Slechts een derde van de bedrijven in de dertien Zeeuwse gemeenten leeft de regels rondom de verkoop van alcohol aan jongeren na, blijkt uit onderzoek. De gemeenten gaan daarom strenger de leeftijdsgrens handhaven, onder meer met mysteryshoppers.
Sinds 2010 werken de Zeeuwse gemeenten gezamenlijk aan het terugdringen van alcoholgebruik onder jongeren. Dat doen ze samen met met GGD Zeeland, politie Zeeland-West-Brabant en verschillende maatschappelijke partners en hulporganisaties onder de noemer ‘Laat ze niet (ver)zuipen’.
Integrale aanpak
De partijen richten zich daarbij vooral op het netwerk rond de jongeren, zoals ouders, scholen, sportverenigingen en horeca. Eke twee jaar wordt er een onderzoek gehouden om inzicht te krijgen in de mate waarin alcoholverstrekkers zich houden aan de wettelijke leeftijdsgrens van achttien jaar voor de verkoop. Voor het Nalevingsonderzoek 2018-2019 hebben mysteryshoppers in totaal 790 alcoholverstrekkers in vier categorieën bezocht en onderzocht: slijterijen, supermarkten, horeca en paracommercie (zoals sportverenigingen).
De slijterijen en supermarkten doen het daarbij het best: ruim de helft van die eerste en 45 procent van die tweede groep leeft de regels voor de verkoop van alcohol goed na. Van de onderzochte horeca leeft 30 procent de regels na. De laatste categorie, paracommercie zoals sportverenigingen, scoort het minst met 20 procent. Het gemiddelde nalevingspercentage in Zeeland komt op 33 procent. Dat is iets lager dan het landelijk gemiddelde van tegen de 38 procent.
Pluim voor Reimerswaal
Verschillen tussen de gemeenten zijn er overigens ook. Zo scoren Reimerswaal en Schouwen-Duiveland respectievelijk 69 en 46 procent. Beide gemeenten scoren in alle vier de categorieën relatief hoog. De gemeente Reimerswaal valt extra op met haar naleving voor de horeca, namelijk 78 procent. Dat steekt ver uit boven de rest. Veere, Schouwen-Duiveland en Goes volgen met 39, 38 en 37 procent. Hoe kreeg Reimerswaal dat voor elkaar? ‘We hebben de afgelopen jaren, in opdracht van de raad, consequent ingezet op preventie en controle op naleving door middel van mysteryshoppers,’ aldus burgemeester Van Egmond. De gemeenten Hulst, Tholen en Terneuzen hebben de laagste nalevingspercentages.
Mysteryshoppers
Burgemeester Rabelink van Schouwen-Duiveland is voorzitter van de stuurgroep van ‘Laat ze niet (ver)zuipen!’ en ziet genoeg reden om strenger te controleren. ‘De uitkomsten van het onderzoek accepteren wij als gemeenten niet. Daarom zetten wij gezamenlijk de schouders onder de handhaving en naleving van de leeftijdsgrens voor de verkoop van alcohol.’
Ook burgemeester Hieltjes van de gemeente Kapelle ziet dit rapport als bevestiging van de nood aan het eerder genomen besluit om strenger te controleren. Ook hier worden inmiddels mysteryshoppers ingezet om de leeftijdsgrens bij verkoop van alcohol te controleren. ‘Ons doel is niet het opleggen van boetes, maar verkoop van alcohol aan jongeren onder de 18 jaar op alle verkooppunten in de gemeente tegen te gaan.’ De slijterijen in Kapelle scoren goed in het onderzoek. ‘Bij andere verkooppunten is nog verbetering nodig. We willen dat mede met de controles van de mysteryshoppers realiseren.’
Aanpak alcoholgebruik in andere gemeenten
Ook buiten Zeeland staan handhaving van de leeftijdsgrens en een integrale aanpak op de agenda. Zo startte in de gemeente Edam-Volendam dit jaar met een programma om alcohol- en drugsgebruik onder minderjarigen aan te pakken. Het is gebaseerd op het IJslandse preventiemodel. Zes andere gemeenten doen momenteel samen met het Trimbos-instituut en het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) onderzoek naar de toepassing daarvan. De aanpak richt zich op jongeren en stimuleert hen gezondere keuzes te maken.
Wijzigingen Alcoholwet
Binnenkort wordt de Drank- en Horecawet trouwens omgedoopt tot de Alcoholwet. Dit heeft, mede door het Nationaal Preventieakkoord, een aantal wijzigingen tot gevolg. Zo wordt het strafbaar als een meerderjarige alcohol koopt voor een minderjarige (wederverstrekking).
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft via internetconsultatie overwegend positief op de voorstellen gereageerd. ‘Een aantal onderwerpen waar gemeenten moeite mee hebben wordt beter gereguleerd. Te denken valt daarbij aan verkoop op afstand, van de prijsacties, de strafbaarstelling van de wederverstrekking en de afschaffing van de inrichtingseisen,’ aldus de VNG.
