De jaarwisseling geeft nieuwe voeding aan het debat over een landelijk vuurwerkverbod. Het kabinet laat de bevoegdheid op dit gebied tot dusver aan gemeenten, vanwege de grote lokale verschillen.
De politie blikt terug op een onrustige jaarwisseling met ‘veel incidenten’, zegt korpschef Erik Akerboom in een videoboodschap. Als dieptepunt noemt hij Arnhem. ‘We weten nog niet precies hoe dat zit maar dat is heel triest afgelopen voor een familie,’ aldus de politiebaas. Een vader en zijn vierjarige zoontje in de Gelderse plaats kwamen om in een lift als gevolg brand. Donderdag werd bekend dat vuurwerk de brand veroorzaakte.
Niet normaal
Akerboom herhaalt daarbij de boodschap die hij samen met politiebonden en brandweervrijwilligers eerder liet horen: leg de verkoop van vuurwerk met landelijke regels aan banden. ‘We kunnen dit niet normaal blijven vinden. We moeten stoppen met het verkopen van gevaarlijk vuurwerk. Voor de hulpverleners, maar ook voor de kinderen, ook voor de dieren en ook voor de mensen in de wijk.’
Akerboom krijgt politieke bijval van GroenLinks en de Partij voor de Dieren. GroenLinks-leider Jesse Klaver, die de jaarwisseling doorbracht bij de politie in Den Haag, kondigde op nieuwjaarsdag een initiatiefwetsvoorstel aan. ‘Wie denkt dat dit normaal is, moet even een stap terug doen en beter kijken. In die meldkamer weet je niet wat je hoort,’ zegt hij in de Volkskrant.
Den Haag voorzag van tevoren een onrustige jaarwisseling vanwege het verbieden van de traditionele vreugdevuren. Die maatregel zorgde in de aanloop al voor rellen. Desondanks rept de stad zelf van een jaarwisseling zonder grote incidenten.
Lokale bevoegdheid
Een politieke meerderheid houdt tot dusver een landelijk verbod af. Afgelopen jaar werd nog eens bevestigd dat gemeenten gaan over de vraag of en zo ja, waar precies vuurwerk moet worden verboden. Eerst zou deze bevoegdheid een wettelijke verankering krijgen, maar dat bleek bij nader inzien niet nodig. Lokale overheden kunnen al een verbod instellen binnen bepaalde zones en desgewenst de gehele gemeente vuurwerkvrij maken.
Coalitiepartijen VVD en CDA blijken door de hernieuwde oproep van de politie nog niet op andere gedachten gebracht. ‘Een algemeen knalverbod zal zonder intensivering van de handhaving niet helpen,’ zegt CDA-Kamerlid Chris van Dam. Volgens hem zal de ‘brave en getrouwe burger’ zonder vuurwerk zitten, terwijl relschoppers toch vuurwerk over de grens zullen kopen.
Verbod op ‘zwaar’ vuurwerk
Het kabinet heeft bij de discussie in 2019 wel al toegezegd dat het zwaarste vuurwerk dat deze jaarwisseling nog was toegestaan, vanaf de volgende editie verboden zal zijn. ‘Dat zijn de zwaardere singleshots (enkelschotsbuizen) en grotere knalstrengen (ratelbanden, Chinese rollen),’ luidt de toelichting daarbij. Akerboom stelde dat deze beperking niet ver genoeg gaat.
Ook Klaver zint op ingrijpendere maatregelen met zijn wetsvoorstel. ‘Al het consumentenvuurwerk, behalve dat heel lichte kindervuurwerk’ gaat wat hem betreft onder het verbod vallen. ‘Misschien zijn er uitzonderingen mogelijk voor de brave vaders en moeders die wat willen afsteken in de straat, maar dat heeft niet de voorkeur. Hoe meer uitzonderingen je maakt, hoe ingewikkelder het wordt om te handhaven.’
Vuurwerk verdeelt gemeenten
Gemeenten zijn net als de samenleving zelf verdeeld over een algeheel verbod. Vanuit de grote steden klinkt de roep het sterkst. Maar lang niet overal bestaat de behoefte om een streep door de vuurwerktraditie te halen. ‘Mede hierom is het belangrijk dat gemeenten zelf kunnen bepalen of zij een lokaal vuurwerkverbod willen instellen, wanneer zij oordelen dat dit nodig is om gevaar, schade of overlast te voorkomen,’ verdedigde het kabinet de beleidskeuze afgelopen zomer.
De totale schade van de jaarwisseling bedraagt volgens het Verbond van Verzekeraars minimaal 15 miljoen euro. De kosten van branden in bedrijfspanden zijn in dat bedrag nog niet meegerekend. Vooral illegaal vuurwerk en vandalisme vormen gewoonlijk de oorzaak, zegt de branche. Schattingen van de schade per gemeente of provincie kunnen de verzekeraars niet geven.
Ik ben voor een totaal verbod op vuurwerk. Zo niet : Hef 20% extra belasting op vuurwerk en betaal daarvan de schade.