Verkiezingen organiseren volgens bestaande coronamaatregelen

De organisatie van de aankomende herindelings- en Tweede Kamerverkiezingen, moet worden ingericht naar de huidige coronamaatregelen. Het advies om 1,5 meter afstand te bewaren en de voorgeschreven hygiëne, gelden ook in stemlokalen. Gemeenten moeten hierdoor nieuwe stemlocaties zoeken. Voor de benodigde aanpassingen komt 30 miljoen euro beschikbaar.

Dat schrijft minister Ollongren in een brief aan de Eerste en Tweede Kamer over verkiezingen met coronamaatregelen. Het gaat om de herindelingsverkiezingen voor de samenvoeging van de gemeenten Appingedam, Delfzijl en Loppersum en de splitsing van de gemeente Haaren op 18 november en de Tweede Kamerverkiezing op 17 maart 2021. Op 21 oktober aanstaande staat de verkiezing voor de eilandsraad van Sint Eustatius op de agenda.

Gevolgen

De afgelopen weken werd onderzocht of én hoe de komende verkiezingen kunnen doorgaan. Volgens het RIVM moeten de basisregels die nu in Nederland voor iedereen gelden leidend zijn. Concreet betekent dit:

• Dat het stemlokaal zo ingericht moet worden dat kiezers en stembureauleden 1,5 meter afstand kunnen houden.
• Er moeten beschermingsmiddelen aanwezig zijn, zoals ‘kuchschermen’ voor stembureauleden en middelen om stemhokjes en materialen gedurende de dag te reinigen.
• Er komt een apart stembureaulid in elk stemlokaal dat kijkt of het niet te druk wordt en, als dat nodig is, vraagt om de regels op te volgen.

‘Corona is bij de komende verkiezingen vrijwel zeker nog onder ons,’ aldus Ollongren. ‘Maar door maatregelen te treffen kunnen deze verkiezingen zo worden georganiseerd dat het voor kiezers veilig is om te stemmen en het voor stembureauleden veilig is om hun werk te doen in de stemlokalen.’

Ondersteuning gemeenten

Door de coronamaatregelen kunnen niet alle gebruikelijke stemlokalen gebruikt worden. Gemeenten moeten daarom de komende tijd zoeken naar voldoende stemlocaties, rekening houdend met de toegankelijkheid. ‘Uiteraard bezie ik in overleg met de VNG en de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken hoe de gemeenten kunnen worden ondersteund bij het vinden van voldoende geschikte stemlocaties,’ schrijft de bewindsvrouw.

Samen met de minister voor Onderwijs gaat ze schoolbesturen vragen hun scholen beschikbaar te stellen als stemlocatie. In een speciale spoedwet worden onder meer de regels voor het instellen van mobiele en bijzondere stembureaus aangepast, om meer maatwerk voor gemeenten mogelijk te maken. Voor de werving van (extra) stembureauleden die nodig zijn komt er een landelijke campagne. Deze moet eind oktober van start gaan.

Verkiezingen organiseren

Om de verkiezingen met coronamaatregelen te kunnen organiseren krijgen gemeenten een financiële compensatie van 30 miljoen euro. ‘Het uitgangspunt daarbij is uiteraard dat de verkiezingen doorgang kunnen vinden waarbij het voor de kiezers veilig is om hun stem uit te brengen.’ Het scenario voor briefstemmen als stemmen in het stemlokaal niet mogelijk is, wordt de komende weken besproken met gemeenten. Dit om in kaart te brengen wat uitvoerbaar is. Begin november moet hier meer duidelijk over zijn.