Opinie Vernieuwen is: organiseren van verlangen

Waarom is visie elementair in een verandertraject? Het antwoord is simpel

– COLUMN – Dirk-Jan de Bruijn

Iedereen kent de uitspraak wel van de bekende fransman Antoine de Saint-Exupéry: ‘als je een schip wilt bouwen, trommel dan geen mensen bij elkaar om voor hout te zorgen, orders te geven en het werk te verdelen, maar roep in hen het verlangen wakker naar de uitgestrekte, eindeloze zee’.

Het woord ‘verlangen’ speelt hierbij ‘n cruciale betekenis. Want alleen zo krijg je mensen namelijk mee. Waarbij dat verlangen uiteraard uitgewerkt moet zijn in een concrete visie. Gebaseerd op dat beloofd land. Op die stip op de horizon.

Managementgoeroe John Kotter legt het ons als volgt uit: ‘Een visie heeft betrekking op een toekomstbeeld. En legt uit waarom mensen ernaar moeten streven om dat toekomstbeeld dan ook te creëren. Met elkaar’. En nou vraag jij je natuurlijk af waarom een visie dan zo elementair is in een verandertraject. Het antwoord is simpel.

Drie elementaire zaken

Het gaat om drie elementaire zaken. Allereerst motiveert een visie mensen tot het ondernemen van actie in de juiste richting. Dat hen energie geeft. En hen verleid om actief te participeren. Met inspiratie natuurlijk. En dat voorkomt dus tribunegedrag!

Ten tweede vereenvoudigt een visie een scala van gedetailleerde beslissingen door de algemene richting voor verandering te verduidelijken. Te simplificeren. In de vorm van een glashelder kader.

En als laatste kun je met behulp van een visie de acties van veel verschillende mensen op een opmerkelijke en snelle wijze coördineren. Bundelen tot een beweging. Die overigens bij de juiste massa ook niet meer te stoppen is!

2.0
Maar wellicht nog fundamenteler is dat een gedragen visie ook voorkomt dat je in de val trapt van dat verstikkende micromanagement. En van die autoritaire decreten. Of die fijnmazige controlemechanismen om er op toe te zien dat die instructies ook worden opgevolgd. Hoezee.

Want dat lijkt nou niet meer zo te passen in het 2.0 gedachtegoed. Waarbij het sturen op eigen verantwoordelijkheid immers hoog op de agenda staat. In een organisatie waarin de balans tussen sturing en zelforganisatie goed functioneert. Waarbij de top de kaders uitzet en de shopfloor wordt uitgenodigd om binnen die kaders met praktische verbetervoorstellen te komen. Gericht op resultaat natuurlijk. En in onderlinge dialoog.

Zeg nou zelf: wie weet nou niet beter wie hoe het werkt als de collega’s die er dagelijks mee bezig zijn. En het mooie is: zo doe je ook een appèl op werkelijk alle collega’s. En voorkom je zoals bij traditionele veranderingen de participatie slechts beperkt blijft tot die paar verdwaalde early adopters!

Excitement
Daarom beste veranderaars: in een succesvolle verandering is het management niet alleen bezig met die sense of urgency. Natuurlijk is het belangrijk om iedereen te doordringen van het feit dat men wakker moet worden. Om in beweging te komen. Maar als je die sense of excitement niet uitwerkt, dat heeft zo’n transitie een hoog Alice-in-Wonderland-achtig karakter. En dat klinkt dus als vision without action is daydreaming, but action without a vision is a nightmare!