Staatssecretaris Nobel adviseert gemeenten om eerst advies te vragen bij de Autoriteit Persoonsgegevens voordat zij mogelijk overgaan tot publicatie van een lijst met personen bij schuldinning.
Dit schrijft de staatssecretaris in antwoord op Kamervragen over het artikel ‘Zaanstad publiceert lijst met vermeende bijstandsfraudeurs’.
De gemeente Zaanstad had een lijst gepubliceerd van personen met een vastgestelde schuld of lening op grond van de Participatiewet, die niet meer staan ingeschreven in de Basisregistratie Personen (BRP). De publicatie was bedoeld om contact te leggen met deze personen, zodat vorderingen geïnd konden worden of hulp kon worden geboden, bijvoorbeeld via schuldhulpverlening. Publicatie werd pas overwogen nadat eerdere pogingen tot contact – via het laatst bekende adres, herinneringen, e-mails en telefoontjes – zonder resultaat bleven. Ook werd per geval beoordeeld of publicatie daadwerkelijk het laatste redmiddel was.
Juridische stappen
Voorafgaand aan publicatie is een bestuursrechtelijk traject doorlopen: beëindiging, herziening of intrekking van de uitkering, gevolgd door een gemotiveerd besluit met bezwaar- en beroepsmogelijkheden. Pas toen alle communicatiepogingen faalden en een dwangbevel niet kon worden betekend wegens onbekend adres, werd publicatie overwogen.
Privacy en proportionaliteit
Het raadplegen van familieleden is in strijd met de AVG. Hulpverleners werden alleen benaderd als zij bekend waren. De gemeente heeft vooraf juridisch advies ingewonnen en beoordeeld of de maatregel proportioneel was. De staatssecretaris adviseert om in soortgelijke gevallen voorafgaand advies van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) te vragen. De gemeente Zaanstad heeft inmiddels alsnog advies gevraagd aan de AP, maar dit was ten tijde van de beantwoording van de vragen nog niet ontvangen.
Risico’s en afwegingen
De gemeente heeft het risico op schade voor betrokken kinderen en de gevolgen voor de kans op werk voor betrokkenen meegewogen. Het uitgangspunt blijft dat gemeenten bij schuldinning het minst ingrijpende middel moeten inzetten. Publicatie is pas aan de orde als alle andere middelen zijn uitgeput. De staatssecretaris benadrukt het belang van zorgvuldigheid, proportionaliteit en privacy bij schuldinning. Gemeenten moeten steeds kritisch afwegen of publicatie noodzakelijk en proportioneel is, en zich houden aan de wettelijke regels. Landelijke kaders worden niet wenselijk geacht, maar het belang van schuldinning rechtvaardigt in uitzonderlijke gevallen vergaande stappen.
De publicatie is tot op heden nog geen succes. Wethouder Natasja Groothuismink meldt in De Telegraaf dat nog niemand zich heeft gemeld. De gemeente werkt ook zelf aan een ’uitgebreide’ brief aan de gemeenteraad over de gemaakte keuzes en afwegingen, de achtergrond van de schulden en de relevante wetgeving.
Geef een reactie