Hoe maak je een risicoanalyse?

Als gemeenten regels moeten handhaven, hebben zij een plan van aanpak nodig. Voor grote evenementen wordt een dergelijk plan zelfs verplicht.

Vanaf 1 oktober wordt het met de nieuwe Wet veiligheidsregio’s verplicht een dergelijke analyse uit te voeren voor evenementen. Het onlangs opgerichte Nationaal Platform EvenementenVeiligheid werkt aan een handreiking om deze analysen te maken. Gemeente.nu gebruikt de Kennisbank Handhaving om hier alvast een puntsgewijze methode te presenteren.

1: Risicoanalyse

Wie programmatisch wil handhaven, begint met een risicoanalyse. Met die analyse kunnen gemeenten hun prioriteiten voor de handhaving in kaart brengen. Dit met hulp van een risicomatrix. Op de ene as van deze matrix wordt de kans op een calamiteit aangegeven; de andere as geeft de ernst van de gevolgen aan.

Het gaat om een kwalitatieve inschatting van de risico’s. De ernst van de calamiteit kan vijf labels krijgen, van ‘verwaarloosbaar’ tot ‘zeer groot’, en ook de kans op problemen wordt ingedeeld aan de hand van een schaal met vijf gradaties.

2: Probleemstelling

Stap twee is het formuleren van een probleemstelling. Waar moet het risico op calamiteiten worden teruggedrongen? Dat is de vraag en die wordt meestal beantwoord aan de hand van de risicomatrix. De prioriteit moet worden gegeven aan de grootste risico’s.         

De probleemanalyse bestaat verder uit meerdere onderdelen. Welke regels moeten worden gehandhaafd? Om welke wet gaat het? Dat moet natuurlijk eerst bekend zijn. Vervolgen is het goed te kijken naar soortgelijke evenementen uit het verleden of in andere gemeenten. Verder is een inventarisatie van stakeholders erg belangrijk. Ook om de verantwoordelijkheden van de medewerkers vast te leggen.  

De prioriteiten voor de handhaving van de orde tijdens een evenement, maar ook als het bijvoorbeeld gaat om milieuregels, komen voort uit de analyse en door bestuurlijke keuzen. Deze keuzen zijn vaak in hoofdlijnen opgenomen in het collegeprogramma en verder uitgewerkt in beleidsplannen.

3: Interventie

Welke problemen zich kunnen voordoen, zijn nu in kaart gebracht. Wie ze kan veroorzaken, is nog wel onduidelijk. Dit vraagt om een analyse van de doelgroepen. Wie zouden de regels willen breken? Als die vraag is beantwoord, kan een projectleider werken aan zijn interventiestrategie. Zo is te bepalen wie moet ingrijpen als de regels worden overtreden.

Programmatisch handhaven kent een repeterend karakter. Daardoor kan het beleid worden geëvalueerd en waar nodig worden aangepast. Een grondig plan van aanpak, zoals meer uitgebreid te vinden in de kennisbank, zorgt ervoor dat het gezag op voorhand het beleid bepaald. Het is niet de bedoeling dat incidenten voor problemen zorgen die ad hoc worden aangepakt.

Volg Gemeente.nu op Twitter.