Het bedrag hangt al jaren in de lucht, maar het blijft de vraag of dit wel kan. “Het gaat me te gemakkelijk, die ongenuanceerde kritiek op inkopers.”
Er moet worden bezuinigd. Het kabinet zou ongeveer 10 miljard euro kunnen besparen op de inkopen van overheden. Onlangs gooiden hoogleraren Arjan van Weele en Jan Telgen deze omvangrijke steen weer in de vijver, met een stuk in Het Financieele Dagblad.
De overheid moet niet alles dicht timmeren rond het proces, beter contractmanagement voeren en de verantwoordelijkheid voor de inkopen helder maken. Heel kort samengevat zou het geld hiermee voor het oprapen liggen, maar is dat wel zo?
120 Miljard?
Nee, volgens managing director Wim Nieland van ADC Performance Improvement. En ja, er is zeker te besparen op de inkopen door overheden, maar 8 tot 10 procent op het volledige volume? Dat niet. Daarbij is het voor Nieland ook maar net de vraag of het bedrag van circa 120 miljard euro per jaar, de gebruikelijke aanname, wel correct is. Niemand weet het, stelt de managing director.
Dan die 10 miljard per jaar. “Dat bedrag hangt al een jaar of drie in de lucht. Inkopers konden meedoen aan een benchmark van een adviesbureau. Die mochten dus zelf aangeven wat zij denken te kunnen besparen. Vervolgens bleef dit mooie bedrag rondzingen in de markt en nu wordt het dus weer van stal gehaald.”
Enfin, het kan professioneler. Toch? “Jawel, maar het gaat me veel te gemakkelijk, de ongenuanceerde kritiek op inkopers. Net of het allemaal amateurs zijn. Dit terwijl het probleem bij de beleidsmakers zit, waardoor inkopers gebonden zijn aan regels.”
Functioneel specificeren
Minder regels dus. Losgooien. Ruimte bieden aan professionals. Precies wat de hoogleraren betogen. “Ja, maar dat gebeurt al”, zegt Nieland.
“Functionele specificering, dat zie je zelfs al heel vaak gebeuren.” Dus het gaat best goed allemaal? Nee, dat wil Nieland niet beweren. Er wordt veel werk dubbel gedaan. Zonder vreemde wensen is dat eenvoudig te bundelen. “Maar bundel kennis; niet het volume.”
Als het volume te groot wordt, maken samenwerkende partijen de mogelijke winst weer ongedaan, stelt de managing director. “Op een gegeven moment heb je de bodem wel bereikt.” Dan zou je schaalnadelen krijgen. “Dat ligt op de loer, ja.” Maar goed, hoe dan wel te bezuinigen?
De top drie van aandachtspunten is volgens Nieland als volgt. Beter contractmanagement, strakkere processen en werken vanuit vraagbeïnvloeding. Dus niet meteen naar tarieven kijken, maar naar het aantal uren dat nodig is het werk te doen.
Burgerzaken
Een voorbeeld: “De afdeling burgerzaken op woensdagmiddag. Het is druk aan de balie, maar het vaste personeel heeft ook vaak een vrije middag. Dan worden mensen ingehuurd. Er zijn nu drie kostenposten. Personeelskosten, inhuurkosten en kosten aan leveranciers. Het is mijn filosofie dat je dan moet kijken naar alle posten. Mogelijk valt één post duur uit, maar dalen de kosten bij de andere twee posten.”
Een bredere kijk op de zaak, betere contracten, et cetera. Hoeveel denkt Nieland dat het kabinet daar eigenlijk mee kan besparen bij de overheid? “Ik denk aan twee tot drie procent op de korte termijn en mogelijk vier tot vijf procent op de langere termijn.” Maar wanneer blijft dat geld dan in de staatskas liggen? Dat is moeilijk te zeggen. Daar is veel voor nodig. Het is dan ook de verantwoordelijkheid van alle professionals. “Iedereen is verantwoordelijk voor zijn eigen budget.”
Meer weten over inkopen en aanbesteden? Ga naar het dossier >>
Het bedrag van 10 mrd. is helemaal zo gek nog niet. Mits het inderdaad ca. 8 tot 10% van het totale inkoopvolume is.
Als ik kijk er bij ons in de organisatie wordt ingekocht, dan is een besparing van 10% echt re?el. Grootste probleem/uitdaging voor een inkoopadviseur is om de budgetbeheerder zover te krijgen om professioneler met overheidsgeld om te gaan. Lang niet altijd wordt er aanbesteed of zelfs maar in concurrentie een prijs opgevraagd. En als er dan een keer wel wordt aanbesteed en er blijft een (flink) bedrag over, dan wordt dat in het project wel weer uitgegeven aan “leuke” dingetjes. Bij de inhuur van derden (en daar gaat erg veel geld in om) wordt nauwelijks naar tarieven gekeken: we willen die persoon want die is goed. Maakt niet uit wat het kost. Maar noem eens dat z’n tarief veel te hoog is en je ziet het met tientallen euro’s per uur naar beneden gaan.
Mijn ervaring is dat bij aanbestedingen van diensten/producten die nog niet eerder zijn aanbesteed een besparing van 10 tot 25% makkelijk te halen is.
De grote bedragen vliegen over tafel en zijn een zeer mooie ambitie. Er zijn veel manieren waarop gewerkt kan worden aan de verwezenlijking hiervan. Naar ons idee is onze nieuwe online dienstverlening er ??n van.
Onze dienstverlening zal niet de enige particuliere bijdrage zijn aan de publieke ambitie. Wie staat aan de lat om de besparing te realiseren? Wie toekomstige ontvanger van deze middelen?
Door deze stuwende / trekkende en overtuigende kracht komt het ‘slimmer’ inkopen vanzelf van de grond. Zonder dat de prijsniveaus of kwaliteit onder druk komen te staan. Want als wij al meer dan 50% kunnen besparen op de aanbestedingskosten voor aanbestedende diensten, dan is nog veel meer mogelijk.
Aanbestedingswijzer
http://www.aanbestedingswijzer.nl
Ach, geluidswanden, massa, ’s lantaarnpalen, dure waarschuwingsborden boven snelwegen. Als je Nederland in rijdt dan ligt de rode loper al uit. We zitten we nu te zeuren over bezuinigen. Overheid is koploper in uitgeven van geldt, vergelijk het maar eens met andere landen. Gewoon krom, de kleine man wordt geknipt en voor voetbal geven we 14 miljoen cadeau aan een noodleidende voetbalclub. Inkoop anders, neem je verantwoordelijkheid en dan maar geen rode loper.
@Martijn: Hoezo ontbreekt de bredere kijk? Organiseren we onze dienstverlening rond klanten of rond onze werknemers? Ik denk dat eerste. En dat kan betekenen dienstverlening op tijden die ons misschien niet zo schikken. Maar bankmedewerkers staan ook op woensdagmiddag, koopavond en zaterdag achter de balie. Waarom kunnen wij niet meer flexibiliteit van onze medewerkers verwachten?
Dit kan niet eerder de besparing als Gemeenten in Federale Bestuursvorm realiseren om zoveel mogelijk Rechtsongelijk te voorkomen. De Provincies zal eerst binnen 2 jaar Districhten moeten vormen, zodat daar vanuit de druk veel groter wordt tot Federale Grote Gemeentelijk Geografische Regio’s. Anders krijgje veel te veel Rechtszaken in stigmatisering van vele Burgers die dit niet meer pikken van Kartels werking op kosten van de Burgers.
ja, als er voorgesteld wordt om woensdagmiddag alle moeders geen vrij meer te geven kost het minder geld. Maar blijven deze moeders dan wel werken? En wat vinden we dan van de combinatie van werk en prive? De bredere kijk vind ik niet zo in dit stukje.