Dertien gemeenten krijgen geld voor woningen statushouders

Dertien gemeenten krijgen geld om in de komende twee jaar woonruimte te regelen voor 800 mensen met een verblijfsvergunning. Het kabinet maakt hiervoor 14,9 miljoen euro vrij. Ondertussen slaken hulporganisaties een noodkreet voor meer en betere opvanglocaties voor vluchtelingen. Door het woningtekort stokt de doorstroom van statushouders vanuit de opvang.

De regeling huisvesting aandachtsgroepen moet bijdragen aan een oplossing. Ook worden 600 woonruimtes gerealiseerd voor andere aandachtsgroepen, zoals studenten en arbeidsmigranten. Het gaat om bijvoorbeeld flexwoningen, tijdelijke woningen of de transformatie van een leegstaand kantoorpand. Van de huizen zijn er 548 voor twee of drie jaar beschikbaar. De rest kan voor vijf jaar of langer bewoond worden.

Het bedrag van bijna 15 miljoen euro wordt verdeeld over de dertien deelnemende gemeenten. Er zijn woningen gepland in Alkmaar, Amersfoort, Assen, Breda, Den Haag, Grave, Hengelo, Meierijstad, Middelburg, Purmerend, Renkum, Veenendaal en Vijfheerenlanden. De grootste bedragen gaan naar respectievelijk Breda, Den Haag, Vijfheerenlanden en Amersfoort. Die gemeenten ontvangen ieder meer dan 1,5 miljoen euro.

Meerdere potjes

Het kabinet heeft meerdere potjes om woningen te regelen voor aandachtsgroepen. Vorige week werden nog cijfers naar buiten gebracht over een andere regeling voor dezelfde doelgroep, die ook via gemeenten loopt. Hiervoor hebben gemeenten 35,5 miljoen euro aangevraagd om 7.427 woonruimtes en 1651 verblijfsruimtes te realiseren, waarvan bijna 1000 voor asielzoekers. Deze aanvragen worden nog beoordeeld.

‘Na het verkrijgen van een verblijfsvergunning duurt het nu te lang voordat mensen naar een eigen woonruimte kunnen doorstromen. Daardoor blijft de asielopvang te vol en kunnen vergunninghouders niet van start met het opbouwen van hun bestaan in Nederland,’ aldus demissionair minister van Binnenlandse Zaken Ollongren. Haar zogenoemde regeling huisvesting aandachtsgroepen moet bijdragen aan een oplossing.

Wachtlijst azc’s

Nu wachten volgens het ministerie ruim 12.000 vergunninghouders in een asielzoekerscentrum op een woning. Via verschillende regelingen worden gemeenten geholpen om de groep (soms tijdelijk) te huisvesten. Ze kunnen daarvoor bijvoorbeeld een beroep doen op de hotel- en accommodatieregeling van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). Vergunninghouders die wachten op huisvesting kunnen meedoen met de logeerregeling van het COA om zo hun inburgering sneller te kunnen starten.

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) meldt dat gemeenten over de tweede helft van 2021 hun doelen voor het huisvesten van statushouders gehaald hebben. Een eerder ontstane achterstand zou ingelopen zijn. De eerste helft van 2022 vergt volgens de VNG huisvesting voor ruim 14.000 statushouders: de taakstelling van 10.000, plus nog een achterstand van 4.086. 

Doorbreek impasse

Ondertussen slaken hulporganisaties een noodkreet voor meer en betere opvanglocaties. Er moeten zo snel mogelijk voldoende opvanglocaties komen voor vluchtelingen. Die oproep doet het Rode Kruis, dat sinds enkele maanden het COA ondersteunt bij de opvang van Afghanen en andere asielzoekers die in Nederland aankomen. De noodhulporganisatie roept bij de opvang betrokken partijen ‘met klem’ op om ‘de huidige impasse te doorbreken’.

Het COA biedt momenteel opvang aan ongeveer 35.000 mensen, deels op tijdelijke locaties. De vraag naar opvangplekken loopt volgend jaar alleen maar verder op, liet het COA vorige week weten. In 2022 zijn 42.000 opvangplekken nodig. Er stromen niet genoeg statushouders naar een woning door, vanwege het grote woningtekort in Nederland.

Stabiliteit

Naast de inzet op nieuwe opvangplekken, roept het Rode Kruis gemeenten en het ministerie van Defensie op het gebruik van de huidige opvanglocaties te verlengen. Volgens directeur Marieke van Schaik, moet voorkomen worden dat ‘we in een crisisnoodopvangsituatie terechtkomen waarbij mensen elke 72 uur worden verplaatst’. Zij zegt dat de rijksoverheid en de gemeenten verantwoordelijk zijn voor stabiliteit en veiligheid voor toegelaten vluchtelingen.

Noodopvang schiet tekort

Ook volgens VluchtelingenWerk Nederland schiet de wijze waarop vluchtelingen en asielzoekers in Nederlandse noodopvanglocaties worden opgevangen op het moment ‘ernstig te kort’. Dat blijkt volgens de organisatie uit een inventarisatie van de leefomstandigheden van 5000 asielzoekers in 21 noodopvanglocaties.

In een brandbrief doet VluchtelingenWerk een dringend beroep op staatssecretaris Broekers-Knol, provincies en gemeenten om noodplekken zo snel mogelijk te sluiten. ‘De sleutel ligt bij gemeenten, die onvoldoende opvanglocaties beschikbaar stellen. Door meer geschikte locaties aan te wijzen en haast te maken met het huisvesten van erkende vluchtelingen kunnen zij het tij keren,’ aldus de organisatie.