Het wetsvoorstel om gemeenten meer armslag te geven bij de aanpak van ondermijnende criminaliteit, werd vrijdag goedgekeurd door de ministerraad. De aanscherping van de Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur (Bibob) is daarmee weer een stap verder.
Gemeenten en andere overheden krijgen door het wetsvoorstel ‘meer mogelijkheden eigen onderzoek te doen naar de achtergrond van personen die bijvoorbeeld een vergunning of subsidie aanvragen, of een vastgoedtransactie met de overheid aangaan dan wel intekenen op een overheidsopdracht’, aldus de regering. De wetswijziging zelf is nog niet openbaar. Daarover moet nu eerst de Raad van State adviseren.
‘Ronduit teleurstellend’
Wel werd in april al de concepttekst bekend bij de internetconsultatie. Daarop kwamen vijf openbare reacties binnen. Zo noemden VNO-NCW en MKB-Nederland het ‘ronduit teleurstellend’ dat de wijziging niet wordt aangegrepen om ook ondernemers ‘de benodigde informatie te verstrekken’. Ook zij willen zich immers wapenen tegen criminele inmenging, aldus de koepels van het bedrijfsleven.
Zakelijke omgeving
Het kabinet ging vrijdag niet op die oproep in. Het bevestigde slechts dat gemeenten en andere overheden straks justitiële gegevens kunnen opvragen bij hun onderzoek naar de ‘zakelijke omgeving’ van een bedrijf of persoon. ‘Dat gaat over degene die bijvoorbeeld de aanvrager van een vergunning veel geld leent. Nu kunnen aan overheden alleen justitiële gegevens worden verstrekt over de aanvrager zelf en niet over zijn zakelijke relaties.’
Omkering bewijslast
Verder wordt het Bibob-onderzoek uitgebreid naar álle waardevolle overheidsopdrachten. De beperking tot de sectoren bouw, ICT en milieu gaat er dus vanaf, zoals ook al eerder aangekondigd. Verder wordt Bibob-onderzoek – net als bij vastgoedtransacties – mogelijk bij de overdracht van erfpacht. Onlangs gaf de bestuursrechter Amsterdam al groen licht voor een omkering van de bewijslast: ondernemers moeten desgevraagd aantonen dat hun investeringsgeld legaal is verkregen.
