• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • Contact
  • Nieuwsbrief

Gemeente.nu

Nieuws voor gemeenten

  • Bedrijfsvoering
    • Aanbestedingen
    • AI
    • Belastingen
    • Burgerzaken
    • Communicatie
    • Digitalisering
    • Financiën
    • Ondernemersbeleid
    • Organisatie
    • Privacy
    • Vergunningen
  • Sociaal
    • Bijstand
    • Decentralisatie
    • Integratie
    • Jeugdzorg
    • Onderwijs
    • Ouderen
    • Schuldhulp
    • Sport
    • Werk
    • Wmo
  • Veiligheid
    • Boa
    • Cybersecurity
    • Evenementen
    • Handhaving
    • Ondermijning
    • Openbare orde
  • Ruimte & Milieu
    • Afval
    • Bodem
    • Bouw
    • Duurzaamheid
    • Energie
    • Infrastructuur
    • Leefomgeving
    • Omgevingswet
    • Smart city
  • Loopbaan
    • Cao
    • Integriteit
    • Leiderschap
    • Mobiliteit
    • Ontwikkeling
    • Pensioen
  • Bestuur
    • College
    • Gemeenteraad
    • Participatie
    • Samenwerking
    • Raadsledennieuws (archief)
  • Partners
    • KaFra Housing
    • KPN
    • Sdu
    • Segment
  • Whitepapers
  • Opleidingen

SCP: ‘Anders denken en doen om kwetsbare inwoners te bereiken’

26 juni 2024 door Niobe Moen

Lees voor

Gemeenten weten mensen die zorg en ondersteuning nodig hebben nog niet altijd goed te bereiken. ‘Ze denken nog teveel vanuit het aanbod en niet vanuit behoefte. Kwetsbare inwoners kunnen zo in grotere problemen komen. Er is daarom een omslag nodig.’ Dat concludeert het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) na recent onderzoek.

Het wetenschappelijke instituut onderzocht wat de oorzaak is van het niet goed bereiken van bepaalde groepen inwoners en wat gemeenten en dienstverleners kunnen doen om dit te verbeteren. Het nieuwe onderzoek ‘Zien, luisteren en helpen’ is een vervolg op eerder onderzoek met daarin ervaringsverhalen en richt zich nu op de systeemwereld. Hoe komt het dat gemeenten kwetsbare inwoners niet bereiken en wat is daar aan te doen?

Problemen verergeren

Uit het eerdere onderzoek bleek namelijk dat het gemeenten niet lukt om alle mensen die dat nodig hebben en daarvoor in aanmerking komen tijdig met passende ondersteuning te bereiken. Als inwoners niet de ondersteuning krijgen die zij wel nodig hebben, kunnen hun problemen verergeren. Hierdoor is uiteindelijk duurdere en complexere hulp nodig. Bovendien kan dit hun vertrouwen in de overheid beschadigen, aldus het SCP.

Behoefte centraal stellen

Een van de eerste conclusies uit het nieuwe onderzoek is dat gemeenten vaak nog teveel denken vanuit het aanbod. Dat er loketten en voorzieningen zijn waar mensen naar toe komen voor hulp en ondersteuning. Wie hier geen gebruik van maakt, wordt gezien als niet-gebruiker. Het SCP pleit ervoor dat gemeenten nagaan waarom sommige inwoners niet worden bereikt, wat zij nodig hebben en of dit wellicht iets anders is dan het bestaande aanbod. Dat zou volgens het planbureau beleidsmakers ook stimuleren om actief te zoeken naar mensen die niet zelf om hulp vragen of niet weten hoe dit te doen. ‘Als de behoefte van mensen meer centraal komt te staan, wordt duidelijker welke zorg en ondersteuning nodig is en hoe de juiste zorg bij mensen komt,’ zo schrijven de onderzoekers.

Onrealistische aannames

Daarnaast blijkt uit het onderzoek ook dat beleidsmakers niet altijd van realistische aannames en mensbeelden uitgaan. Zo wordt bijvoorbeeld vaak gedacht dat mensen rationeel handelen bij problemen en bij de gemeente zullen aankloppen. Terwijl ze in de praktijk dat juist vaak niet doen uit schaamte bijvoorbeeld, of uit wantrouwen en angst om toeslagen te moeten betalen. En ze weten niet altijd dat er hulp bestaat. Volgens het SCP denken beleidsmakers ook vaak ten onrechte dat mensen hulp krijgen vanuit hun sociale netwerk, terwijl er grenzen zijn aan wat mensen voor elkaar (kunnen) doen. 

Omslag nodig

Uit het onderzoek komt nog een derde conclusie. ‘Er is bij gemeenten een echte omslag nodig: van een reactieve naar een actieve houding, waarbij er vaker op mensen wordt afgestapt.’ Alleen op die manier kunnen volgens de onderzoekers mensen met complexe problemen goed worden bereikt en geholpen. Verergering van hun problemen kan zo worden voorkomen. Het is niet voldoende meer als loketten laagdrempelig en dicht bij de inwoners zijn ingericht.

Gebrek aan tijd

Simpel noemen de onderzoekers de omslag overigens niet. Dat komt ook omdat gebrek aan tijd vaak een rol speelt. Zo hebben hulpverleners vaak niet genoeg ruimte om actief op inwoners af te gaan. En ook de samenwerking met netwerkpartners in het sociaal domein, zoals welzijns- of onderwijsinstellingen die inwoners in beeld kunnen hebben, verloopt niet altijd even soepel door gebrek aan tijd en door ingewikkelde (overheids)regels. ‘Hier is dus nog een slag te slaan. Daarnaast zou het gemeenten helpen als zij scherpere keuzes maken welke inwoners met welke problemen zij in elk geval willen bereiken en dus met wie hulpverleners in contact moeten komen.’ Ook personeelstekorten en beoogde besparingen op uitgaven zijn niet bevorderlijk.

‘Betrek ervaringsdeskundigen’

Het SCP geeft in het rapport veel verschillende handelingsrichtingen en doet ook 3 aanbevelingen voor gemeenten om inwoners beter te bereiken. De eerste richt zich op het centraal zetten van hoe je mensen bereikt en ondersteunt op een manier die aansluit bij wat hun behoefte is. In tegenstelling tot het centraal zetten van voorzieningen. Daarnaast raden ze gemeenten aan om hulpverlening niet alleen via (online) loketten aan te bieden, maar juist ook op mensen af te stappen. En als laatste om ervaringsdeskundigen te betrekken bij het ontwikkelen van beleid en om structureel te blijven leren van de praktijk.

Veranderen wetgeving

Er is inmiddels door DENK ook een reactie gevraagd aan demissionair minister Schouten (armoedebeleid), Ze geeft aan dit een ‘bijzonder belangrijk onderwerp’ te vinden. Volgens Schouten zijn wetten vaak gemaakt met het idee dat mensen alle regelingen precies weten te vinden. ‘Het kabinet is daarom aan de slag gegaan met het veranderen van wetgeving. Proactieve dienstverlening staat daarbij centraal. Mensen hoeven dan niet zelf iets aan te vragen, maar horen van de overheid waar ze recht op hebben.’

Persoonlijk contact en luisteren

De conclusies van het SCP worden onderschreven door verschillende eerdere onderzoeken. Zo schreven de ombudsmannen in hun jaarverslag over 2023 ook dat inwoners zijn geholpen met veranderingen in het gedrag van de overheid. En niet met nog meer systemen. In dit verslag worden verschillende goede voorbeelden van gemeenten genoemd die proactief te werk gaan en met inwoners meedenken. Persoonlijk contact en luisteren naar de behoeften van inwoners is volgens hen cruciaal. ‘Het is een plicht van de overheid om burgers zelf op te zoeken. Om te luisteren. En dan te doen wat nodig is. Er zijn voldoende voorbeelden waarin we zien dat het wél kan.’ 

Tagged With: hulp, kwetsbare doelgroepen, SCP, sociaal domein Filed Under: Decentralisatie, Schuldhulp, Sociaal

Lees 1 reactie
Vorige artikel
Hulp van stembureaulid in stemhokje voor wie dat wil
Volgende artikel
Grote groep heeft toch geen recht op compensatie alleenverdieners

Reader Interactions

GERELATEERD

Regeling kansrijke wijk krijgt vervolg

Het ministerie van Binnenlandse Zaken is een internetconsultatie gestart over het vervolg van de Regeling kansrijke wijk. De Regeling kansrijke wijk is opgesteld voor de 20 kwetsbare gebieden die verbonden zijn aan het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV). Met de Specifieke Uitkering (SPUK) Kansrijke Wijk willen de betrokken ministeries de 20 gebieden uit het programma ondersteunen. Deze gebieden,... lees verder

Jongeren dakloos

Staatssecretaris wil dat gemeenten vooruit kunnen lopen op Participatiewet in balans

Staatssecretaris Nobel wil gemeenten toestaan om vooruit te lopen op enkele maatregelen in het wetsvoorstel Participatiewet in balans om daarmee jongeren te kunnen helpen.

Hervorming Wmo kan honderden euro’s per maand extra kosten

Mensen met een langdurige handicap of chronische ziekte zijn vanaf 2027 per maand mogelijk tot honderden euro’s meer kwijt aan zorgkosten. Dat stelt het Nibud op basis van een eigen berekening. Het wetsvoorstel voor hervorming van de Wmo bevat een inkomens- en vermogensafhankelijke eigen bijdrage die kan oplopen tot ruim 300 euro per maand. Met... lees verder

Comment (1)

  1. ron hottinga says

    27 juni 2024 at 11:45

    Er zijn gemeentes in Nederland (DFM) die er alles aandoen om de uitgaven binnen het Sociaal Domein zo laag mogelijk te houden. Een ontmoedigingsbeleid, als er weer een maand was, dat er minder was uitgegeven, werd de afdeling getrakteerd met koffie en gebak. Staat haaks op de resultaten van dit onderzoek.

    Beantwoorden

Geef een reactie Reactie annuleren

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primary Sidebar

TOPVACATURES

Senior Beleidsadviseur Sociaal Domein met aandachtsgebied Wmo – Gemeente Haarlemmermeer

Meer vacatures

Gerelateerde vacatures

Consulent Inkomen – Gemeente Krimpenerwaard

Juridisch Adviseur Sociaal Domein – 32 uur – Gemeente Westland

Beleidsadviseur Sociaal Domein met aandachtsgebied Werk & Inkomen – Gemeente Haarlemmermeer

Beleidsadviseur Sociaal Domein / Wmo – Gemeente Voorschoten

Senior beleidsadviseur WMO – Gemeente Alphen aan den Rijn

LAATSTE ARTIKELEN

Extra geld naar Nationaal Warmtefonds voor verduurzaming huizen

19 mei 2025

Regeling kansrijke wijk krijgt vervolg

19 mei 2025

Tijdelijke woningen winnen terrein

16 mei 2025

Opinie Evaluatie Omgevingswet: we hebben allemaal gelijk

16 mei 2025

Politieke onrust in Alphen aan den Rijn: voorlopig geen nieuwe burgemeester

16 mei 2025

GEMEENTE.NU PARTNERS

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

‘Alles onder de Wet open overheid is openbaar, tenzij…’
  • Segment

‘Alles onder de Wet open overheid is openbaar, tenzij…’

‘Nieuwe locatie voor een school roept vaak weerstand op’
  • Segment

‘Nieuwe locatie voor een school roept vaak weerstand op’

Crisisbeheer: voorbereiden op cyberaanvallen 
  • Segment

Crisisbeheer: voorbereiden op cyberaanvallen 

Vernieuwend opleidingsaanbod gebiedsontwikkeling
  • Segment

Vernieuwend opleidingsaanbod gebiedsontwikkeling

Leergang Ambtelijk Vakmanschap: groeien als ambtenaar
  • Segment

Leergang Ambtelijk Vakmanschap: groeien als ambtenaar

‘Het oliemannetje in de gemeentelijke machine’
  • Segment

‘Het oliemannetje in de gemeentelijke machine’

Nieuwe trainingen informatieveiligheid bij Segment
  • Segment

Nieuwe trainingen informatieveiligheid bij Segment

Eigen academie Maastricht biedt medewerkers ruime keuze
  • Segment

Eigen academie Maastricht biedt medewerkers ruime keuze

Burgerzaken gaat terug naar school: een nieuw concept
  • Segment

Burgerzaken gaat terug naar school: een nieuw concept

20 juni: Informatiebijeenkomst Diplomalijnen NLQF-6
  • Segment

20 juni: Informatiebijeenkomst Diplomalijnen NLQF-6

Vijf adviezen om je team up-to-date te houden
  • Segment

Vijf adviezen om je team up-to-date te houden

De drie p’s van Segment
  • Segment

De drie p’s van Segment

Segment: partner in gemeentelijke ontwikkeling
  • Segment

Segment: partner in gemeentelijke ontwikkeling

De Wet open overheid is voor iedereen relevant
  • Segment

De Wet open overheid is voor iedereen relevant

Het diploma Burgerzaken haal je bij Segment
  • Segment

Het diploma Burgerzaken haal je bij Segment

‘Neem je bivak en je matties mee’
  • Segment

‘Neem je bivak en je matties mee’

Warmdraaien voor de Omgevingswet: praktische kennis voor een naadloze overgang 
  • Segment

Warmdraaien voor de Omgevingswet: praktische kennis voor een naadloze overgang 

Vijf tips voor een betere dienstverlening en klantgerichtheid
  • Segment

Vijf tips voor een betere dienstverlening en klantgerichtheid

‘Een feestje van de ceremonie maken’
  • Segment

‘Een feestje van de ceremonie maken’

Van bestemmingplan naar omgevingsplan
  • Segment

Van bestemmingplan naar omgevingsplan

Bereid je voor op extra paspoort- en ID-kaartaanvragen
  • Segment

Bereid je voor op extra paspoort- en ID-kaartaanvragen

Professioneel risicomanagement steeds belangrijker
  • Segment

Professioneel risicomanagement steeds belangrijker

Aan de slag met de Wet open overheid
  • Segment

Aan de slag met de Wet open overheid

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 
  • Segment

Nieuw: Leergang adviseur integrale gebiedsontwikkeling 

Zomerkorting bij Segment! 
  • Segment

Zomerkorting bij Segment! 

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 
  • Segment

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden
  • Segment

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen
  • Segment

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou
  • Segment

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips
  • Segment

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips

Zo kom je tot een robuuste begroting
  • Segment

Zo kom je tot een robuuste begroting

Vijf redenen om voor Segment te kiezen
  • Segment

Vijf redenen om voor Segment te kiezen

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’
  • Segment

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’

Eerste Hulp bij Verkiezingen
  • Segment

Eerste Hulp bij Verkiezingen

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit
  • Segment

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

‘Alles onder de Wet open overheid is openbaar, tenzij…’
  • Segment

‘Alles onder de Wet open overheid is openbaar, tenzij…’


Footer

Snel naar

  • Aanbestedingen
  • AI
  • Financiën
  • Handhaving
  • Integriteit
  • Leefomgeving

Meer Gemeente.nu

  • Nieuwsbrief
  • Facebook
  • Twitter
  • Linkedin
  • Events

Help

  • Adverteren
  • Contact
  • Spelregels

Powered by Sdu

SDU