'Geef gemeenten de regie bij uitbannen gas'

Milieudefensie heeft uitgetekend dat in 2030 vier op de vijf woningen van het gas af kunnen zijn. Daarbij is een belangrijke rol weggelegd voor lokale overheden: ‘De gemeente heeft de regie en komt met een lokaal energietransitieplan.’

‘Het eind van het gasgebruik in Nederland komt eraan. Elk huishouden moet daarmee aan de slag,’ stelt de milieuorganisatie. ‘Wijkbewoners moeten met elkaar en met de gemeente in gesprek over de warmtevoorziening in hun wijk. En elke inwoner heeft recht op advies en begeleiding op maat. Gemeenten moeten flink investeren in procesbegeleiding en vanaf dag één in gesprek gaan met hun inwoners.’

Iedere wijk is anders

Gemeenten worden nadrukkelijk aangewezen als ‘projectleider’ vanwege de aard van de transitie. ‘Er zijn 380 gemeenten in Nederland, met daarin 12.000 wijken. Iedere wijk is anders, er is geen “one size fits all”-oplossing,’ aldus Milieudefensie. ‘Het is daarom belangrijk dat gemeenten de regie krijgen over het invullen van hun besparingsdoel, zodat er lokaal kan worden bekeken wat de meest efficiënte aanpak is.’

Lokaal energietransitieplan

De organisatie spelt voor gemeenten uit hoe ze hiermee aan de slag moeten gaan. ‘Uiterlijk in 2021 wordt elke gemeente geacht een lokaal energietransitieplan klaar te hebben, waarin bij voorkeur per wijk wordt bepaald wat de warmtebron wordt en per wanneer het gasnet wordt afgesloten.’ De gemeente zou dit ook moeten ‘handhaven’, waarbij bovendien het Rijk als ‘toezichthouder’ op de gemeenten moet functioneren.

Extra kosten

Ook over de financiering heeft Milieudefensie een plaatje opgesteld. Doorgaan met het huidige beleid zou betekenen dat in 2030 ruim één in plaats van vier op de vijf woningen van het gas af is. De extra kosten van een snelle omschakeling zouden ‘op het hoogtepunt’ 7 miljard euro per jaar extra bedragen. De belangenclub verwacht hierbij veel van particuliere investeringen, ondersteund door overheidsbeleid.

Baatbelasting en ozb

Gemeenten zouden bijvoorbeeld de ‘baatbelasting’ kunnen inzetten, een op dit moment weinig gebruikte heffing over voorzieningen voor onroerende zaken. Verlaag daarnaast de onroerendezaakbelasting (ozb) voor woningeigenaren die verduurzamen, stelt Milieudefensie. Op dit moment krijgen woningeigenaren die investeren in bijvoorbeeld zonnepanelen juist te maken met een hogere ozb, omdat de woning hierdoor meer waard wordt.