Meerdere gemeenten in het land zien dat nieuwbouwprojecten vertraging oplopen. Dit komt onder meer door de stijgende bouwkosten, personeelstekort in de bouw, de stikstofproblematiek en/of teruglopende animo voor (duurdere) woningen. Gemeenten merken een teruglopende interesse van investeerders zoals ontwikkelaars, corporaties en beleggers. Ook grote steden maken zich zorgen.
Vorige week voorspelde het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) een rem op nieuwbouwwoningen. Volgens het onafhankelijk onderzoeksbureau worden er naar verwachting dit en volgend jaar minder woningen gebouwd door de gestegen kosten voor bouwmaterialen en hogere rentes.
Teruglopende interesse
Gemeenten merken een teruglopende interesse van investeerders zoals ontwikkelaars, corporaties en beleggers voor nieuwbouwprojecten. Dat zeggen diverse gemeenten in reactie op een rondvraag van het ANP. Dat komt onder meer door de problemen in de woningbouw zoals stijgende bouwkosten en hogere hypotheekrente, maar ook door het nog ontbreken van regels voor de middenhuur.
Zo signaleert Hengelo een landelijke trend dat investeerders en ontwikkelaars gaan aarzelen. ‘Dat beginnen we incidenteel te merken in gesprekken met deze ontwikkelaars,’ aldus de gemeente. De gemeente Rijswijk laat weten dat projecten die verkocht moeten worden aan een belegger ‘nu moeilijker lopen’. Ook de gemeenten Nieuwkoop, Ede en Rhenen constateren een ‘meer voorzichtige houding of terughoudendheid’ bij ontwikkelaars.
Middenhuur
In de gemeente Enschede wachten beleggers met investeren tot de middenhuur is gereguleerd. Daardoor nemen ze geen investeringsbeslissing, aldus een woordvoerder. ‘Alleen de woningbouwcorporaties investeren nog volop door.’ De wijzigingen voor de middenhuur moeten in 2024 ingaan.
De gemeente Den Haag zegt dat onlangs bij een project voor middeldure huurwoningen een woningcorporatie is ‘ingesprongen’ na het terugtreden van een belegger. ‘Dat kan niet tot het oneindige, gezien de beperkte investeringsruimte van corporaties in onze regio,’ aldus een woordvoerder.
Den Haag merkt dat er in de sector veel zorgen zijn over de huidige omstandigheden. ‘Op dit moment zijn enkele projecten met grote bouwprogramma’s vergund, waarbij de initiatiefnemer nog niet kan aanvangen met de bouw als gevolg van terughoudendheid van marktpartijen,’ zegt een woordvoerder van wethouder Robert van Asten (stedelijke ontwikkeling). De actuele woningbouwsituatie vraagt volgens hem om samenwerking met en vertrouwen tussen gemeente en marktpartijen.
Leiden
Van de 33 bouwprojecten waarvan de gemeente Leiden verwachtte dat die in 2023 zouden beginnen, zijn er twee uitgesteld. De ontwikkelaar besloot hiertoe vanwege de huidige marktomstandigheden, aldus een gemeentewoordvoerder. Het betreft in totaal 649 woningen, waarvan 230 woningen mogelijk een jaar vertraging oplopen. Van de andere 419 woningen is nog onbekend wanneer de bouw begint.
Uiteenlopende redenen
In de Gelderse gemeente Renkum komt de gewenste versnelling van woningbouw moeilijk van de grond, zegt een woordvoerder. Ook ligt de bouw van honderden woningen momenteel stil. Dit komt door ‘uiteenlopende redenen’. Naar verwachting wordt de bouw op een later moment weer opgepakt.
In de Noord-Brabantse gemeente Cranendonck zijn vorig jaar minder woningen opgeleverd dan gepland en dat is ook de verwachting voor dit jaar. Precieze aantallen kan de gemeente niet geven ‘vanwege problemen met de registratie’. Het project Neerlanden II, dat ruim negentig woningen telt, is volgens een woordvoerder uitgesteld met minstens een jaar.
Heroverwogen
De gemeente Wierden schetst eenzelfde beeld. Ook hier zijn afgelopen jaar minder woningen gebouwd dan was voorzien. Nieuwbouwprojecten worden uitgesteld, zoals twee woon-zorglocaties met respectievelijk 24 en 34 woningen en een aantal particuliere initiatieven. In een aantal gemeenten worden plannen heroverwogen om een ander type woningen te realiseren dan aanvankelijk was gepland. Zoals in de gemeente Ede waar dure vrijesectorwoningen plaats maken voor sociale huur en betaalbare koop, laat een woordvoerder weten.
Grote steden
De huidige omstandigheden in de nieuwbouwsector leiden ook tot zorgen in de grote steden, die vanwege de woningnood grote ambities hebben. ‘Maak van de wooncrisis geen bouwcrisis,’ zegt een woordvoerster van de Amsterdamse wethouder Reinier van Dantzig (woningbouw). Amsterdam streeft ernaar jaarlijks 7.500 woningen te bouwen. ‘Maar door stijgende bouwkosten, de stijgende rente en personeelsschaarste is dat geen zekerheid,’ aldus de woordvoerster. Projecten vallen op dit moment nog niet stil, maar lopen wel vertraging op.
‘Het Rijk zal hierin ook zijn verantwoordelijkheid moeten nemen, we zitten in een crisis en hiervoor moeten crisismaatregelen genomen worden. Het zou heel goed zijn om bijvoorbeeld de btw voor de bouw te verlagen.’ Volgens de hoofdstad moeten ontwikkelaars er bovendien op kunnen vertrouwen dat ze ‘aan het einde van de rit hun geld terugkrijgen. Anders gaan ze niet bouwen.’
Utrecht
Het effect van stijgende bouwkosten en hogere hypotheekrentes ziet ook Utrecht. ‘In het voorjaar van 2022 verwachtten we nog dat er met de bouw van 1300 woningen gestart kon worden in 2022, in het najaar hebben we die verwachting teruggebracht naar 1000,’ laat een woordvoerder van verantwoordelijk wethouder Lot van Hooijdonk weten, die de meest recente cijfers nog niet kan geven. In Utrecht worden ook minder nieuwbouwwoningen verkocht. ‘Dit heeft te maken met de dalende prijzen, die vaak in nieuwbouw nog niet zijn verwerkt, en gebrek aan vertrouwen bij kopers.’
Rotterdam
Rotterdam laat weten dat nieuwbouwprojecten op dit moment vertraging oplopen. ‘We zijn we per project aan het inventariseren wat hiervan de redenen zijn,’ zegt een woordvoerster van wethouder Chantal Zeegers (bouwen en wonen). ‘We sluiten niet uit dat projecten worden uitgesteld of stilgelegd.’ Volgens de woordvoerster zijn in de Maasstad mensen terughoudender bij het kopen van een nieuwbouwhuis, waardoor het soms langer duurt voordat het voorverkooppercentage wordt gehaald en de bouw kan beginnen.
Ongelooflijk hoe regels een land kapot kunnen krijgen,
Ik ben een zzper die zichzelf verhuurt als timmerman,samen met nog 2 gezonde Nederlandse mannen van 38 zijn wij een koppel die met veel plezier ons werk deden.
Op dit moment zitten we al 3 weken thuis en is er nergens(!) werk te vinden voor ons vanwege nieuwe projecten die niet opgestart mogen worden ivm de nieuwe stikstofregels. Op deze manier zijn we hard op weg naar een nieuwe crisis!