Gemeenten kiezen vrij massaal voor de inzet van sociale wijkteams. Wel zijn er verschillen tussen de samenstelling van de teams, en risico’s. “Een wijkteam heeft een spil nodig.”
Een voorbeeld: de gemeente Noordoostpolder. Het werken met de teams wordt hier momenteel in de steigers gezet. “Door met teams in wijken te werken, is er goed zicht op wat er speelt op lokaal niveau en kunnen we snel inspelen op specifieke vragen”, stelt wethouder Hennie Bogaards van de gemeente. “De teams vervangen loketten en maken de ondersteuning efficiënter.”
Het leveren van maatwerk wordt het meest genoemd als reden voor de inzet van wijkteams. Herkenbare gezichten, ondersteuning op maat. “Eén plan, één aanpak en één regisseur”, herhaalt de wethouder het veelgehoorde credo. Het doel is midden in de samenleving te staan.
Samenstelling wijkteams
Over de samenstelling van de teams is nog wel discussie mogelijk. Ook wethouder Corrie Noom van de gemeente Zaanstad liet onlangs nog weten dat de teams er zijn voor het gewenste maatwerk, maar het nog wel de vraag is of er speciale jeugdteams moeten werken naast de wijkteams.
“Het jeugdwerk is toch een vak apart, maar we moeten nog zien hoe het lukt om één regisseur aan te wijzen op deze manier”, zei Noom. “Dat moeten we dus werkenderwijs ontdekken.”
Jeugdzorg
In de kop van Noord-Holland zet de Jeugdzorg de eerste stap naar het vormen van wijkteams. De gemeenten Den Helder, Hollands Kroon, Schagen en Texel zijn deze maand begonnen met een gezamenlijk pilot waarin de vernieuwing van de hulp aan jongeren centraal staat. Als inwoners zich met zorgwekkende signalen melden bij een school, kinderdagverblijf of bij een bureau Jeugdzorg dan wordt dit opgepakt door de wijkteams.
Het klinkt best goed allemaal. Een handreiking van het Platform directeuren sociale pijler, gebaseerd op praktijkervaringen, noemt evenwel deze vijf risico’s:
- Een risico is dat gemeenten de capaciteiten van de voor de taak nodige algemeen, sociaal werker overschatten;
- Een ander risico is dat er onvoldoende samenwerking is tussen de verschillende partijen die nodig zijn;
- Het blijft onduidelijk wanneer er 21 procent btw wordt geheven op de diensten van aanbieders;
- Het zou kunnen dat er geen aanbieders zijn die het binnen het budget van de gemeente willen doen;
- Verder kan populatiebekostiging zorgen voor perverse prikkels.
Enfin, zorgen te over. “Straks hebben we een mooie transitie maar zijn de mensen die burgers helpen hun eigen kracht te versterken, wegbezuinigd”, zegt voorzitter Marijke Vos van de MOgroep tegen Zorg+Welzijn. “Een sociaal wijkteam heeft een spil nodig die snel signaleert en schakelt: dat is de sociaal werker.”
De voorzitter van de brancheorganisatie presenteert vandaag het manifest Sociaal Werker. Dit manifest moet duidelijk maken dat het sociaal domein niet zonder sociaal werkers kan.
Pas op
“Gemeente, pas op wat je doet bij het vormen van de wijkteams”, waarschuwt Vos. De voorzitter begrijpt dat ook jeugdzorg en ggz belangrijk kunnen zijn in een wijkteam, maar voor je het weet wordt het team puur op zorg gericht of te groot en kom je terecht in een vergadercircuit.
“Bovendien, wil je dat jongeren niet te snel bij Jeugdzorg aankloppen, dan is juist de sociaal werker de persoon om de jongeren te begeleiden en naar andere oplossingen te zoeken.”
De discussie gaat om hoe de kwaliteit, de houdbaarheid en de betrokkenheid bij de zorg overeind te houden, liet staatssecretaris Martin van Rijn nog weten op het congres Sociaal werk, waar ook het manifest werd gepresenteerd. Om dit allemaal voor elkaar te krijgen, moeten gemeenten die wijkteams formeren dus lastige keuzen maken.
Geef een antwoord