Burgemeesters hebben hun nieuwjaarstoespraken massaal aangegrepen om zorgen te uiten over internationale spanningen en problemen, zoals oorlog, cyberaanvallen en klimaatverandering. Ze riepen inwoners op om die spanningen serieus te nemen en zich voor te bereiden op rampen en crises.
Burgemeester Wim Hillenaar van de gemeente Maastricht verwees naar de ‘alarmerende boodschap’ van NAVO-baas Rutte, die in december opriep om over te gaan op een ‘oorlogsmentaliteit’. Hillenaar: ‘Die woorden komen hard aan. Je voelt de angst in de samenleving. Maar angst is een slechte raadgever. Angst vertroebelt ons beoordelingsvermogen.’
De burgemeester riep Maastrichtenaren desondanks op alert te zijn en zich voor te bereiden. Hij wees op de recent gestarte overheidscampagne Denkvooruit.nl, een site waar burgers zich kunnen informeren over hoe ze zich kunnen voorbereiden op rampen en crises.
‘Wereld staat op scherp’
Ook andere burgemeesters verwezen naar de oproep van oud-premier Rutte. ‘We weten niet hoe de mondiale situatie zich gaat ontwikkelen maar de oorlog komt dichterbij,’ zei Céline Blom, burgemeester van Nunspeet. Martijn Vroom, burgemeester van Leidschendam-Voorburg, stelde: ‘Voor het eerst in lange tijd is de kans daadwerkelijk aanwezig dat Nederland zelf betrokken raakt bij een grootschalig gewapend conflict.’
‘De wereld staat op scherp en dat voelen we allemaal,’ zei Marcel Delhez tegen de inwoners van Veldhoven. Hij waarschuwde in zijn toespraak voor dreigingen van buiten, zoals ‘massale stroomstoringen of cyberattacks die ons dagelijks leven kunnen ontwrichten’.
Overlevingspakket
‘Heeft u al een overlevingspakket in huis?’ vroeg de Haarlemse burgemeester Jos Wienen aan zijn inwoners. Hij noemde uitval van vitale infrastructuur, zoals water en stroom, als concrete dreiging. ‘Het is al een tijd geleden dat we serieus moesten nadenken over de risico’s en gevolgen van oorlogssituaties in eigen land.’
Ook klimaatverandering werd door veel burgemeesters genoemd als internationaal probleem dat de lokale veiligheid kan beïnvloeden. ‘Ik denk dat het hoe dan ook verstandig is om na te denken over wat je moet doen als de stroom uitvalt, als er geen water uit de kraan komt of als de supermarkt dicht is,’ zei Mascha ten Bruggencate, burgemeester van Heiloo. ‘Niet alleen vanwege mogelijke dreiging, maar ook omdat we gezien hebben dat het klimaat ons weleens op de proef stelt.’
Een zeer inspirerend nieuwjaar speech door burgemeester Hein van der Loo Almere, zie overzicht Almere deze week van 8 dec 2025