Gemeentelijke belangenbehartigers vegen opnieuw de vloer aan met het ontwerp van de Coronawet van minister De Jonge van Volksgezondheid. Het kabinet kiest onverkort voor een ‘zeer gecentraliseerde’ aanpak. Het lokale bestuur staat hierbij nog steeds zo goed als buitenspel.
Dit was ook al de kritiek op een eerdere, premature versie van het wetsvoorstel. ‘Ons belangrijkste kritiekpunt op het wetsvoorstel was en is dat de democratische legitimatie onvoldoende wordt geborgd. Er is niet voorzien in betrokkenheid vooraf van wethouders en gemeenteraad bij besluiten van de burgemeester,’ schrijft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.
Niet te ingewikkeld
De koepel vindt dat De Jonge daarvoor geen goede argumenten heeft. Lokale democratie zou volgens de minister te ingewikkeld zijn in dit geval, maar de VNG doet dit af als onzin: ‘De regering vindt dat het invoeren van een dergelijke systematiek de bestuurlijke verhoudingen onnodig zou compliceren. Daar zijn wij het niet mee eens.’
Bevoegdheid raad minimaal
De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden is niet positiever gestemd. ‘Democratie komt nu even niet uit,’ zo wordt de opvatting van de minister bekritiseerd. Het nieuwe plan is daarmee ‘volstrekt inadequaat’. De raad wil meebepalen, onderstreept de vereniging, en niet alleen achteraf de burgemeester controleren. ‘De daadwerkelijke sturing op lokaal beleid van de burgemeester is minimaal.’
Maatwerk en draagvlak
De raadsleden willen ruimte krijgen voor ‘lokaal maatwerk’. Dat zal ook de steun voor de coronamaatregelen goed doen, denken ze. De vereniging draagt daarbij een suggestie aan om het voorstel democratisch te versterken: nieuwe noodverordeningen van de Veiligheidsregio, zouden voortaan voor een inspraakronde langs de plaatselijke volksvertegenwoording moeten.
Geen spoed
De raadsleden stellen verder dat het kabinet zich niet meer op ‘spoed’ kan beroepen om de plannen erdoor te drukken. ‘Hoewel de pandemie nog steeds een ernstige bedreiging vormt voor de volksgezondheid valt niet meer vol te houden dat democratische controle door het spoedeisend karakter van maatregelen volstrekt onmogelijk is.’
“Ons belangrijkste kritiekpunt op het wetsvoorstel was en is dat de democratische legitimatie onvoldoende wordt geborgd“. Dat vind ik wel zeer bijzonder punt van kritiek op het wetsvoorstel. De gemiddelde opkomst bij gemeenteraadsverkiezingen landelijk is net boven de 50%, in mijn stad was dat in 2018 iets meer dan 44%. Hoe zit het dan met de democratische legitimatie van het nieuwe gemeentebestuur na een dergelijke opkomst?
Het meest bizarre is toch wel dat er een overbodige spoedwet wordt opgetuigd, die aan alle kanten rammelt, terwijl veel spoedeisender wetgeving jaren voortsleept. Het nogal arrogante idee dit virus “uit te roeien” is eigenlijk van dezelfde orde: Nog nooit is er welk virus dan ook uitgeroeid en dat zou dan nu zo maar even mogelijk zijn. Dream on!! En gewoon doorgaan die bange sheeple goed bang te houden. Bange mensen zijn volgzame mensen, braafjes achter de grote roerganger aan… De rattenvanger van Hameln is er niks bij.
Minstens zo bizar is dat het gros van de mensen helemaal niet door heeft dat ze voor een gaatje worden geprutst.
Ik houd mijn hart vast voor de komende Tweede Kamer-verkiezingen, als ze al doorgaan. Zoals het er nu naar uitziet gaan heel veel mensen zich weer als ‘stemvee’ gedragen.