Wetsvoorstel adviesrecht bij schuldzaken valt slecht

De branchevereniging voor schuldhulpverlening NVVK is zeer kritisch over het wetsvoorstel om gemeenten adviesrecht te geven in bewindzaken over problematische schulden.

De vereniging vindt dat het voorstel ‘niet in de huidige vorm naar de Kamer kan’, mede vanwege de tientallen afwijzende reacties die binnenkwamen tijdens de pas gesloten internetconsultatie. De NVVK stelt in haar eigen reactie dat het voorstel ‘niet het ei van Columbus is’. In deze vorm zou het adviesrecht bij de kantonrechter voor veel gemeenten een ‘dode letter’ in de wet worden, die ze in het slechtste geval louter op kosten jaagt.

Niet duidelijk

Een belangrijk pijnpunt is dat het voorstel ‘niet duidelijk maakt in welke vorm het advies moet worden gegeven en wat voor status het advies heeft in de procedure bij de rechtbank’. De rechter moet het advies meewegen, maar er is ‘niet aangegeven op welke manier en op welke grond kan worden afgeweken van het advies’. Op deze manier zal het adviesrecht niet bijdragen aan betere dienstverlening, zo is de vrees.

Zwaarwegend meetellen

Als het kabinet zou besluiten tot een adviesrecht, dan pleit de NVVK ervoor ‘om het advies zwaarwegend mee te laten tellen waarbij de rechter slechts voldoende gemotiveerd af mag wijken.’ Daarbij is ‘uniformiteit gewenst’, zo wordt benadrukt. De vereniging pleit in dit licht voor ‘een standaardmodel met bijbehorend kader waarbinnen de rechtbank een beslissing kan nemen’.

Geen keuze

Het kabinet schrijft in het concept dat het adviesrecht ‘geen extra taak’ betekent voor gemeenten, omdat zij keuzevrijheid houden bij de vraag of ze advies uitbrengen. Dat noemt de NVVK een ‘formalistisch standpunt’. Vanuit hun zorgplicht zullen gemeenten zich in de praktijk namelijk ‘genoodzaakt’ voelen advies uit te brengen. ‘Veel gemeenten zullen van mening zijn in deze geen keuze te hebben.’

Divosa milder

De vereniging van leidinggevenden in het sociaal domein, Divosa, heeft ook gereageerd op het voorstel. Deze reactie is iets vriendelijker voor het kabinet, maar de kritiekpunten van de NVVK klinken ook hierin terug. Divosa stelt bovendien dat een gemeentelijk advies rijkelijk laat komt als de zaak al bij de rechter ligt. ‘Adviesrecht voordat er een aanvraag naar de rechter gaat, is wat Divosa betreft een betere oplossing.’

Prinsjesdag

Positiever zijn beide organisaties over de plannen die het kabinet presenteerde op Prinsjesdag. ‘We roepen al langer dat er impuls moet komen voor professionele hulpverlening aan mensen met grote schuldenproblematiek. Het kabinet sluit nu hierop aan,’ zegt NVVK-voorzitter Marco Florijn. Divosa spreekt van ‘een goede keuze van het kabinet om de komende tijd te meer investeren in de bestaanszekerheid van mensen’.