Er bestaan grote verschillen tussen huishoudens in het deel van het inkomen dat wordt besteed aan de energierekening. En door de energietransitie worden deze verschillen groter. Kwetsbare groepen hebben moeite om mee te komen en dreigen structureel achter te blijven, blijkt uit onderzoek van Berenschot in opdracht van Essent.
Groeiend verschil in energielasten
Het onderzoek wijst uit dat er momenteel een grote kloof bestaat tussen huishoudens in het aandeel van het inkomen dat naar energie gaat: de energiequote. Factoren als inkomen, woningtype en isolatiekwaliteit hebben hier invloed op. Zo hebben huurders met gemiddeld 43% minder inkomen en een 25% lagere energierekening een hogere energiequote dan huiseigenaren. Een laag inkomen hangt vaak samen met een hogere energiequote. Maar ook een deel van de middeninkomens geeft een groot deel van het inkomen uit aan energie.
Regionale verschillen
Naast sociale verschillen bestaan er grote regionale verschillen. Buiten de Randstad zijn woningen vaak groter, slechter geïsoleerd en is het inkomen lager; dit zorgt voor een hogere energiequote. In provincies als Groningen, Drenthe en Limburg is de energiequote het hoogst. Maar ook binnen de provincies zijn er verschillen tussen gemeenten.
In Drenthe bijvoorbeeld heeft Assen een lagere energiequote dan het landelijke Emmen, vooral door betere isolatie. In Groningen heeft Het Hogeland een hogere energiequote dan Groningen stad, wat samenhangt met grotere woningen en slechtere isolatie in het landelijk gebied. En Noord-Brabant kent opvallend grote onderlinge verschillen. Tilburg en Meierijstad hebben een vergelijkbare energiequote, terwijl de verschillen in inkomen en energierekening verschillen. In Meijerijstad daalt de energiequote sneller dan in Tilburg omdat rijkere huiseigenaren makkelijker investeren in verduurzaming.
De energietransitie vergroot de verschillen
De energiekloof vergroot door de energietransitie: huishoudens die investeren in verduurzaming zien hun energiekosten dalen, terwijl achterblijvers juist meer gaan betalen door hogere nettarieven en oplopende gasprijzen. De verwachting is dat 42% van de huishoudens in 2035 niet actief deelneemt aan de energietransitie.
Versnipperd beleid
Het huidige overheidsbeleid blijkt versnipperd en complex. Het bereikt de kwetsbaarste groepen nauwelijks. Dit blijkt ook uit ander onderzoek.
De onderzoekers van Berenschot doen de volgende aanbevelingen: vergroot de zichtbaarheid van bestaande regelingen, verminder de complexiteit van het beleid en ontwikkel aanvullend beleid voor bijvoorbeeld particuliere huurders. ‘Focus op volledige voorfinanciering en ontzorging bij bestaande instrumenten’, adviseren de onderzoekers. Ontwikkel regelingen waarbij mensen geen geld hoeven voor te schieten, en laat het hele proces regelen door een tussenpartij. Werk met kant-en-klare pakketten en verlaag zo de complexiteit.
Geef een reactie