Omdat in de wet niet is geregeld wie verantwoordelijk is voor de financiering van renovatie van schoolgebouwen dringen gemeenten er bij het Rijk op aan dat er regelgeving komt rondom de kosten van deze renovaties. De Algemene Rekenkamer bevestigt nu het beeld dat het huidige stelsel niet toereikend is en gemeenten en schoolbesturen aan de slag moeten.
Gemeenten willen dat de overheid met regels komt rond de kosten van renovatie van oude schoolgebouwen. Dat blijkt uit een enquête van brancheorganisatie Bouwend Nederland, meldt het AD. De helft van de ondervraagde gemeenten geeft aan er geen geld voor te reserveren, ‘omdat het niet hoeft’.
UPDATE: Algemene Rekenkamer: Onderwijshuisvesting: stelsel leidt niet vanzelf tot goede schoolgebouwen
De Algemene Rekenkamer bevestigt het beeld dat het huidige stelsel tekortschiet. ‘Het stelsel bevat echter geen prikkels om gezamenlijk doelmatig te opereren voor de lange termijn.’ Dit staat in het rapport “Schoolgebouwen primair en voortgezet onderwijs: de praktijk gecheckt”, dat de Algemene Rekenkamer vandaag publiceert.
Gemeente en schoolbestuur staan voor grote opgave Het aantal leerlingen daalt in het primair onderwijs al een aantal jaren, en zal vanaf dit jaar ook in het voortgezet onderwijs gaan dalen. Schoolbesturen ontvangen daardoor minder geld van het Ministerie van OCW. Er zitten daardoor minder leerlingen in de schoolgebouwen waardoor die relatief duur worden. Prikkels in het huisvestingssysteem zijn een complicerende factor. Zo is nieuwbouw en uitbreiding van schoolgebouwen belegd bij gemeenten en onderhoud bij schoolbesturen. Dit nodigt beide partijen uit de eigen uitgaven laag te houden ten koste van hogere uitgaven voor de ander. Gemeenten kunnen dat doen door minder te investeren in nieuwbouw ten koste van hoge exploitatielasten voor de schoolbesturen. Omgekeerd kunnen schoolbesturen een aanvraag indienen voor een huisvestingsvoorziening, zonder daarbij een voor de gemeente goedkopere optie te overwegen. Het stelsel prikkelt verder gemeenten en schoolbesturen vooral om op korte termijn te denken en te beslissen. Ook is niet wettelijk vastgelegd wie verantwoordelijk is voor renovatie van schoolgebouwen, terwijl dat ervoor kan zorgen dat ze langer meegaan en beter passen bij het onderwijs van nu. ‘We zien in de praktijk dat gemeenten en schoolbesturen hier tot op heden niet altijd samen goed uitkomen, maar dat partijen wel met elkaar in overleg zijn. Wij bevelen de staatssecretaris aan om zo nodig wettelijk vast te leggen wie voor renovatie verantwoordelijk is’, aldus de Algemene Rekenkamer in een toelichting
VNG: gezamenlijke opdracht
De VNG gaf eerder al aan dat zij het een gezamenlijke opdracht vinden: ‘Het is aan de VNG, de PO-raad en het Rijk om de landelijke drempels die de lokale samenwerking voor goede onderwijshuisvesting belemmeren uit de weg te ruimen’.
PO-Raad: Regelgeving nodig
Ook de PO-Raad, de sectororganisatie van basisscholen, en HEVO, een adviesbureau dat gemeenten en schoolbesturen adviseert over huisvesting, pleitten ervoor om in de wet vast te leggen dat gemeenten en schoolbesturen bij renovatie de kosten verdelen. In de huidige situatie weigeren gemeenten vaak mee te betalen aan renovatie. Schoolbesturen vragen dan nieuwbouwvergunningen aan waardoor de rekening alsnog bij de gemeente komt te liggen. Hierdoor ontstaat er steeds een patstelling.
Voor de publicatie heeft de Algemene Rekenkamer een nieuwe onderzoeksmethode gebruikt. Op de site checkjeschoolgebouw.nl konden leraren, scholieren en ouders in het basis- en voortgezet onderwijs in het najaar van 2014 hun mening geven over hun schoolgebouw. Er zijn meer dan 8000 reacties gekomen over 2700 schoolgebouwen. In dit rapport zijn (kwaliteitsoordelen over) schoolgebouwen gekoppeld aan andere gegevens, zoals dalende leerlingenaantallen en kadastrale informatie.
Daarnaast zijn in casestudies bij gemeenten en door analyse van lokale rekenkamerrapporten, verschillende samenwerkingsvormen onderzocht tussen gemeenten en schoolbesturen, en zijn het toezicht op de onderwijshuisvesting en eventuele belemmeringen op renovatie van schoolgebouwen onder de loep genomen.
