Nog altijd niet genoeg stembureauleden voor maart

Grofweg een kwart van de gepeilde Nederlandse gemeenten heeft nog niet genoeg stembureauleden gevonden voor de Tweede Kamerverkiezingen van maart. Dat schrijft minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken woensdag in een brief aan de Tweede Kamer.

Van de ruim 350 Nederlandse gemeenten namen er 315 deel aan een peiling in opdracht van de minister. Over de resultaten brengt Ollongren verslag uit aan de Kamer. Om de verkiezingen in tijden van corona veilig te laten doorgaan, zijn er meer stembureauleden en tellers nodig: zo’n 70.000 in plaats van de 40.000 tot 50.000 in een normale situatie.

Wel aanmeldingen

Via Elkestemtelt.nl kwamen al 70.000 aanmeldingen binnen van potentiële stembureauleden, maar dat aanbod is nog niet ‘passend’ bij de vraag van afzonderlijke gemeenten. Verschillende gemeenten komen dan ook mensen tekort, aldus Ollongren: 238 gemeenten hebben er genoeg, 74 niet.

Twaalf gemeenten kampen zelfs met een gebrek aan honderd of meer stembureauleden. Verder zijn er ‘signalen van gemeenten dat stembureauleden toch niet beschikbaar zijn of zich weer afmelden,’ schrijft de minister. De landelijke wervingscampagne gaat nog door tot eind februari. Werken op een stembureau loont over het algemeen, maar de vergoedingen verschillen per gemeente.

Gebrek stemlocaties

De organisatie van de verkiezingen wordt gecompliceerd door corona. Zo worden anders dan gebruikelijk drie dagen uitgetrokken voor de stembusgang: 15, 16 en 17 maart. Verdeeld daarover zijn er ruim 11.000 stemlocaties beschikbaar. Maar naast mensen komen tientallen gemeenten ook locaties tekort, in circa tien gevallen zijn vijf of meer locaties nog een vraagteken. Bij de verkiezingen in 2017 waren er zo’n 9300 locaties. De Kamer drong eerder aan op meer plekken om te stemmen.

Een aantal gemeenten kijkt ook of mensen in de buitenlucht kunnen stemmen, waar de kans op besmetting met het coronavirus kleiner is. Zeker 60 van de gepeilde gemeenten geeft aan stemlocaties in tenten in te richten. In 41 gemeenten kunnen mensen met de auto in een ‘drive-through’ stembureau terecht.

Uitstel via spoedwet

Het kabinet acht het vooralsnog veilig de verkiezingen door te laten gaan, maar ‘100 procent zekerheid kan ik natuurlijk niet geven,’ aldus Ollongren. Een eventuele uitstelwet moet uiterlijk in de week van 8 maart als spoedwet door zowel de Tweede als de Eerste Kamer worden behandeld. In die wet zou dan de nieuwe datum worden vastgelegd.

Mocht er worden besloten de verkiezingen uit te stellen, dan zullen ze op zijn vroegst in juni kunnen worden gehouden. ‘Eerlijk gezegd moet alles dan opnieuw worden geregeld, moeten gemeenten opnieuw voor voldoende stemlokalen zorgen, voor voldoende stembureauleden en ook moeten stembiljetten opnieuw worden gedrukt,’ aldus de minister.