De Ramadan op de werkvloer. Speel je daarop in?

Vanaf vandaag tot en met 17 juli vindt dit jaar de Ramadan plaats. Deze maand wordt ook wel vastenmaand genoemd, omdat moslims tussen zonsopkomst en zonsondergang niet eten of drinken. Spelen we op de werkvloer in op mensen die meedoen met de Ramadan en zo ja, hoe doen we dit dan?

Ondanks dat moslims de hele dag niet eten of drinken tijdens de Ramadan, merken veel werkgevers hier weinig van. Kasper Verhoek van de SchoonmaakUnie merkt soms zelfs pas na de Ramadan dat een van zijn medewerkers heeft meegedaan. ‘Medewerkers zien het als een uitdaging om hun werkgever niet te laten merken dat ze meedoen aan de Ramadan. Een reden hiervoor is dat ze willen lijden, echt in gedachten bij de mensen te zijn die ook niet kunnen eten en drinken. Dat waardeer ik enorm. Aan medewerkers van wie ik wel weet dat ze meedoen, vraag ik iets vaker hoe het gaat en hen bied ik ook de mogelijkheid om minder uren te werken. Zij hoeven dit niet aan te nemen, maar ik wil het wel bespreekbaar maken.’

Mevrouw Tekin Demirel werkt bij schoonmaakbedrijf Asito en zij bevestigt dit beeld. Zij doet ieder jaar mee met de Ramadan, maar het werken gaat haar niet moeilijker af. ‘Na een paar dagen is mijn lichaam aan het vasten gewend. En gelukkig mag je ’s ochtends en ’s avonds wel eten. Ik kan me wel voorstellen dat het lastiger is om mee te doen aan de Ramadan als je zwaar werk doet.’

HR-beleid Ramadan

Binnen veel Nederlandse bedrijven is geen beleid voor medewerkers die meedoen met de Ramadan. Ook bij DHB, een bank met een Turkse eigenaar, is geen reglement voor tijdens de Ramadan. HR-manager Gulhan Develi: ‘Zo’n 70 procent van ons personeelsbestand is weliswaar Turks, maar lang niet iedereen doet mee met de Ramadan. Het komt neer op ongeveer tien mensen, inclusief mijzelf. De bank is in Nederland opgericht en houdt zich dan ook aan Nederlandse feestdagen. Tijdens het Suikerfeest kunnen mensen vrij nemen als zij dat willen. Voor wie werkt wordt er een bijeenkomst georganiseerd waar de directeur soms een toespraak houdt en waar zoetigheid wordt uitgedeeld. En tijdens de Ramadan zeggen sommige managers dat het personeel iets eerder naar huis mag, omdat ze geen gebruik maken van de lunchpauze.’

Bij de SchoonmaakUnie kunnen medewerkers zonder problemen vrij vragen voor het Suikerfeest. Kasper Verhoek: ‘Als iemand een vrije dag wil, krijgt hij een vrije dag, mits deze volgens de regels is aangevraagd. Mocht het niet handig uitkomen en het blijkt te gaan om een vrije dag voor het Suikerfeest, dan loop ik een pasje harder om te regelen dat die persoon vrij kan zijn die dag.’

‘Ramadan-proof’ cao

Ook al wordt er op dit moment nog niet altijd rekening gehouden met islamitische feestdagen en gebruiken, merkt Gulhan Develi wel dat er meer aandacht voor komt. Zo is CNV Jongeren al enige jaren bezig om te proberen een ‘Ramadan-proof’ cao te introduceren.

Tot op heden is dat nog niet gelukt. ‘We kregen er wel veel reacties op’, zegt Michiel Hietkamp van CNV Jongeren. ‘Vanuit de rechtse hoek kregen we het verwijt teveel ruimte te gunnen voor mensen met een moslim-achtergrond, maar we kregen ook veel positieve reacties van mensen die aangaven dat ze wel eens een probleem hebben om vrij te krijgen voor bijvoorbeeld het Suikerfeest en hopen dat dit een oplossing voor hun probleem is.’

Ondanks dat er binnen de grote cao’s nog niets is opgenomen over de feestdagen van niet-christelijke religies, er zijn wel enkele kleinere cao’s waarin een zogenoemd à la carte-systeem is opgenomen. Michiel Hietkamp: ‘Wij propageren dit systeem nu als oplossing. Hierin geeft een werkgever een aantal dagen op die mensen kunnen opnemen. Medewerkers kiezen vervolgens zelf op welke feestdag ze vrij willen nemen.’

Diversiteitsdag

Bijvoorbeeld Achmea heeft een dergelijke cao. Hierin is een diversiteitsdag opgenomen om mensen met een niet-christelijke geloofsovertuiging de gelegenheid te geven toch een vrije dag op te nemen tijdens een feestdag uit hun cultuur. Deze kan dan bijvoorbeeld gebruikt worden voor het Suikerfeest of het Chinese nieuwjaar.

Door Astrid Slootweg / P&Oactueel