De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) heeft een nieuwe handreiking gepubliceerd over de aanpak van netcongestie, het tekort aan transportcapaciteit op het elektriciteitsnet.
We gebruiken het elektriciteitsnet steeds intensiever. Netcongestie is een urgent vraagstuk dat op steeds meer plekken de voortgang van ontwikkelingen belemmert. De noodzaak om samen naar oplossingen te zoeken groeit. Een toename in de vraag naar duurzame energie leidt tot meer elektriciteitsgebruik. Om dit te faciliteren wordt het elektriciteitsnet verzwaard, maar dit kan niet in hetzelfde tempo als de groeiende vraag naar netcapaciteit.
Belangrijke rol gemeente
Netinpassing, het goed organiseren van vraag en opwek, wordt vaak gezien als zaak tussen de netbeheerder en initiatiefnemer. Dat gaat voorbij aan de belangrijke rol die gemeenten kunnen spelen bij het samenbrengen van partijen en zorgen voor aansluiting. Nu netcapaciteit steeds vaker een belemmering is bij de realisering van (opwek) initiatieven, het uitbreiden en aantrekken van bedrijven en de verduurzaming van de gebouwde omgeving, raakt dit ook aan gemeentelijke opgaven en belangen. Daardoor wordt de rol van gemeenten steeds belangrijker.
Bij de rol van gemeente bij netcongestie staat aansluiting vinden centraal. Daarbij gaat het om de fysieke aansluiting: opwek en verbruik moeten in balans zijn en verbonden zijn door het elektriciteitsnet. De netbeheerder is verantwoordelijk voor het net, zorgt voor het transport van elektriciteit en realiseert nieuwe aansluitingen op het net. Maar om in geval van netcongestie oplossingen te vinden is ook sociale aansluiting cruciaal. Voor goede netinpassing moeten partijen elkaar lokaal weten te vinden, samenwerkingen op weten te zetten en slimme koppelingen weten te maken. Gemeenten kunnen een essentiële rol spelen bij netinpassing door partijen samen te brengen en te zorgen voor afstemming tussen plannen, zowel lokaal als regionaal.
Deze brochure biedt basisinformatie over netcongestie en geeft inzicht in de verschillende rollen en mogelijke oplossingsrichtingen. Daarnaast worden diverse praktijkvoorbeelden geschetst. De brochure is vooral bedoeld als inspiratiebron voor gemeenten.
3 oplossingsrichtingen voor gemeenten
Uitbreiden van het elektriciteitsnet kost tijd. Gemeenten spelen een belangrijke rol om projecten die het elektriciteitsnet uitbreiden, sneller te realiseren en het net efficiënter te gebruiken. De handreiking van RVO noemt 3 oplossingsrichtingen:
- Inzicht geven in de netsituatie
Een goed overzicht van de huidige en toekomstige situatie op het elektriciteitsnet helpt bij het maken van slimme keuzes. Bijvoorbeeld voor het uitbreiden van de woningbouw of het aanleggen van nieuwe elektriciteitsinfrastructuur. Als gemeenten hun plannen en projecten op tijd delen met de netbeheerder, kan deze beter inschatten hoeveel transportcapaciteit (de maximale hoeveelheid elektriciteit die het net kan vervoeren) nodig is. Daarnaast kunnen gemeenten initiatiefnemers, zoals bedrijven en energiecoöperaties die ruimte van het elektriciteitsnet vragen, ondersteunen door informatie te geven over wat er wel en niet mogelijk is.
- Ruimtelijk sturen op netverzwaring en netinpassing
Netbeheerders zorgen voor de aansluiting op het elektriciteitsnet, maar gemeenten bepalen wáár die projecten komen. Ruimtelijke inpassing (het vrijhouden van ruimte voor energieprojecten) helpt gemeenten om het elektriciteitsnet beter te benutten en netcongestie te voorkomen. Daarnaast kunnen gemeenten de aanleg van nieuwe of extra netinfrastructuur helpen versnellen. Bijvoorbeeld door vergunningen hiervoor af te geven, ruimte vrij te houden en omwonenden goed te betrekken.
- Stimuleren van (technische) oplossingen
Gemeenten wijzen ondernemers de weg naar (technische) oplossingen bij netcongestie. Ook stimuleren ze oplossingen met lokale en regionale impact. Een voorbeeld hiervan is Windpark Zeewolde, waar een batterij van 90 MW wordt ontwikkeld. Deze batterij zorgt ervoor dat het windpark efficiënter werkt en minder vaak hoeft te stoppen vanwege netcongestie. Meer informatie over deze innovatie is terug te vinden in de nieuwe handreiking.
De handreiking ‘Rol van de gemeente bij netcongestie’ biedt gemeenten praktische mogelijkheden en oplossingsrichtingen. Praktijkvoorbeelden laten zien hoe andere gemeenten omgaan met netcongestie.
Geef een reactie