Meer initiatieven om eenzaamheid ouderen terug te dringen

De aandacht voor eenzame ouderen neemt toe. Dit jaar geven 126 gemeenten een impuls aan hun beleid, vorig jaar waren dat er nog 70. Ook is eenzaamheid in twee derde van de collegeprogramma’s opgenomen en worden steeds meer lokale coalities tegen eenzaamheid opgericht.

Dat blijkt uit de voorlopige resultaten van het actieprogramma Eén tegen eenzaamheid. Dat heeft als doel minder eenzaamheid onder ouderen, ‘door signaleren en bespreekbaar maken, doorbreken en duurzaam aanpakken’. Zuidplas was in september 2018 de eerste gemeente die zich bij het landelijke programma aansloot. Inmiddels zijn 126 gemeenten verbonden aan het actieprogramma. Bij deze aangesloten gemeenten staat meer dan de helft van alle 75-plussers in Nederland ingeschreven.

‘Uit alle hoeken van de samenleving zijn duizenden mensen en publieke en private organisaties actief aan de slag gegaan om eenzaamheid aan te pakken,’ schrijft minister De Jonge van Volksgezondheid in een brief over de resultaten tot nu toe. ‘De infrastructuur om gezamenlijk de trend van eenzaamheid te doorbreken staat,’ zo concludeert hij. Ook is een subsidieregeling geopend die initiatieven ondersteunt bij opstarten, het opdoen van kennis en schaalvergroting.

Lokaal

Om eenzaamheid in de wijken in beeld te krijgen en te doorbreken, moet volgens De Jonge lokaal actie worden ondernomen. ‘Gemeenten hebben op grond van de Wmo die opdracht en voelen die urgentie ook.’ Enkele concrete lokale resultaten:

• Twee derde van de gemeenten heeft aandacht voor eenzaamheid in het collegeprogramma.
• Meer dan een kwart van de aangesloten gemeenten legt jaarlijks huisbezoeken af aan 75-plussers, of is dit van plan.
• Tien gemeenten hebben een ‘Signaalpunt eenzaamheid’ ingericht, nog eens zes van die punten zijn in ontwikkeling, en achttien gemeenten tonen interesse.
• Bijna een derde van de aangesloten gemeenten formuleerde samen met verschillende partijen een lokale aanpak voor preventie of bestrijding van eenzaamheid.
• Vijftien adviseurs bieden de 126 deelnemende gemeenten praktische ondersteuning bij hun aanpak van eenzaamheid.

Decentralisatie-uitkering

Eind 2018 kregen zestien gemeenten geld voor ondersteuning van de lokale aanpak van eenzaamheid. Dit onderzoek belicht welk effect deze bijdrage heeft gehad. Hoewel sommige gemeenten al bezig waren met de aanpak van eenzaamheid, heeft de decentralisatie-uitkering een forse impuls gegeven. Doordat er geld beschikbaar kwam, is het onderwerp hoger op de agenda van de gemeente gekomen. De landelijke aandacht voor het actieprogramma heeft volgens sommige gemeenten die impuls nog eens versterkt.