• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • Contact
  • Nieuwsbrief

Gemeente.nu

Nieuws voor gemeenten

  • Bedrijfsvoering
    • Aanbestedingen
    • Belastingen
    • Big data
    • Burgerzaken
    • Communicatie
    • Digitalisering
    • Financiën
    • Ondernemersbeleid
    • Organisatie
    • Privacy
    • Vergunningen
  • Sociaal
    • Bijstand
    • Decentralisatie
    • Integratie
    • Jeugdzorg
    • Onderwijs
    • Ouderen
    • Schuldhulp
    • Sport
    • Werk
    • Wmo
  • Veiligheid
    • Boa
    • Cybersecurity
    • Evenementen
    • Handhaving
    • Ondermijning
    • Openbare orde
  • Ruimte & Milieu
    • Afval
    • Bodem
    • Bouw
    • Duurzaamheid
    • Energie
    • Infrastructuur
    • Leefomgeving
    • Omgevingswet
    • Smart city
  • Loopbaan
    • Cao
    • Integriteit
    • Leiderschap
    • Mobiliteit
    • Ontwikkeling
    • Pensioen
  • Bestuur
    • College
    • Gemeenteraad
    • Participatie
    • Samenwerking
    • Raadsledennieuws (archief)
  • Partners Gemeente.nu
    • Centric
    • Segment
    • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)
    • Sdu VIND
    • Sdu VIND Inkoop en Aanbesteding
  • Whitepapers

Doel van lokaal eigendom in energieprojecten weinig concreet

27 oktober 2020 door Pieter van den Brand

Financiële participatie door omwonenden, en de helft van alle windmolens en zonneparken in lokaal eigendom. Zo luidt het streven in het Klimaatakkoord. Maar de Regionale Energiestrategieën vullen dit nog weinig concreet in, zeggen critici. Twee RES-regio’s reageren.

Het goede nieuws is dat de landelijke doelstelling van 35 terawattuur aan hernieuwbare energie in 2030 (70 procent van het elektriciteitsverbruik) ruim wordt gehaald – op papier. Zelfs de rekenmeesters van het PBL waren onder de indruk van het verrassend hoge bod van in totaal 50 terawattuur in de dertig Regionale Energiestrategieën (RES).

Heilige graal

Het slechte nieuws is dat de plannen die de energietransitie per regio moeten realiseren, de aansluiting met de samenleving missen. Dat stelt de Participatiecoalitie in een analyse van de dertig RES’en. De gelegenheidsbundeling van klimaat- en bewonersorganisaties verwijst naar de ‘heilige graal’ in het Klimaatakkoord: financiële participatie moet ertoe leiden dat de helft van de belangen in duurzame energieopwekprojecten lokaal eigendom wordt.

Het streven komt in bijna alle RES’en terug. Het moet alleen concreter en niet bij goede bedoelingen blijven, stellen de partijen in de Participatiecoalitie. Van belang is dat gemeenten het in hun beleidskaders opnemen en door hun RES aangemoedigd worden ermee aan de slag te gaan.

Moeilijk van de grond

Extra prikkels zijn nodig, blijkt uit een onderzoek vorig jaar van de Noordelijke Rekenkamer. Financiële participatie komt moeilijk van de grond, stelt het rapport, overigens uitgevoerd vóór het sluiten van het Klimaatakkoord. Negen zonne- en windparken in Groningen, Friesland en Drenthe werden onder de loep genomen. Bij drie van de negen onderzochte energieparken nemen omwonenden financieel maar 4 tot 11 procent deel.

Alleen een zonnepark in het Friese Garyp voldoet aan het streven uit het Klimaatakkoord (en is zelfs voor 100 procent in lokale handen). De exploitanten werd weliswaar gevraagd de winst te delen met de omgeving, maar dat gebeurde niet. Het probleem is dat dit niet wettelijk afdwingbaar is. Gemeenten zijn het bevoegd gezag voor de ruimtelijke inpassing van wind- en zonneparken, maar als zodanig kunnen zij alleen ruimtelijk relevante eisen stellen.

De rijksoverheid zou er daarom goed aan doen, stellen de onderzoekers, projectontwikkelaars wettelijk te verplichten aandelen in hun energieproject aan inwoners beschikbaar te stellen. Dat kan door de verplichting op te nemen in de SDE-subsidieregeling voor duurzame energie.

Iets te makkelijk

In Ommen vindt wethouder Bart Jaspers Faijer de conclusies van de Participatiecoalitie terecht, maar ook wel iets te makkelijk. Jaspers Faijer is samen met collega Marcel Blind van Olst-Wijhe co-voorzitter van de RES-regio West-Overijssel. ‘In de concept-RES’en staat het streven van lokaal eigendom genoemd als vertrekpunt, ook in onze RES. Meer was nog niet de bedoeling. In de RES 1.0 die volgend jaar verschijnt, gaan we het onderwerp veel concreter maken.’

In West-Overijssel is een uitgebreid programma opgetuigd met webinars en een eigen werkgroep die lokaal eigendom verder gaat uitwerken. Lokaal eigendom, geeft Jaspers Faijer aan, wil vooral zeggen dat omwonenden zeggenschap hebben over wat er met de winst van een project gebeurt, namelijk dat dit ten goede komt aan de omgeving en niet naar het buitenland wegvloeit, waar de grote particuliere investeerders zitten.

‘Dat krijgt al op verschillende manieren gestalte. De winst wordt geïnvesteerd in nieuwe opwekprojecten of in bijvoorbeeld een glasvezelnet. Locaties waar zich een sterke energiecoöperatie manifesteert, zijn natuurlijk gezegend. Dan komt lokaal eigendom vanzelf van de grond. We zien ook dat kleine buurtschappen zich laten inspireren door grotere initiatieven, Vinkenbuurt Stroomt bijvoorbeeld door Dalfsen Stroomt.’ Eerstgenoemde gemeenschap, licht Jaspers Faijer toe, legt het dak van een boerderij vol met zonnepanelen en geeft certificaten uit voor omwonenden.

Kaders bij aanbestedingen

Andere gemeenten, constateert hij, stellen duidelijke kaders bij hun aanbestedingen. Als voorbeeld noemt hij Staphorst. ‘De raad heeft duidelijke voorwaarden gesteld. Hoe hoger het percentage lokaal eigendom, des te meer kans de ontwikkelaar bij de aanbesteding maakt. Ook moet hij helder aangeven waar zijn geld vandaan komt en waar het rendement aan ten goede komt.’

De aanpak van Staphorst kan een blauwdruk zijn. ’In de kern gaat het om een financieel verdelingsvraagstuk. Dat is een belangrijke les uit het onderzoek van de Noordelijke Rekenkamer. En dat heeft alles met politiek te maken. Welke rol pak je als college en als raad? Wil je een windturbine van Toyota of wil je er een van en met de eigen inwoners? Dat is waarom we bij ons programma de volksvertegenwoordigers betrekken. Voor ons is het belangrijk dat elk raadslid ziet dat hij deze ruimte kan pakken.’

Wezenlijk, vult Jaspers Faijer aan, is dat lokaal eigendom de gemeentegrens kan overstijgen. ‘Onze regio bezit zowel het open veenweidegebied als het klassieke coulissenlandschap. Niet overal willen we grootschalige wind- en zonne-energie. Door samen te werken kun je betere keuzes maken. In onze RES-regio zijn Zwolle, Dalfsen, Staphorst en Zwartewaterland al begonnen met een bovenlokale zoektocht.’

Exit projectontwikkelaar

In de RES-regio Noord- en Midden-Limburg maakt lokaal eigendom een prima kans van slagen, laat wethouder Thijs Kuipers van Horst aan de Maas weten. Hij is tevens voorzitter van deze RES-regio. ‘We hebben het begrip zo gedefinieerd dat het eigenaarschap van een energieopwekproject economisch en juridisch bij een gemeente, een energiecoöperatie of een verband van minimaal tien omwonenden moet zijn belegd. De gemeenten in onze regio geven daar elk hun eigen invulling aan. Zo wordt Bergen volledig eigenaar van Energielandgoed Wells Meer. Daar komt geen projectontwikkelaar meer aan te pas.’

‘Bij alle gemeenten in onze regio landen de meeste revenuen van de energieopwek bij de deelnemers’

– Thijs Kuipers, wethouder in Horst aan de Maas

Andere gemeenten in de RES-regio werken met energiecoöperaties. ‘De weerstand bij de bevolking is dan ook nagenoeg nihil.’ In Nederweert is drinkwaterbedrijf WML de ontwikkelaar van een windpark met vier turbines, eveneens samen met een energiecoöperatie. ‘Bij alle gemeenten in onze regio landen de meeste revenuen van de energieopwek bij de deelnemers zelf en in maatschappelijke projecten in de omgeving.’

De logische weg, geeft Kuipers aan, is dat bewoners deelnemer in een energiecoöperatie worden en niet als individuele (rijke) particulier inspringen. ‘Niet alleen omdat het administratief behapbaar moet zijn, ons doel is juist een zo gespreid mogelijk eigenaarschap.’

Bonuspunten

Horst aan de Maas wil ook in het buitengebied een energielandschap met zonneweides en windturbines ontwikkelen. Op korte termijn wil de gemeente een aantal middelgrote zonneweides (in totaal 75 hectare) realiseren. ‘In de vergunningstender gaan we ruimtelijke en niet-ruimtelijke criteria stellen. Inschrijvingen waar een energiecoöperatie bij betrokken is en een omgevingsdialoog is gevoerd, ontvangen bonuspunten. We willen de beste projecten vergunnen.’

Een wettelijke verplichting zou zeker kunnen helpen, stelt Kuipers, maar is niet nodig. ‘Als gemeente kunnen wij ook niet-ruimtelijke criteria bij de vergunningverlening laten meewegen. Hoe dat technisch allemaal precies zit, moet zich nog uitkristalliseren. Maar onze juristen hebben mij verteld dat we hiermee voorlopig prima uit de voeten kunnen.’

Tagged With: duurzaamheid, energie, energietransitie, klimaatakkoord Filed Under: Duurzaamheid, Energie, Financiën, Participatie, Ruimte & Milieu

Lees 1 reactie
Vorige artikel
Groen licht voor 19 proeftuinen aardgasvrije wijken
Volgende artikel
150 miljoen extra voor inkomstenderving gemeenten

Reader Interactions

VIND Lokale Belastingen

GERELATEERD

Warmtenetten wetsvoorstel Jetten

Warmtewet: belangrijke stem voor gemeenten

De nieuwe Warmtewet is een tijdrovend dossier voor het kabinet. Minister Jetten wil vooruitgang boeken en lijkt nu de kritische gemeenten voor zijn wetsvoorstel te hebben gewonnen. De nieuwe Wet collectieve warmtevoorziening is bedoeld om het pad naar een warmtevoorziening zonder fossiele bronnen te effenen. Voorlopig draait de discussie om slechts één aspect: de koppeling... lees verder

Budget voor uitkeren energietoeslag omhoog

Het budget vanuit het Rijk om de eenmalige energietoeslag aan inwoners uit te keren gaat omhoog naar 854 miljoen euro. Het kabinet maakt 175 miljoen euro extra vrij voor de uitvoering door gemeenten. Hiermee biedt het kabinet gemeenten de financiële garantie dat zij aan alle huishoudens met een inkomen tot 120 procent van het sociaal... lees verder

Ministerie wil niet helpen met gascontracten

Gemeenten willen dat het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) hen helpt bij het afsluiten van nieuwe contracten met gasleveranciers, nu die met het Russische gasbedrijf Gazprom in oktober moeten worden ontbonden. Het ministerie toont zich niet bereid die rol te vervullen. Zo’n 120 gemeenten hebben nu nog een contract met Gazprom. Vanwege de... lees verder

Comment (1)

  1. Geert Gielen says

    27 oktober 2020 at 13:35

    Beste,
    Doel lokaal eigendom.
    Kijk ook eens naar de 2 windplannen in Dronten (Windplan Blauw en Windplan Groen).
    Beide plannen worden gerealiseerd door de lokale ondernemers (met name agrariers). Tevens kans voor inwoners om via obligaties (tot meerdere miljoenen) mee te doen en ook nog een gebiedsgebonden bijdrage!

    Beantwoorden

Geef een antwoord Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primary Sidebar

TOPVACATURES

Operationeel Projectleider terugdringen jonge aanwas IJsselstein en Vijfheerenlanden – Gemeente IJsselstein

Meer vacatures
VIND Omgevingszaken
Banner SC Aanbestedingsrecht 2021 320x250

LAATSTE ARTIKELEN

Geen studentencampus Amstelveen

Geen stu­den­ten­cam­pus in Am­stel­veen

24 mei 2022

Rat

Haarlem vangt ratten met slimme vallen

24 mei 2022

Warmtenetten wetsvoorstel Jetten

Warmtewet: belangrijke stem voor gemeenten

23 mei 2022

Wgr begroting

Opinie Extra tijd begrotingscyclus is sigaar uit eigen doos

20 mei 2022

Omgevingswet invoeringsdatum

Eerste Kamer: invoering Omgevingswet geen gelopen race

19 mei 2022

GEMEENTE.NU PARTNERS

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden
  • Segment

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen
  • Segment

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou
  • Segment

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou

Compleet juridisch cursusprogramma voor de waterschapwereld
  • Segment

Compleet juridisch cursusprogramma voor de waterschapwereld

Risico’s en kansen van Common Ground
  • Centric

Risico’s en kansen van Common Ground

Maak medewerkers bewust van cybersecurity
  • Centric

Maak medewerkers bewust van cybersecurity

Digitaliseren in Rotterdam: ‘Volledig vanuit één systeem werken’
  • Centric

Digitaliseren in Rotterdam: ‘Volledig vanuit één systeem werken’

Centric en Arda vergroten securitybewustzijn binnen organisaties
  • Centric

Centric en Arda vergroten securitybewustzijn binnen organisaties

Centric en DiVault, voor duurzaam toegankelijke gemeenten
  • Centric

Centric en DiVault, voor duurzaam toegankelijke gemeenten

‘Co-creatie’ betekent nog niet vanzelf maatwerk 
  • Centric

‘Co-creatie’ betekent nog niet vanzelf maatwerk 

Digitale terinzagelegging volgens Common Ground
  • Centric

Digitale terinzagelegging volgens Common Ground

Blog – Delen die data: Omgevingswet is niet gebaat bij eilandjes
  • Centric

Blog – Delen die data: Omgevingswet is niet gebaat bij eilandjes

‘Kredieten niet klakkeloos verstrekken, maar ook niet blind afwijzen’
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

‘Kredieten niet klakkeloos verstrekken, maar ook niet blind afwijzen’

Blog – Gebruiksgemak is ook werk uit handen nemen
  • Centric

Blog – Gebruiksgemak is ook werk uit handen nemen

Voorbereid op de piek in Bbz-aanvragen?
  • Centric

Voorbereid op de piek in Bbz-aanvragen?

Er is een nieuwe Schulden Monitor!
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Er is een nieuwe Schulden Monitor!

Podcast – Rechtmatigheid implementeren in de organisatie
  • Segment

Podcast – Rechtmatigheid implementeren in de organisatie

Blog – Nuchter innoveren met Rotterdam
  • Centric

Blog – Nuchter innoveren met Rotterdam

Strategische samenwerking Energiemissie en Centric rond e-factureren
  • Centric

Strategische samenwerking Energiemissie en Centric rond e-factureren

Blog – Innovatie die echt meerwaarde levert
  • Centric

Blog – Innovatie die echt meerwaarde levert

‘Uitfilteren loos alarm maakt vroegsignalering schulden efficiënter’
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

‘Uitfilteren loos alarm maakt vroegsignalering schulden efficiënter’

Vroegsignalering: de eerste ervaringen
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Vroegsignalering: de eerste ervaringen

Kijk terug: BOA Webinar over groei van de handhaving
  • Segment

Kijk terug: BOA Webinar over groei van de handhaving

Innovaties Burgerzaken: ‘Meer gemak voor inwoners en professionals’
  • Centric

Innovaties Burgerzaken: ‘Meer gemak voor inwoners en professionals’

Auditbare veiligheid op het gebied van wachtwoorden
  • Centric

Auditbare veiligheid op het gebied van wachtwoorden

Stichting BKR ziet afname aantal kredieten en betalingsproblemen
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Stichting BKR ziet afname aantal kredieten en betalingsproblemen

Podcast 25 jaar opleiden in de publieke sector
  • Segment

Podcast 25 jaar opleiden in de publieke sector

Súdwest-Fryslân zet de kracht van data op de kaart
  • Centric

Súdwest-Fryslân zet de kracht van data op de kaart

‘Een nieuw paspoort is geen boek dat je even koopt’
  • Centric

‘Een nieuw paspoort is geen boek dat je even koopt’

Opleidingen Omgevingswet voor Twentse gemeenten
  • Segment

Opleidingen Omgevingswet voor Twentse gemeenten

Digitale dienstverlening met de burger echt centraal
  • Centric

Digitale dienstverlening met de burger echt centraal

‘Hybride’ les laat deelnemer kiezen tussen fysiek of virtueel
  • Segment

‘Hybride’ les laat deelnemer kiezen tussen fysiek of virtueel

Met de Meetfiets de gemeente in
  • Centric

Met de Meetfiets de gemeente in

Centric stelt software inburgeringswet vrij beschikbaar
  • Centric

Centric stelt software inburgeringswet vrij beschikbaar

Schaamte houdt financiële problemen te lang achter de voordeur
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Schaamte houdt financiële problemen te lang achter de voordeur

Jongeren als IT’er aan het werk voor Centric via 2TestIT
  • Centric

Jongeren als IT’er aan het werk voor Centric via 2TestIT

AI-assistent verbetert interactie burger met gemeente
  • Centric

AI-assistent verbetert interactie burger met gemeente

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips
  • Segment

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips

Business intelligence helpt bij goede ambulancezorg
  • Centric

Business intelligence helpt bij goede ambulancezorg

Provinciale Reservepool met stembureauleden
  • Segment

Provinciale Reservepool met stembureauleden

Centric en Gripvol vergemakkelijken Bbz-aanvraag ondernemers
  • Centric

Centric en Gripvol vergemakkelijken Bbz-aanvraag ondernemers

‘Coronaschade zit verstopt in een zwarte doos’
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

‘Coronaschade zit verstopt in een zwarte doos’

Verkiezingen in coronatijd: nervositeit en verscheurde stempassen
  • Segment

Verkiezingen in coronatijd: nervositeit en verscheurde stempassen

Diplomastelsel Burgerzaken verandert
  • Segment

Diplomastelsel Burgerzaken verandert

Masterclasses informatiebeveiliging
  • Segment

Masterclasses informatiebeveiliging

Meer jongeren in betalingsproblemen: de cijfers geduid
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Meer jongeren in betalingsproblemen: de cijfers geduid

BOA Webinar: Na corona – groei handhaving vasthouden!
  • Segment

BOA Webinar: Na corona – groei handhaving vasthouden!

Hoe stel je financiële rechtmatigheid vast?
  • Segment

Hoe stel je financiële rechtmatigheid vast?

Centric en ValidSign verstevigen partnerschap
  • Centric

Centric en ValidSign verstevigen partnerschap

Schuldenaanpak effectiever met vroegsignalering in de wet verankerd
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Schuldenaanpak effectiever met vroegsignalering in de wet verankerd

Friese voorlopers op weg naar Omgevingswet
  • Centric

Friese voorlopers op weg naar Omgevingswet

Collectief leren: juist in coronatijd, maar hoe dan?
  • Segment

Collectief leren: juist in coronatijd, maar hoe dan?

VNOG gaat voor financiën vanuit de cloud
  • Centric

VNOG gaat voor financiën vanuit de cloud

Zo kom je tot een robuuste begroting
  • Segment

Zo kom je tot een robuuste begroting

Online training agressie voorkomen: kan dat?
  • Segment

Online training agressie voorkomen: kan dat?

Vijf redenen om voor Segment te kiezen
  • Segment

Vijf redenen om voor Segment te kiezen

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’
  • Segment

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’

Centric presenteert Productbeleid Decentrale Overheid 2021
  • Centric

Centric presenteert Productbeleid Decentrale Overheid 2021

Whitepaper – Archiveren voor gemeenten
  • Centric

Whitepaper – Archiveren voor gemeenten

Jelly Frankes: jong, enthousiast en deskundig
  • Segment

Jelly Frankes: jong, enthousiast en deskundig

Whitepaper – Gemeenten ontzorgd met SaaS
  • Centric

Whitepaper – Gemeenten ontzorgd met SaaS

Eerste Hulp bij Verkiezingen
  • Segment

Eerste Hulp bij Verkiezingen

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit
  • Segment

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit

BUCH-gemeenten nemen Centric Burgerzaken in gebruik
  • Centric

BUCH-gemeenten nemen Centric Burgerzaken in gebruik

Centric en Stratech bieden totaaloplossing schuldhulpverlening
  • Centric

Centric en Stratech bieden totaaloplossing schuldhulpverlening

Centric en SNG werken samen aan rekenmodule beslagvrije voet
  • Centric

Centric en SNG werken samen aan rekenmodule beslagvrije voet

Eric Gubbels over online leren in coronatijd
  • Segment

Eric Gubbels over online leren in coronatijd

Digitale handhaving in het sociaal domein
  • Centric

Digitale handhaving in het sociaal domein

Boa’s: kennis als schild tegen angst en onzekerheid
  • Segment

Boa’s: kennis als schild tegen angst en onzekerheid

Opinie ‘Kaders’ zijn de nieuwste kleren van de keizer
  • Centric

Opinie ‘Kaders’ zijn de nieuwste kleren van de keizer

BoAcademie lanceert opleiding niveau 4 voor handhavers
  • Segment

BoAcademie lanceert opleiding niveau 4 voor handhavers

De Virtuele Inloopavond
  • Centric

De Virtuele Inloopavond

Whitepaper Talentmatch – Meedoen op de arbeidsmarkt
  • Centric

Whitepaper Talentmatch – Meedoen op de arbeidsmarkt

Whitepaper – De roadmap naar Office 365 voor gemeenten
  • Centric

Whitepaper – De roadmap naar Office 365 voor gemeenten

Aanvullende geweldsmiddelen boa’s horen erbij
  • Segment

Aanvullende geweldsmiddelen boa’s horen erbij

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

Centric publiceert publieksverslag 2019
  • Centric

Centric publiceert publieksverslag 2019

Schuldenproblematiek door de coronacrisis
  • Segment

Schuldenproblematiek door de coronacrisis

Vernieuwend opleidingsaanbod voor gemeenten
  • Segment

Vernieuwend opleidingsaanbod voor gemeenten


Footer

Snel naar

  • Aanbestedingen
  • Big data
  • Financiën
  • Handhaving
  • Integriteit
  • Leefomgeving

Meer Gemeente.nu

  • Nieuwsbrief
  • Facebook
  • Twitter
  • Linkedin
  • Events

Help

  • Adverteren
  • Contact
  • Spelregels

Powered by Sdu

SDU

 

Het laatste nieuws van Gemeente.nu in je mail?

Meld je aan voor de algemene nieuwsbrief of een van de themanieuwsbrieven van Gemeente.nu.

Aanmelden

×