Foto: #ElkeStemTelt
In het hele land zijn woensdagochtend, veelal om 7.30 uur, de stembureaus opengegaan voor de verkiezing van de leden van de Provinciale Staten en de waterschappen. Gemeenten hebben als organisator van de verkiezingen te maken met nieuwe regels, en vergroten de toegankelijkheid. Ook kan er weer op bijzondere locaties worden gestemd, zoals een poppodium, Madurodam of een voetbalstadion.
Ruim 13 miljoen kiesgerechtigden van 18 jaar en ouder mogen stemmen, blijkt uit gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Alle stemlokalen gaan om 21.00 uur woensdagavond dicht. In ruim tien gemeenten, waaronder Den Bosch, Ede en Zwolle kunnen kiezers al sinds middernacht hun stem uitbrengen. Op het NS-station Nijmegen ging het eerste van 36 stembureaus op treinstations woensdagochtend om 05.00 uur open.
Controles en correcties
Het organiseren van de verkiezingen is gesneden koek voor gemeenten, maar na de aangepaste procedures vanwege corona, gelden er vandaag wederom nieuwe regels om rekening mee te houden. Zoals cruciale regels voor het vaststellen van de uitslag.
‘Nieuw in de wetgeving is dat gemeenten in een vroeg stadium – als daar aanleiding toe is – controles kunnen doen en correcties kunnen uitvoeren,’ zo licht de Kiesraad toe. ‘Vroeger bood de wet deze mogelijkheid niet. Als er bijvoorbeeld optelfouten zijn gemaakt of verschillen worden gevonden in het aantal stempassen en het aantal ingeleverde stembiljetten bij stembureaus of andere opvallende zaken worden geconstateerd, kan onderzoek worden gedaan om een verklaring daarvoor te vinden en kan indien nodig opnieuw geteld worden. Dit gebeurt vanuit het principe dat elke stem telt.’
Bijzondere locaties
Behalve in bibliotheken, buurthuizen en scholen kan vandaag ook weer op bijzondere locaties worden gestemd. Bijvoorbeeld in een woonkamer in het Overijsselse Marle, waar opnieuw het kleinste stembureau van Nederland te vinden is. Op de parkeerplaats van het attractiepark Linnaeushof kunnen mensen vanuit de auto hun stem uitbrengen in een tent op de parkeerplaats. ‘Mensen hoeven alleen maar hun autoraampje open te draaien,’ aldus een woordvoerder van de gemeente Heemstede over de drive-in stemlocatie.
In Arnhem kunnen kiezers naar een stembureau in moskee HDV Arnhem Türkiyem Camii. Voor bezoekers van het Groene Hart Ziekenhuis is een stemlokaal ingericht op de eerste verdieping van het ziekenhuis. In Groningen, Leeuwarden en Assen kan in de provinciehuizen worden gestemd.
Poppodia
In Tilburg verandert poppodium 013 opnieuw in een stembureau speciaal gericht op jongeren. Na het stemmen in de zaal kunnen stemmers de zogeheten ‘Stem als een Ster’-route lopen, ‘waarbij je jezelf tussen de sterren waant die al eerder in 013 stonden,’ aldus het poppodium. Ook in poppodia TivoliVredenburg (Utrecht) en Patronaat (Haarlem) kan worden gestemd.
Stadions
Rotterdamse kiezers kunnen stemmen in de stadions van Sparta of Excelsior. In Amsterdam kunnen sportliefhebbende kiezers terecht in het Olympisch Stadion. In Den Haag kunnen kiezers ook stemmen bij de tijdelijke Eerste en Tweede Kamer en bij het ministerie van Binnenlandse Zaken en in miniatuurstad Madurodam. Ook in verschillende Pathé-bioscopen in Amsterdam, Ede, Tilburg en Utrecht zijn stemlokalen ingericht.
Visuele beperking
Gemeenten spannen zich ook dit jaar in om de verkiezingen zo laagdrempelig mogelijk te maken. Bijvoorbeeld voor kiezers met een visuele beperking en voor doven en slechthorenden. Mensen met een visuele beperking kunnen in 95 gemeenten terecht om zelfstandig te stemmen. Volgens de Oogvereniging moet er nog veel werk worden verzet om alle stembureaus inclusief te maken voor blinden en slechtzienden. ‘Het gaat om je grondrecht, om zelf te mogen en kunnen stemmen. Hoe maak je de rest van de samenleving toegankelijk als de verkiezingen al niet lukken?’ zegt een woordvoerder.
Discussie
Doordat er nog zo weinig toegankelijke stembureaus zijn, zijn inwoners met een visuele beperking al snel afhankelijk van het openbaar vervoer of speciale gemeentelijke stemtaxi’s, aldus de Oogvereniging. Naast een gebrek aan hulpmiddelen laat de behandeling op stembureaus ook vaak te wensen over, stelt een woordvoerder.
‘Mensen met een visuele beperking mogen in het stemhokje hulp krijgen van iemand anders, dat is wettelijk bepaald. Toch ontstaat met regelmaat ter plekke discussie daarover onder de stembureauleden. In het ergste geval wordt een stembiljet ongeldig verklaard. Iedere stem telt, maar dan moet je wel kunnen stemmen.’
Geen stormloop op stemtaxi’s
Ondanks de stakingen in het openbaar vervoer wordt er woensdag niet veel gebruikgemaakt van gratis taxi’s die mensen van en naar een stembureau rijden. Op sommige plekken kunnen blinden, slechtzienden of mensen met lichamelijke beperking gebruikmaken van de zogeheten ‘stemtaxi’.
Dit kan onder meer in Breda en Tilburg via de Regiotaxi van vervoerder Connexxion, maar volgens een woordvoerder wordt de taxi niet veel vaker gereserveerd dan andere dagen. Stemtaxi’s van de vervoerder rijden daarnaast in Groningen en Drenthe, maar ook in steden en dorpen in deze provincies ‘loopt het geen storm’.
In de gemeente Sittard-Geleen kunnen blinden, slechtzienden of mensen met een lichamelijke beperking een stemtaxi reserveren voor een rit van en naar het speciale stembureau in Sittard. De taxi telt vijf reserveringen op woensdagochtend, meldt een woordvoerster. ‘We verwachten het met één taxi te redden.’ De stemtaxi in de gemeente Utrecht niet gereserveerd volgens een woordvoerder.
Doven en slechthorenden
Op speciale stemlocaties zijn gebarentolken aanwezig, naast vaardige mensen en voorzieningen voor doven en slechthorenden, aldus een woordvoerder van belangenvereniging het Dovenschap. Uit data van de Open State Foundation blijkt dat op minder dan honderd stemlocaties hulpmiddelen voor doven en slechthoren aanwezig zijn. ‘Wat dat betreft mogen er veel meer gemeenten aan meedoen,’ aldus de woordvoerder van het Dovenschap.
Tolk op afstand
Wel worden deze verkiezingen bij ongeveer veertig gemeenten geoefend met een doventolk op afstand. Daarmee wordt bedoeld ‘dat als er geen fysieke tolk aanwezig is, je dan via beeld een tolk kunt krijgen. Dat noemen wij Tolk op Afstand. Dit wordt dan geregeld via Tolkcontact,’ aldus de woordvoerder.
Geef een antwoord