Ralph Pans heeft geen plan B

Het sleutelwoord is: samenwerking. De uitdaging: helpen drie nieuwe gedecentraliseerde taken goed uit te voeren. “Wie tegen het bestuursakkoord stemt, zet veel op het spel”, vindt Pans.

De Wet werken naar vermogen, met de Wajong als extra taak

voor gemeenten. De overheveling van de ondersteunende begeleiding van de AWBZ

naar de Wmo. De jeugdzorg organiseren vanuit het lokale bestuur. “Uniek”, zegt

Ralph Pans, voorzitter van de directieraad van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten

(VNG). “Drie decentralisaties tegelijk.”

Kans

Een mooie uitdaging, vindt Pans. “Bij de uitvoering kunnen we

heel veel zaken met elkaar verbinden.” Maar is een aantal gemeenten niet te

klein voor deze belangrijke taken? Het was immers de VNG die vorig jaar nog een

plan openbaarde om te komen tot veel minder zogeheten regiogemeenten en de

provincies op te heffen.

De VNG vond dit nodig, maar de bestuurlijke revolutie werd

gesmoord door leden van de vereniging. Dus, wat nu? “Er is geen plan B.”

Hoe gaat de VNG haar leden dan helpen om hun werk goed te

doen?

“Wij gaan ze helpen met het project Slim Samenwerken, vooral door te

wijzen op best practices”, antwoordt Pans. “Wij bieden ondersteuning bij die

samenwerkingsverbanden. Het gaat om het leggen van verbindingen, tussen de

samenwerkende gemeenten. En tussen gemeenten en het bedrijfsleven.”

Maar stel dat gemeenten niet willen samenwerken en te klein

zijn om het werk goed uit te voeren?

“Als het om belangrijke taken gaat, zoals de jeugdzorg,

kunnen provincies of het Rijk in dat geval een aanwijzing geven. Toch merk ik

vooral veel enthousiasme om dit samen op te pakken.”

En toch, al die taken… Is het niet erg veel allemaal?

“Gemeenten staan

zeker voor een grote uitdaging. Toch hebben zij zelf om deze taken gevraagd,

met een goede reden. Neem de jeugdzorg als voorbeeld. Nu worden kinderen van de

ene naar andere hulpverlener geschoven. Het is heel complex. Het gaat over heel

schijven. Van iedere euro die we uitgeven aan het ondersteunen van jongeren, gaat

nu 60 cent naar het proces. Naar de administratie rond de zorg. Daarom, en niet

onbelangrijk, kan deze decentralisatie ook geld besparen. Dat kan dus beter vanuit de lokale overheid.”

Meer dan de helft gaat naar bureaucratie?

“Ja. Het is verspilling, en zij wordt goed zichtbaar als je

het dicht bij de burger brengt. Door verschillende regelingen straks alleen

door de lokale overheid te laten uitvoeren, kunnen gemeenten geld besparen.”

Is er tijd genoeg?

“Ik denk dat veel gemeenten dit wel aankunnen, maar het gaat

erg snel ja. Vooral als het gaat om de arbeidsmarkt bestaan grote zorgen.

Daarom is de invoering van de Wet werken naar vermogen dan ook een jaar

verschoven.”

Is er geld genoeg?

“Er wordt bezuinigd. Vooral als het gaat om de sociale

werkvoorzieningen was het niet eenvoudig tot dit akkoord te komen. Het salaris

van de mensen die op deze manier werken, blijft hetzelfde. Dat is bepaald in

hun cao. De budgetten staan onder druk, het is een gigantische opgave. Daarom

is er 400 miljoen euro beschikbaar gekomen voor de herstructurering van deze

voorzieningen.”

Waarschijnlijk is er ook nog best wat te besparen op de ICT…

“We zijn ook bezig om te komen tot nationale standaarden en

een gezamenlijk beheer van de ICT. Er wordt ook een ondersteuningsprogramma

voorbereid voor de uitvoering van de ICT-bouwstenen. En we hebben nu het KwaliteitsInstituut Nederlandse

Gemeenten, dat deze taak gaat coördineren.”

Dan het jaarcongres. U stemt voor het bestuursakkoord?

“Uiteraard. Anders hadden we dit niet voorgelegd aan

de leden. De kans dat er wat bijkomt, is klein. Je loopt een risico door dit af te wijzen.

Andere verworvenheden in het akkoord komen dan op losse schroeven te staan.”

Volg Gemeente.nu via Twitter.