De gemeente Edam-Volendam start op 1 januari met een programma om alcohol- en drugsgebruik onder minderjarigen aan te pakken, gebaseerd op het IJslandse preventiemodel.
De gemeente wil het middelengebruik onder jongeren een halt toe roepen en voert daarvoor in het nieuwe jaar het programma ‘LEF’ (pdf) in. Daarin zit een pakket aan maatregelen om het alcohol- en drugsgebruik en andere verslavingsproblematiek onder minderjarigen terug te dringen.
‘Het beeld dat mensen van Edam-Volendam hebben is nogal dubieus te noemen. Zo leeft een sterk beeld dat we met z’n allen massaal aan de alcohol en drugs zijn. Niemand in de gemeente zal ontkennen dat er een probleem is. Het vergelijken van de omvang van ons probleem met omliggende gemeenten is niet direct relevant. Het draait om onze jeugd. We moeten onze jeugd helpen in het maken van keuzes’, zo beschrijft Wethouder Samenleving Vincent Tuijp de situatie. ‘Het lukt alleen als we het lef hebben om keuzes te maken. Als we het lef hebben om aan de buitenwereld te laten zien dat het beeld dat men van ons heeft niet klopt, omdat we dat zelf veranderd hebben.’
IJslands preventiemodel
De inspiratie voor het programma ‘LEF’ is het IJslandse preventiemodel. De aanpak richt zich op jongeren en stimuleert de doelgroep gezondere keuzes te maken. Het model stamt uit 1998, toen het land de noodklok luidde over het middelengebruik onder jongeren en een nieuwe aanpak nodig was. De jongeren uit het land waren zo’n twintig jaar geleden nog de grootverbruikers van Europa als het ging om drank, sigaretten en drugs. Nu gebruiken zij het minst van alle Europese jongeren.
De gemeente is de eerste die het preventiemodel in concreet beleid omzet. De zes gemeenten Amersfoort, Hardenberg, Súdwest-Fryslân, Texel, Urk en het samenwerkingsverband de Kempengemeenten verkennen in een pilot met het Trimbos-instituut hoe de IJslandse aanpak in Nederlandse gemeenten kan worden gebruikt.
Integrale aanpak
Edam-Volendam hanteert de integrale aanpak en pijlers die ook in het IJslandse model voorkomen. Zoals het vergroten van het aanbod van sport en hobby’s, bijvoorbeeld door samen te werken met bedrijven en sportclubs. Vooral op de uitgaansavonden vrijdag- en zaterdagavond wordt er meer georganiseerd. Daarnaast scherpt de gemeente de regels aan en zet in op meer controle en handhaving in horeca. Ook worden ouders actief betrokken en surveilleren bijvoorbeeld op straat.
Resultaten
Gezamenlijk actief werken aan een gezonde samenleving ‘waarbij wij het middelengebruik in onze gemeenschap normaliseren,’ is het doel van Edam-Volendam. De gemeente beseft dat er een lange weg te gaan is. ‘In IJsland heeft het twintig jaar geduurd voor dit prachtige resultaat naar voren kwam. De afname van het middelengebruik onder jongeren is fors gedaald en de droom is dat in onze gemeente hetzelfde effect over twintig jaar te zien is.’
