Aardgasvrij maken van wijken gaat veel langzamer dan gedacht. Bij de eerste initiatieven in het land komen tal van knelpunten in beeld. Purmerend kan erover meepraten.
Een gezonde businesscase op poten zetten voor aardgasvrije wijken, blijkt moeilijk in de praktijk. Wat niet helpt, is het ontbreken van de gewenste financiële instrumenten om ‘woonlastenneutraliteit’ te realiseren. Gemeenten willen voorkomen dat de toch al matig betrokken bewoners op kosten worden gejaagd.
Maar ook bestaande wetgeving rijdt de gang naar aardgasvrije wijken in de wielen. Naast beperkingen in de Europese aanbestedingsregels, is het wachten op de Warmtewet-2. Pas dan hebben gemeenten de benodigde speelruimte om op duurzame warmtenetten te sturen.
Last-but-not-least hebben lokale overheden veelal niet de kennis, kunde en tijd om projecten adequaat te ondersteunen – tot zover een bloemlezing uit de analyse die het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) recent publiceerde over veertien initiatieven om wijken aardgasvrij te maken.
Tien proeftuinen
Tien van deze projecten zijn een proeftuin in het Programma Aardgasvrije Wijken (PAW). Het doel van dit interbestuurlijke programma is in een honderdtal proeftuinen zo’n 50 duizend woningen aardgasvrij of aardgasvrij-ready te maken. Eind vorig jaar is de tweede ronde van het programma vertraagd van start gegaan, met een budget van circa 300 miljoen euro. Op dit moment doen 46 gemeenten mee.
Een opvallende bevinding van het PBL is dat een aantal proeftuinen veel duurder uitvalt. Omdat niet iedere bewoner een aansluiting op een duurzaam warmtenet wil, moet er een dubbele infrastructuur komen, wat aanzienlijke extra kosten veroorzaakt.
De onderzoekers adviseren gemeenten nut en noodzaak van een aardgasvrije woning breder uit te dragen. De weerstand in de proefwijken beschrijft het PBL als het taaiste probleem voor de energietransitie. Het PAW lijkt zich daarmee als dé testcase voor gemeenten te ontpoppen om de beperkte betrokkenheid op wijk- en buurtniveau weg te nemen.
Problemen Purmerend
De ervaringen in Purmerend zijn illustratief voor de moeite die een gezonde businesscase kost. Een van de onderzochte proeftuinen is de wijk Overwhere Zuid in de Noord-Hollandse gemeente. Purmerend wil zo’n 1200 woningen in deze wijk aansluiten op het warmtenet, dat gevoed wordt door een biomassacentrale. De volgens de gemeente onterecht bekritiseerde proeftuin is in 2018 gestart met 95 particuliere woningen en een basisschool, die nu aardgasvrij zijn.
Over de volgende fase is nog veel onduidelijk. Uit de uitvoeringsstrategie voor het project blijkt een tekort van 1,6 miljoen euro (op een totale projectbegroting van 6,7 miljoen) om alle 1200 woningen te verduurzamen, ondanks de 7 miljoen subsidie uit het PAW. De gemeente hoopt nu nieuwe subsidiebronnen aan te boren om het financiële gat te dichten.
Een daarvan is de Individuele Subsidie Duurzame Energie (ISDE). Deze is verruimd en daarmee ook beschikbaar voor particuliere huiseigenaren die overstappen op een warmtenet. Daar is dan wel de medewerking van bewoners voor vereist, omdat zij zo’n subsidie individueel aan moeten vragen. De vraag of ze daartoe bereid zijn, wordt nu onderzocht. In april beslist de raad over het vervolg van de proeftuin.
Nieuwe technieken
Het PBL signaleert veel weerstand tegen nieuwe technieken als geothermie en waterstof. Hiervoor zijn vergaande verbouwingen achter de voordeur nodig. In de tweede ronde van het PAW is juist voor deze nog weinig toegepaste technieken gekozen, omdat men van het brede palet wil weten welke warmteopties voor de toekomst het meest reëel zijn.
Bewoners maar ook investeerders huiveren volgens het PBL bij de gedachte als proefkonijn te fungeren voor technologie die pas over tien jaar uitontwikkeld is en nu nog als te duur wordt weggezet.
Doel uit zicht
Versnelling is ondertussen geboden om het doel van 1,5 miljoen aardgasvrije woningen in 2030 te halen. Uit recente cijfers van het CBS blijkt dat het tempo van 0,7 procent waarin woningen nu jaarlijks van het aardgas afgaan, de doelstelling uit het Klimaatakkoord ver uit zicht houdt.
Zo’n 90 procent van de woningen in ons land heeft nog een cv-ketel op aardgas. In absolute aantallen groeide het aantal woningen met aardgasaansluiting zelfs in 2017 en 2018: twee derde van de nieuwe woningen had een cv-installatie op aardgas.
De EU vindt aardgas een duurzame brandstof: beter heel snel stoppen met dit proces!!
https://www.telegraaf.nl/zoeken/aardgas
Gaarne em.adres wijzigen , zie hieronder , JMA
“Een opvallende bevinding van het PBL is dat een aantal proeftuinen veel duurder uitvalt. Omdat niet iedere bewoner een aansluiting op een duurzaam warmtenet wil, moet er een dubbele infrastructuur komen, wat aanzienlijke extra kosten veroorzaakt.”
Deze extra kosten zullen links- of rechtsom op de burger worden afgewenteld. Of mag ik zeggen: door de strot geduwd? Ook een warmtenet met ‘keuze tussen 1 leverancier’ zal zonder twijfel een kostenverhogende factor zijn voor diezelfde burger.
Kortom: wie een oude(re) woning heeft en van het aardgas af moet is de sjaak.