Ongeveer de helft van de 342 gemeenten verstrekt subsidies voor vergroening. Maar slechts een vijfde van de bewoners die hun tuin onderhanden nemen, doet hier een beroep op. Het aanvragen van de regelingen is te ingewikkeld, aldus stichting Steenbreek.
De tuinen van inwoners kunnen een substantiële bijdrage leveren aan vergroening en aan het verhogen van de biodiversiteit en klimaatadaptatie. Er zijn zo’n 5,5 miljoen tuinen in Nederland, goed voor een oppervlakte van zo’n 90.000 voetbalvelden. Veel gemeenten zien die potentie voor vergroenen, initiëren en stimuleren acties en hebben groene subsidies beschikbaar.
Flinke verschillen
Uit onderzoek van Centraal Beheer blijkt dat in 182 van de 342 gemeenten er voor woningeigenaren subsidie beschikbaar is om de tuin te verduurzamen. Waar je subsidie voor kan aanvragen, verschilt flink per gemeente. Bijvoorbeeld voor het afkoppelen van de regenpijp, het verwisselen van stenen voor groen, de aanschaf van een regenton en het aanleggen van een regentuin.
Volgens Roel van Dijk, directeur van Stichting Steenbreek, zijn die verschillende, lokale voorwaarden ‘een zwakte,’ net als de subsidieplafonds waarbij ‘op is op’ geldt. Ook ziet hij een aantal bedreigingen voor het aanvragen van subsidies voor vergroenen: de complexiteit van het aanvraagproces, het ingewikkelde taalgebruik en de beperkte financiële middelen bij gemeenten.
Onwetendheid en angst
De stichting vroeg gedragsdeskundige Eline Steenhuisen van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat om raad. Volgens Steenhuisen komt het niet gebruiken van subsidies of leningen ook doordat inwoners niet weten dat de subsidie bestaat of weten dat ze er recht op hebben.
Naast het feit dat aanvraagprocedures vaak ingewikkeld en tijdrovend zijn, bestaat er soms angst dat het bedrag wordt teruggevorderd. Er bestaat ook geen vertrouwen in de afzender van de subsidie. Uit onderzoek blijkt verder dat subsidies vaak terechtkomen bij inwoners met een hoger inkomen.
Bewustwording
Volgens de gedragsdeskundige gaan gemeenten er vaak van uit dat bewustwording bij de burgers aanzet tot vergroening. Bewustwording betekent alleen niet automatisch ook gedragsverandering, die juist nodig is voor vergroening, volgens Steenhuisen. ‘Het is belangrijk dat je begrijpt waarom inwoners doen wat ze doen, voordat je tijd en geld besteedt aan maatregelen en acties die mogelijk niet werken.’
Garanties
Haar devies is daarom te werken aan de persoonlijke motivatie van tuineigenaren en de eigen effectiviteit vergroten. ‘Zorg dat inwoners weten dat de subsidie bestaat, zorg dat inwoners weten dat ze er recht op hebben. Zorg ook voor een simpele aanvraagprocedure en bied garanties over terugvordering.’
Samenwerken met inwoners
Om de kansen van tuinen te benutten, zou er meer aandacht moeten komen voor het stimuleren van collectieve aanvragen en verhoging van bewustwording en deelname. Samenwerken met inwoners is van belang, zo beaamt Rik van den Dam, wethouder bij de gemeente Overbetuwe.
‘Je kunt als gemeente nog zoveel willen en doen,’ aldus Van den Dam, ‘alleen samen kunnen we werken aan klimaatadaptieve maatregelen. De bebouwde omgeving vormt daarbij een uitdaging.’
Geef een reactie