanvraag moet straks duidelijk zijn hoeveel van de ruimte onder het lokale plafond wordt gebruikt. Dat gaat gepaard met nogal wat rekenwerk, waarbij externe expertise nodig is. De kosten daarvan zijn voor de aanvrager. Het kabinet raamt deze op 1500 euro voor ‘eenvoudige aanvragen’ tot 50.000 euro voor ‘zeer complexe’ gevallen, bijvoorbeeld gebiedsontwikkeling.
De gemeente kan een omgevingsvergunning verlenen, maar de aanvraag moet altijd langs Gedeputeerde Staten voor de benodigde natuurvergunning. Als er meer aanvragen binnenkomen dan het stikstofbeleid toestaat, dan zal de provincie de schaarse rechten verdelen. Het kabinet bepaalt de ‘objectieve gronden’ waarop die verdeling gebaseerd moet zijn.
Bestuurlijk overleg
Het kabinet noemt het voor de verdeling ook ‘noodzakelijk dat er bestuurlijk overleg plaatsvindt tussen alle betrokken bestuursorganen’. Gemeenten dringen er al langer op aan dat ze meer te zeggen krijgen over de oplossingen voor de stikstofproblematiek.
Overigens kunnen gemeenten vanaf 1 januari ook het heft in eigen handen nemen ‘met als doel de depositieruimte in het systeem uit te breiden’. Met de juiste maatregelen kunnen ze ruimte scheppen om lokaal te bouwen, zo is het idee. De regeling noemt de randvoorwaarden waaraan dergelijke plannen moeten voldoen. Zo mag maximaal 70 procent van het verwachte effect worden benut.
