‘Geen streep onder tekorten sociaal domein’

Gemeenten gaan akkoord met het Interbestuurlijk programma (IBP), maar zetten hiermee geen streep onder de tekorten in het sociaal domein. Ze willen dat de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) met het Rijk in overleg gaat over het afkopen van tekorten, zoals de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) adviseerde.

De Algemene ledenvergadering van de VNG heeft vandaag het IBP bekrachtigd zoals vastgelegd, met uitzondering van de zin ‘Met het IBP is de discussie over de door gemeenten ervaren financiële problematiek in het sociaal domein afgerond en is een streep onder het verleden gezet’. Ruim driekwart van de leden gaf met een motie (pdf) aan dat dit niet het geval is bij de vier geformuleerde knelpunten in het sociaal domein: stapeling van tekorten voor een aantal gemeenten, tekorten in de Bundeling Uitkeringen inkomensvoorzieningen (BUIG), volumegroei in de uitgaven voor jeugd en de gevolgen van openeinde regelingen.

Aanbevelingen ROB

In dat kader riep de ALV het VNG-bestuur op ‘om niet eerder over te gaan tot het sluiten van deel- of uitwerkingsakkoorden in het sociaal domein met financiële consequenties, dan dat overeenstemming is bereikt over de aanbevelingen van de ROB’. Die adviseerde dat de grote tekorten op de bijstandsbudgetten van gemeenten over 2016 en 2017 eenmalig door het Rijk worden ‘afgekocht’. Ook moet het Rijk van gemeenten toereikende macrobudgetten beschikbaar stellen en wordt gepleit voor een versnelde analyse van de budgetten en het verdeelmodel in het sociaal domein, en indien noodzakelijk een bijstelling hiervan.

Trap-op-trap-af

Met het IBP hebben gemeenten ingestemd met een nieuwe manier van samenwerken én een nieuw financieel kader. Het gemeentefonds groeit de komende jaren mee met de totale rijksuitgaven, inclusief zorg en sociale zekerheid. Dit verbreden van de zogenaamde trap-op-trap-af-systematiek noemt de VNG een belangrijk punt, ‘zeker nu gemeenten er steeds meer taken bij krijgen’. ‘Door de verbreding van de normeringssystematiek is ook voor de lange termijn financiële stabiliteit en groei veiliggesteld, waarbij de gemeenteraad de volledige vrijheid houdt om de inzet van middelen af te stemmen op de lokale prioriteiten, opgaven en ambities,’ aldus VNG.