Eigenbouw of particulier opdrachtgeverschap (PO) biedt kansen. Deskundigen zien dat particulieren door de crisis heen te blijven bouwen.
Sommige gemeenten zijn PO al uitgebreid aan het ontdekken, anderen
beginnen er net mee. In Enschede gingen zelfbouwers aan de slag met de
wederopbouw van hun wijk Roombeek. Roelof Bleker was tijdens dit project
wethouder Stedelijke Ontwikkeling en Cultuur en deed zo veel ervaring op met PO.
“Bewoners zetten hun
handtekening op het huis. Als je door Roombeek fietst, spat de liefde van de
huizen af. Het is een moderne, gevarieerde wijk, waar mensen nog steeds in de
rij staan voor een kavel. Mensen maken niet alleen hun woning naar wens, maar worden sterk betrokken bij hun eigen omgeving.”
Koudwatervrees
Bleker merkt dat gemeenten vaak denken dat het bij PO gaat om een
marginale groep burgers die zelf willen bouwen en dat dit niet opweegt tegen de
tijd en energie die ze in het ontwikkelproces moeten steken. Dat is een gemiste
kans, volgens Bleker.
“Ontwikkelaars hebben last van de crisis en bouwen pas
als ze 70 procent van de kavels hebben voorverkocht. Door de ontwikkelaar als
tussenschakel uit het bouwproces te halen, worden gemeentelijke tenders en
aanbestedingen overbodig en dat maakt het proces eenvoudiger. Particulieren
willen ook in tijden van crisis bouwen aan hun eigen woning. Dus door PO in te
zetten, gaat de bouw door en de voorbereidingstijd hoeft zeker niet langer te
zijn dan met ontwikkelaars het geval is.”
Voor gemeenten kan het
even wennen zijn om met PO aan de slag te gaan. Ter ondersteuning heeft het
ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties samen met Agentschap
NL en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten het Expertteam Eigenbouw ingesteld, dat gemeenten praktisch bijstaat
in de opzet en uitwerking van beleid en projecten.
Vlist
Ook de gemeente Vlist riep
de hulp in van het Expertteam. Daar worden 28 vrije kavels uitgegeven voor PO.
Ton van Dorp, wethouder gemeente Vlist: “In de
beginfase ondersteunde het Expertteam ons bij deze nieuwe rol door verschillende
gemeentelijke diensten intern gelijk te stemmen en op één lijn te krijgen. Verder
bood het team hulp bij de inhuur van een adviesbureau dat het bouw- en
wervingsproces in goede banen leidt en bouwers in spe adviseert over de
bijkomende risico’s. Ze helpen ook bij het organiseren van informatieavonden,
het regelen van de contracten en maken van plannen die binnen de
randvoorwaarden passen.”
Almere
Met Adri Duivesteijn als
wethouder Ruimtelijke Ordening en Wonen verzette Almere in 2006 de bakens voor
gebiedsontwikkeling. Eigenbouw zou voortaan de ruimte krijgen, met de burger in
plaats van de projectontwikkelaar aan het roer. Omdat het realisatietempo van
particulier opdrachtgeverschap hoger ligt dan bij ‘traditionele woningbouw’
zijn vier jaar na de start de resultaten volop zichtbaar. Duizend huishoudens hebben
hun eigen woning gebouwd of zijn die aan het bouwen.
Dat is goed voor de
diversiteit in de stad en ook de kwaliteit van de woningvoorraad neemt toe.
Want particuliere opdrachtgevers bouwen grotere, goedkopere en kwalitatief
betere woningen, zo blijkt in Almere. Duivesteijn: “Feitelijk richten wij ons
op ieder initiatief dat direct aansluit op een concrete vraag; of dat nu 1
woning, 10 woningen, 30 woningen, een maatschappelijke voorziening, horeca,
bedrijf of winkel betreft. Een veelvoud van kleinschalige initiatieven, dat
wordt de toekomst.”
