De ongeregeldheden die dit weekend op meerdere plaatsen in Nederland uitbraken rond het ingaan van de avondklok, staan vandaag hoog op de agenda van het Veiligheidsberaad. Op meerdere plaatsen in het land, waaronder Den Haag, Tilburg, Venlo, Enschede, Helmond en Roermond, werd zondagavond op straat geprotesteerd tegen de avondklok. De betogingen liepen vrijwel overal uit op rellen.
De 25 burgemeesters die voorzitter zijn van een veiligheidsregio bespreken vanmiddag met elkaar hoe het gaat met de handhaving van de avondklok. Ook de stand van zaken rond het vaccineren komt aan de orde. En buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) mogen vanaf vandaag handhaven op de avondklok. De Nederlandse BOA Bond drong bij het ministerie van Justitie en Veiligheid aan op die bevoegdheid. Deze is nu formeel afgesproken, lokaal moet in overleg met de driehoek worden geregeld hoe en waar de boa’s precies worden ingezet. Gemeenten zijn vrij om te kiezen of boa’s mogen handhaven of niet.
Het Veiligheidsberaad komt voor het eerst niet ’s avonds bijeen, maar al aan het eind van de middag. Daardoor kunnen alle deelnemers aan het overleg voor 21.00 uur, als de avondklok ingaat, thuis zijn.
Analyseren
Voorzitter van het beraad Hubert Bruls hoopt vandaag meer duidelijkheid te kunnen krijgen over wie er afgelopen weekend precies naar de verboden demonstraties gingen. ‘Er komen bepaalde types op af en er breken vervolgens ongeregeldheden uit. Het is zaak dat we dat goed analyseren,’ zegt zijn woordvoerster. ‘Bij het analyseren van wat er mis ging dit weekend hoort ook dat we kijken of er extra, aanvullende maatregelen nodig zijn en of bijvoorbeeld het noodbevel in Tilburg en Almelo heeft gewerkt.’
Rellen
Op meerdere plaatsen in het land werd geprotesteerd tegen de avondklok. De betogingen liepen vrijwel overal uit op rellen. Op meerdere plekken werd vuurwerk afgestoken en zaken vernield. Eerder op de dag hielden demonstranten al huis op Eindhoven Centraal en werd in die plaats een vestiging van Jumbo geplunderd. De ruiten van de supermarkt zijn ingegooid en de schappen leeggehaald.
De Amsterdamse politie trad in de middag op tegen een spontane demonstratie die niet was toegestaan, net als vorige week. Ondanks de dringende oproep niet te komen en de waarschuwing dat zou worden opgetreden door de politie waren er naar schatting 1500 mensen aanwezig. Er zijn zeker 170 mensen aangehouden.
Mobiele eenheid
In de Haagse Schilderswijk verzamelde zich al enige tijd voor het ingaan van de avondklok een groep van vooral jongeren. Er werd vuurwerk afgestoken en met vuurwerk gegooid naar voorbijgangers en agenten. In Enschede belaagden relschoppers het ziekenhuis Medisch Spectrum Twente, ze probeerden de ramen in te gooien. In het centrum kwamen na het ingaan van de avondklok ook meer dan honderd mensen samen. Ze staken vuurwerk af en er waren brandjes. De mobiele eenheid zorgde dat relschoppers vertrokken. In Apeldoorn werd vuurwerk naar politiemensen gegooid en pleegden relschoppers vernielingen.
De mobiele eenheid kwam zondagavond ook in actie in Venlo, waar mensen zich verzamelden op straat en voor onrust zorgden. Er werd onder meer met stenen gegooid. De politie in Limburg kreeg steun van de Koninklijke Marechaussee, die bijsprong in Stein en Roermond. In Helmond zorgde een groep van zo’n vijftig personen volgens de politie voor ongeregeldheden in en rondom de binnenstad. Ze gooiden met stenen en vuurwerk naar de politie. Daarop werd de ME ingezet om de relschoppers weg te jagen.
Noodbevel
Gisteren werd in onder meer Almelo, Eindhoven. Tilburg en Venlo een noodbevel afgekondigd. Dat instrument geeft de politie extra bevoegdheden om te zorgen dat mensen niet op straat zijn. In Tilburg werden negentien mensen aangehouden. Ook in Oosterhout en Breda gingen groepen relschoppers de straat op en pleegden volgens de Tilburgse burgemeester Theo Weterings op grote schaal vernielingen. Onder meer winkels moesten het ontgelden. In alle drie de steden werden noodbevelen uitgevaardigd om de rust te herstellen.
Afschuw
Weterings spreekt namens de drie gemeenten zijn afschuw uit. ‘Volstrekt verwerpelijk wat we hier de afgelopen uren hebben meegemaakt. Winkels van ondernemers die het al zo moeilijk hebben in deze tijd zijn vernield. De totale minachting voor alle mensen die al maanden in de frontlinie van de zorg voor onze gezondheid vechten, door het negeren van alle coronamaatregelen inclusief de avondklok. En de wijze waarop deze relschoppers zich gedragen tegenover handhavers gaat alle perken te buiten: het bekogelen met vuurwerk en stenen is ongehoord.’
De burgemeester verwacht dat er nog meer aanhoudingen volgen en wil de schade verhalen op de organisatoren. Samen met de burgemeesters van Breda en Oosterhout roept hij iedereen op de avondklok te respecteren en geen gehoor te geven aan oproepen om ook maandagavond te gaan rellen. De bestuurders prijzen de wijze waarop de politie haar werk heeft gedaan. ‘Dankzij hun inzet is de rust redelijk snel wedergekeerd,’ aldus Weterings.
Grenzen overschreden
Ook in Eindhoven wordt met ‘afschuw’ gereageerd op de ongeregeldheden. ‘Alle grenzen zijn hier overschreden. Van demonstreren was geen sprake, geweld tegen de politie was van begin af aan het doel.’ Dat is de reactie van de gemeente, politie en het Openbaar Ministerie (OM). Burgemeester John Jorritsma heeft geen goed woord over voor de relschoppers: ‘Zogenaamd uit naam van de vrijheid zijn winkels van geplaagde ondernemers vernield. Eén winkel geplunderd zelfs. Onze stad van samen is verscheurd door relschoppers die niets met onze stad hebben.’
De burgemeester roept mensen op hun ‘burgerplicht’ te doen. ‘Als u figuren kent die hebben deelgenomen aan de rellen, geef ze aan.’ Hij reageerde voorafgaand aan het Veiligheidsberaad emotioneel. ‘Mijn hart huilt. Ik loop al lang mee in het openbaar bestuur. Ik heb heel, heel, heel veel meegemaakt, maar dit overschrijdt elke grens.’ Hij is woest dat ‘dit soort idioten’ zijn stad op een negatieve manier in het nieuws brengen. ‘We gaan nu bespreken hoe wij dit soort gebeurtenissen de komende tijd te lijf gaan.’
Raddraaiers
Ook de burgemeester van Stein, Marion Leurs-Mordang wil niet spreken over demonstranten tegen de avondklok. ‘Dit zijn gewoon moedwillige rellen, aangesticht door raddraaiers.’ Zaterdagavond trokken ongeveer honderd jongeren door de straten en scandeerden ‘dictatuur’, staken vuurwerk af en gooiden ermee naar de politie. Tot nu toe zijn veertien personen aangehouden.
Noodverordening
Om te voorkomen dat zondagavond in Stein opnieuw jongeren de straat opgingen, stelde de burgemeester preventief een noodverordening in tot en met 1 februari. ‘Ik wil maximaal inzetten op preventie, want we willen absoluut geen herhaling van zetten. Daarom zet ik de instrumenten in die ik tot mijn beschikking heb staan.’
Burgemeester Antoin Scholten van Venlo heeft het zondagavond afgekondigde noodbevel omgezet in een noodverordening. De verordening gaat per direct in en geldt voor de stadsdelen Venlo, Tegelen en Blerick, maakte de gemeente Venlo maandag bekend. De gebieden zijn bovendien aangemerkt als veiligheidsrisicogebied. Dat betekent dat de politie er ook zonder aanleiding mensen kan aanhouden en fouilleren. De maatregelen zijn tot en met 9 februari van kracht.
Zeer verontwaardigd
Ook op Urk waren zaterdagavond al rellen. De driehoek van gemeente, politie en het openbaar ministerie liet in een verklaring weten ‘zeer verontwaardigd te zijn over de gebeurtenissen.’ Ze zeiden geen woorden te hebben voor het gedrag van de relschoppers. ‘Van het gooien van vuurwerk en stenen tot aan het vernielen van politieauto’s en met als dieptepunt het in de brand steken van de testlocatie van de GGD.’
Gemeenten bereiden zich voor
Op verschillende sociale media zijn berichten opgedoken waarin wordt opgeroepen om maandagavond te protesteren tegen de avondklok. Onder meer Hengelo, Deventer en Enschede worden genoemd als potentiële locaties voor rellen. Hier nemen de gemeenten de berichten serieus en bereidt de politie zich voor.
‘De politie is in opperste staat van paraatheid. We hanteren vanavond een lik-op-stukbeleid, wat inhoudt dat we direct gaan ingrijpen en bekeuren,’ aldus Hengelo. ‘Wij hebben de berichten ook vernomen en we nemen ze uiterst serieus,’ laat de gemeente Deventer weten over de oproep om vlak voor het ingaan van de avondklok samen te komen. De politie bereidt zich daarom voor op eventuele ongeregeldheden.
Geef een antwoord