‘Stemmen anders tellen kan fouten voorkomen’

Bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen moet ook Den Haag de stemmen anders gaan tellen. Op de verkiezingsavond zelf zouden alleen de stemmen per partij moeten worden bijgehouden, adviseert de gemeentelijke ombudsman in Den Haag.

Pas de volgende dag, in alle rust en met een frisse blik, worden dan de stemmen per kandidaat geteld. Bij de afgelopen verkiezingen telden 22 gemeenten hun stemmen op de manier die de Haagse ombudsman voorstelt. Daaronder waren Rotterdam, Enschede en Nijmegen. Op de verkiezingsavond zelf wisten de partijen waar ze aan toe waren, de volgende dag hoorden de kandidaten of ze met voorkeursstemmen waren verkozen.

Dat kan fouten voorkomen volgens de ombudsman, die onderzoek deed na een klacht over de verkiezingen van dit jaar. Bij het registreren van de stemmen was een schrijffout gemaakt. Kandidaat 22 van Groep de Mos had volgens de papieren 22 stemmen gekregen op een bepaald stembureau, maar dat waren er in werkelijkheid slechts twee. In de hectiek was de positie op de lijst verward met het aantal stemmen.

De controleurs besloten om niet het aantal stemmen van die kandidaat te corrigeren, maar om alle andere cijfers aan te passen, zoals het aantal stemmen van die partij en het totale aantal uitgebrachte stemmen. Of de optelsom klopte, was belangrijker dan of de uitslag klopte, aldus de ombudsman.

De volgende ochtend werd de fout teruggedraaid. De einduitslag klopt en de zetelverdeling in de Haagse raad dus ook, benadrukt de ombudsman. ‘Je kunt fouten nooit helemaal voorkomen, je blijft druk houden, maar als de tijdsdruk zodanig groot is, wordt de kans op fouten groter. Daarom moet je hierover nadenken, voor alle verkiezingen,’ licht ombudsman Peter Heskes toe. Hij pleit voor digitaal stemmen. ‘Ik weet dat het ministerie dat niet graag wil. Maar eigenlijk zou je dat wel moeten doen om de foutmarge kleiner te maken.’

De gemeente Den Haag noemt de aanbeveling van de ombudsman waardevol. ‘Alles wat kan bijdragen aan een betrouwbaarder en transparanter telproces is welkom en zullen we dus zeer serieus overwegen,’ aldus een woordvoerder van burgemeester Pauline Krikke. De gemeente komt dit najaar met de plannen voor de Europese en provinciale verkiezingen, die volgend jaar worden gehouden.