Veel gemeenten helpen nog niet genoeg statushouders aan een woning. In de tweede helft van 2023 moesten bijna 23.000 voormalige asielzoekers geplaatst worden, maar met nog één maand te gaan hebben bijna 10.000 van deze statushouders nog geen woonruimte. Er zijn grote zorgen over de achterstand, omdat de asielketen daardoor vastloopt.
Het ANP analyseerde de cijfers van het ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK). In totaal hebben 8 op de 10 gemeenten hun doel voor het tweede halfjaar van 2023 nog niet behaald. Daarvan haalt een deel dat mogelijk nog wel, omdat ze op schema liggen. Zeker 4 op de 10 gemeenten lopen dusdanig achter dat ze eind november nog niet eens de helft van hun doel hebben behaald.
Enkele statushouders
Woudenberg en Hilvarenbeek zijn de enige gemeenten die sinds juli geen statushouders hebben gehuisvest. Woudenberg laat weten dat het wel lukt om voor het einde van het jaar de taakstelling van 7 statushouders te halen. Hierna zijn de gemeenten Eemsdelta en Oldebroek het verst verwijderd van hun taakstelling. Eemsdelta moet, inclusief eerder opgelopen achterstanden, 183 statushouders plaatsen, tot nu toe zijn dit er slechts 10.
Oldebroek vond tot nu toe voor slechts 3 van de 47 te plaatsen personen een woonruimte. Een woordvoerder zegt dat over vorig jaar de taakstelling wel gehaald is. ‘Pas toen die mensen dit jaar definitief waren gehuisvest, konden we starten met de taak voor 2023.’ De gemeente verwacht dit jaar nog wel ‘enkele statushouders’ te kunnen huisvesten.
Betere verdeling
Ook in de hoofdstad is de achterstand groot. Amsterdam moet bijna 2100 statushouders huisvesten, maar dit zijn er nu 581. Volgens een woordvoerder van de gemeente is er ‘door de vastgelopen woningmarkt heel weinig doorstroom’. De opvang van vluchtelingen en de huisvesting van statushouders ziet Amsterdam als ‘een integraal vraagstuk’. ‘ We vangen nu 6700 vluchtelingen op, van wie 3300 uit Oekraïne. Het zou goed zijn als we per gemeente kunnen kijken naar een betere verdeling van het aanbod van woningen en de ruimte die er is voor de opvang van vluchtelingen.’
Westerwolde
Onder de gemeenten die achterlopen is ook Westerwolde, waar het aanmeldcentrum voor asielzoekers in Ter Apel ligt. Een woordvoerder van de gemeente laat weten dat er ‘heel hard wordt gewerkt’ om de taakstelling van het Rijk te halen, maar dat het moeizaam gaat. Hij wijst erop dat de gemeente al wel veel meer doet dan afgesproken bij de opvang van asielzoekers. ‘We zitten nu al 500 boven de afgesproken 2000.’
Maandag riep burgemeester Jan Velema de politiek nog op meer opvangplekken voor statushouders vrij te maken. ‘Ik constateer voor de derde keer dat het vastloopt in Ter Apel. Er zijn locaties beschikbaar, maar gemeenten geven geen groen licht,’ zei hij op NPO Radio 1. De woordvoerder benadrukt dat het hier gaat om grootschaligere tijdelijke opvang om de situatie in Ter Apel te verlichten. Het Rode Kruis is ingezet om te helpen bij het aanmeldcentrum.
Voor op schema
Er zijn ook 45 gemeenten die voorlopen op schema en de doelstelling eind november al haalden. Onder meer Zaanstad, Gouda, en Alkmaar huisvestten tientallen vergunninghouders ‘meer’ dan nodig volgens hun taakstelling. Zaanstad huisveste in de tweede helft van dit jaar 142 statushouders, terwijl er 96 waren vereist. De gemeente zegt dat dit is gelukt ‘door een intensieve inzet vanuit zowel de corporatie als de gemeente’.
Achterstand wegwerken
Minister De Jonge van BZK maakt zich grote zorgen over de achterstand. Mede hierdoor ‘knelt het in de opvang,’ laat hij via zijn woordvoerder weten. Er wordt gepoogd de achterstand zo snel mogelijk weg te werken. Zo worden gemeenten benaderd om alsnog voldoende woningen te regelen. Ook de provincies spreken achterblijvers aan op hun tekortkoming. In het uiterste geval kan de provincie die taak overnemen. De rekening daarvan is voor gemeenten. Boetes opleggen kan niet, zegt de woordvoerder.
Hotel
Daarnaast wordt sinds een paar weken aan gemeenten gevraagd statushouders vanuit een opvanglocatie alvast onder te brengen in een hotel. De eerste 6 maanden van zo’n verblijf wordt door het Rijk betaald. Het is de bedoeling dat gemeenten die tijd gebruiken om alsnog een woning voor hen te vinden. Ook flexibele huisvesting moet de nood verlagen. ‘De echte oplossing voor de lange termijn is een groter aanbod van betaalbare woningen, in combinatie met het beter spreiden van het huisvesten van alle kwetsbare groepen,’ zegt BZK.
Verstopt
Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) noemt de situatie zorgelijk. ‘De keten raakt hierdoor alsmaar verder verstopt,’ zegt een woordvoerster. Statushouders vormen een grote groep in de keten, zo’n 30 procent. Er wordt volgens het COA gezocht naar alternatieven, zoals het verruimen van de zogenoemde logeerregeling. Daardoor kunnen nu naast statushouders ook asielzoekers gebruikmaken van de mogelijkheid om drie maanden te logeren bij een Nederlands gastgezin, familie of vrienden.
Er staan al veel jonge Nederlanders vele jaren ingeschreven en hebben ook nog geen huis.
wanneer komt er is een eind aan die asiel beleid is niet bij te houden.