De financiële en ruimtelijke gevolgen staan onder druk, maar wat deze precies inhoudt en hoe hier op te sturen, dat is de vraag. Tien bewezen Oudhollandse wijsheden schieten te hulp.
– OPINIE –
Voor elke gemeente is deze tijd een ongekende situatie, qua markt en toekomstperspectief. Duidelijk is dat de financiële en ruimtelijke gevolgen groot zijn, maar wat deze precies zijn en hoe hier op te sturen, dat is de vraag.
Wat houdt gemeenten bezig, hoe pakken zij het aan en wat kunnen ze van elkaar leren? Simpele vragen die de basis vormden voor een rondvraag bij gemeenten en een kennistafel waarin ervaringen werden gedeeld.
Herijken
Eerste vereiste is dat gemeenten hun ruimtelijke plannen herijken en afstappen van de veelal starre bestemmingsplannen. Als gemeenten dit probleem ontkennen, gooien ze met dit struisvogelgedrag hun eigen glazen in. Gebruik van ‘proven management technology’ is essentieel om vastgeroeste plannen weer rendabel te maken.
Opvallend is dat gemeenten wel constateren dat de situatie nieuw is, maar dat dit niet betekent dat de bekende sturingsprincipes niet meer geldig zijn. Juist wel, zou de korte conclusie kunnen zijn. Oude waarden over besluitvorming, communicatie en kwaliteit van het werk zijn des te actueler. Uit de rondvraag onder relaties en de opvolgende kennistafel zijn tien bewezen Oudhollandse wijsheden gedestilleerd
1. Eerlijk duurt het langst!
Het afgelopen jaar leefden gemeenten op ‘de grote roze wolk’. Het was wel crisis, maar de ruimtelijke plannen in de eigen gemeente gingen door. De wereld is echter veranderd, plannen zijn in een andere tijd ontwikkeld. Het is dus geen schande om dat onder ogen te zien en te erkennen dat de wereld is veranderd. Het is pas een schande om je daarvoor af te sluiten.
2. Vreemde ogen dwingen!
Objectief en kritisch naar de eigen plannen kijken, is ongeveer het moeilijkste dat er is. En het plan van je collega dwarsbomen, wordt al helemaal niet geaccepteerd. Daar is onafhankelijkheid voor nodig. Een buitenstaander die snel de gemeentelijke situatie in kaart brengt.
3. Haastige spoed is zelden goed!
Crisistijden vragen daadkracht, maar dat wordt veelal verward met overhaaste besluitvorming. Besluitvorming die het snel veranderende sentiment in de markt volgt, verwoest mogelijk de toekomst van de stad.
4. Wie A zegt, moet ook B zeggen!
Daadkracht betekent dat er verantwoordelijkheid wordt genomen voor keuzes die worden gemaakt of voor risico’s die eerder genomen zijn. Besluitvorming zonder vervolgstappen verergert de crisis.
5. Goedkoop is duurkoop!
De roep in deze tijd is om vooral woningen in het goedkope segment te bouwen. We bouwen echter voor toekomstige generaties, waarbij keer op keer weer blijkt dat kwaliteit zich terugverdient, zowel in woningen als in de openbare ruimte.
6. Dertien past niet in een dozijn!
In een groeimarkt lijkt elk plan te kunnen slagen, maar nu is dat anders. Elk plan moet zijn eigen kwaliteit hebben en onderscheidend zijn in de regio. Gemeenten vissen in dezelfde vijver. Een goed plan voegt waarde toe op een grotere schaal.
7. Een nieuwe lente, een nieuw geluid!
Na het zware weer volgt zeker weer de lente. Dat vraagt om een frisse blik op nieuwe tijden. Creativiteit is daarbij hard nodig en valt zeker te organiseren.
8. De waarheid ligt in het midden!
In onzekere tijden luisteren we graag naar sterke leiders en een duidelijke mening. Ruimtelijke ontwikkeling kent echter meer leiders en meningen. Betrek daarom verschillende spelers en disciplines bij het vinden van nieuwe oplossingen. Bedenk steeds weer dat er niet één waarheid is.
9. Het staat als een huis!
Succesvolle plannen in crisistijden zijn er, maar dat zijn altijd plannen die grondig ontwikkeld zijn. Het is duidelijk voor wie en waarom daar wordt ontwikkeld. Een plan voor een huis stáát als een huis.
10. Het blijft mensenwerk!
Ontwikkelen gebeurt voor, door en met mensen. Draagvlak en communicatie zijn juist in deze tijden sleutelbegrippen.
Marius Kiers is strategisch adviseur bij ARCADIS
