• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • Contact
  • Nieuwsbrief

Gemeente.nu

Nieuws voor gemeenten

  • Bedrijfsvoering
    • Aanbestedingen
    • Belastingen
    • Big data
    • Burgerzaken
    • Communicatie
    • Digitalisering
    • Financiën
    • Ondernemersbeleid
    • Organisatie
    • Privacy
    • Vergunningen
  • Sociaal
    • Bijstand
    • Decentralisatie
    • Integratie
    • Jeugdzorg
    • Onderwijs
    • Ouderen
    • Schuldhulp
    • Sport
    • Werk
    • Wmo
  • Veiligheid
    • Boa
    • Cybersecurity
    • Evenementen
    • Handhaving
    • Ondermijning
    • Openbare orde
  • Ruimte & Milieu
    • Afval
    • Bodem
    • Bouw
    • Duurzaamheid
    • Energie
    • Infrastructuur
    • Leefomgeving
    • Omgevingswet
    • Smart city
  • Loopbaan
    • Cao
    • Integriteit
    • Leiderschap
    • Mobiliteit
    • Ontwikkeling
    • Pensioen
  • Bestuur
    • College
    • Gemeenteraad
    • Participatie
    • Samenwerking
    • Raadsledennieuws (archief)
  • Partners
    • Centric
    • Segment
    • Sdu VIND
    • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)
    • Sdu VIND Inkoop en Aanbesteding
  • Whitepapers
  • Opleidingen

Opinie Populist, regent of regisseur

21 maart 2014 door Michiel Louweret

Regie is modern, aantrekkelijk en vooruitstrevend. Bovendien lijkt regie goedkoop en flexibel. Het is de trend van dit moment: regisseren vervangt besturen en managen. Projectmanagers worden procesregisseurs. Natuurlijk verloopt deze verandering niet zonder horten of stoten. Een regiegemeente worden, hoe doe je dat eigenlijk?

Type ‘regiegemeente’ in op Google en je vindt de volgende koppen: ‘Regiegemeente worden is een onderschat vraagstuk’, ‘Het samenspel tussen regiegemeente en de uitvoerende samenwerkingspartners blijkt lastig’, ‘De regiegemeente is geknipt voor het nieuwe werken’ en ‘Inhuren van expertise loont voor de regiegemeente’. Managers kunnen leergangen volgen en adviesbureaus bieden hun diensten aan.

Ik hoor veel ambtenaren praten over regie, maar als ik vraag wat ze daarmee bedoelen, dan krijg ik vage antwoorden. Voordat we het in de gaten hebben is alles regie en verdwijnt de waarde ervan achter kretologie en opportunisme.

De eerste kennismaking

Een congres over de modernisering van de Jeugdzorg in 2011 was mijn kennismaking met regie. Vrijwel elke lezing ging over de vraag: wie heeft de regie? Er werden veel woorden gebruikt, maar helemaal duidelijk werd het mij niet. Het ging over uitbesteden, samenwerken en invloed houden.

Toen ik meer wilde weten, ontdekte ik de nota De gemeente als regisseur waarin het ministerie van Binnenlandse Zaken schrijft: ‘Een bijzondere vorm van sturen die is gericht op de afstemming van actoren, hun doelen en handelingen tot een min of meer samenhangend geheel, met het oog op een bepaald resultaat.’

Dergelijke beschrijvingen roepen bij mij – als organisatiekundige – nieuwe vragen op. Waarom kiezen gemeenten op grote schaal voor ‘een bijzondere vorm van sturing en afstemming’? Hoe zit het dan met de verantwoordelijkheid van het college en de gemeenteraad? Is het een revival van de polder op lokaal niveau? Met veel afstemmen, betrekken, coördineren, versnellen, verbinden en overdragen?

Waarom regisseren?

Laten we een andere invalshoek kiezen. Voor welke vraagstukken is regie een oplossing? In gesprekken en notities over de (regie)rol van de gemeente komen vijf samenhangende uitdagingen naar voren:

  • Er is minder budget beschikbaar voor meer gemeentelijke taken.
  • Andere organisaties kunnen deze taken beter uitvoeren (markt, samenwerkingsverbanden, regio’s, etc.).
  • De samenleving accepteert de klassieke (bepalende) rol van de gemeente minder (legitimiteitsvraagstuk). Kennis over complexe, meervoudig vraagstukken is dankzij internet breed beschikbaar.
  • Geëmancipeerde burgers slaan de handen ineen (participatie, nabuurschap).

Deze uitdagingen raken gemeenten in het hart en vragen een passende reactie.

Onlangs maakte Sybrand Buma van het CDA bekend dat ook hij de “samenleving meer ruimte wil geven en de democratie versterken” (Volkskrant, 1 februari 2013). De wethouder die onvoldoende luistert naar maatschappelijk sentiment noemen we tegenwoordig regent, de wethouder die te veel luistert is een populist. Is regie de derde weg?

Participatie, schaalvergroting en samenwerking

Wellicht, maar helaas is regie ook een koepelbegrip voor veel veranderingen. De praktijk toont verschillende oplossingen voor verschillende vraagstukken. Ik doe een poging tot ordening. De lokale overheid kent vier kernprocessen: beleidsvoorbereiding, beleidsbepaling, beleidsuitvoering en beleidsevaluatie. Onder het motto ‘meer regie’ stellen gemeenten (al dan niet in samenhang) de uitvoering van deze processen ter discussie. De voorbeelden liggen voor het oprapen:

  • Burgerparticipatie ten behoeve van beleidsvoorbereiding (dialoogtafels, procesmanagement en talrijke vormen van co-creatie). Participatie is in mijn ogen geen regie. Het is volwaardige inspraak, waarbij de gemeente uiteindelijk bepaalt.
  • Optimalisatie van de uitvoering door uitbesteding aan de markt, schaalvergroting (SSC) en versterking van het opdrachtgeverschap. Dit gebeurt op grote schaal. Uitbesteding is ook geen regie! Uitbesteding is opdrachtgeverschap voor goed gedefinieerde taken en resultaten.
  • Samenwerking met maatschappelijke partners op basis van belangen (kennis, invloed, budget, synergie).

Participatie, schaalvergroting en uitbesteding zijn oplossingen die met wisselend succes al jarenlang worden toegepast. Het begrip ‘regie’ past naar mijn mening vooral bij het derde voorbeeld: tijdelijke en doelgerichte vormen van publiek-publieke en publiek-private samenwerking ten behoeve van beleidsvoorbereiding, -uitvoering en/of -evaluatie. Denk aan de gemeente die met een winkeliersvereniging, school, sportvereniging en de politie de handen ineenslaat om overlast van jongeren te beperkten. Is de regiegemeente een doelgerichte, samenwerkende gemeente?

Regisseren is loslaten

Samenwerken is knap lastig. Bij elke vorm van samenwerking spelen drie thema’s: overeenstemming over het doel van de samenwerking, een acceptabele verdeling van macht en inbreng en een evenwichtige verdeling van de opbrengst. Zijn de partijen (min of meer) gelijkwaardig of is er sprake van dominantie? Heeft de gemeente een inhoudelijk belang of richt de gemeente zich vooral op de kwaliteit van het proces? Gunnen partijen elkaar het voordeel van de samenwerking?
Veel bestuurlijke notities over de regiegemeente benadrukken de rol van de gemeenteraad. De raad stelt de kaders van het beleid, de relevante uitgangspunten en randvoorwaarden, subsidieregels, rapportagevormen, et cetera. En wethouders worden nog steeds beoordeeld op hun daadkracht, op hun vermogen om zelfbedachte SMART-doelen te realiseren.

De lokale verkiezingsprogramma’s staan nog steeds vol grootse ambities en beloften. Moeten maatschappelijke partners dan blij zijn dat ze met de gemeente mogen samenwerken?

Samenwerken impliceert loslaten. Ruimte geven aan ambtenaren in een samenwerkingsverband, de grenzen laten opzoeken, bewust experimenteren en meer handelen in de geest van… Ruimte geven aan regie begint bij de ambtelijke en bestuurlijke top van organisaties. Hoe vaag de begrippen zijn, het vraagt dienstbaarheid en bescheidenheid.

Geven in plaats van vragen

Regie vraagt een open houding, respect, inlevingsvermogen, aandachtig luisteren, kunnen verbinden, het uitstellen van meningen en opvattingen, gunnen en geven. Regisseren is meer dan een nieuwe structuur of een instrument. Het is niet vreemd dat regie lastig.

Wilt u regiegemeente worden? Kunt u volmondig ja antwoorden op de volgende vragen? Weet u waar uw partners behoefte aan hebben? Heeft u hen concrete voordelen te bieden? Durft u uw ambtenaren ruimte te geven? Zijn uw ambtenaren ondernemend? Heeft u vertrouwen in de esprit de corps? Bent u dienstbaar? Kunt u leven met vage doelen? Vindt u de kwaliteit van het proces echt belangrijker dan de inhoudelijke uitkomst? Want dat is nodig voor regie.

Tagged With: regie, verandering Filed Under: Blog, Loopbaan, Ontwikkeling

Lees 1 reactie
Vorige artikel
Decentralisatie: puzzel die moet worden opgelost
Volgende artikel
Is strategisch inkoper asociaal?

Reader Interactions

Comment (1)

  1. DC Passchier says

    21 maart 2014 at 13:26

    Gemeentelijke regie bestaat als thema al veel langer. Ik kreeg daarmee te maken bij de decentralisatie van de onderhuisvesting medio jaren negentig van de vorige eeuw; als docent vanuit de Bestuursacademie. Toen al was duidelijk dat er meerdere vormen van regie bestaan; als metafoor variërend van de dirigent van een symfonie-orkest tot de ‘leider’ van een jazz-orkest.
    Regie suggereert naast betrokkenheid ook vooral invloed op de uitkomst. En bij dat laatste is de laatste jaren veel veranderd. De overheid maakt deel uit van een netwerksamenleving (noem het participatiesamenleving), en staat lang niet meer in het middelpunt. Daar is een heel groot grijs gebied voor in de plaats gekomen.
    Dat pleit ervoor om de rol van de gemeente te omschrijven als die van een makelaar en een facilitator: je maakt mogelijk dat anderen de dingen doen die jij belangrijk vindt en waar jij belang bij hebt. Kijk naar de transities binnen het sociale domein en je ziet een heel ander speelveld dan, pak ‘m beet, 5-10 jaar geleden.
    Bij de Stichting De regisserende gemeente weten ze hier meer van.

    Beantwoorden

Geef een antwoord Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Primary Sidebar

TOPVACATURES

Consulent Jeugd – Gemeente Katwijk

Stikstof Coördinator – Gemeente Haarlem

Meer vacatures
Banner SC Aanbestedingsrecht 2021 320x250

LAATSTE ARTIKELEN

Overnemen vergunningverlening ‘zeer vergaande maatregel’

12 augustus 2022

Kabinet gaat meer dwang uitoefenen in asielcrisis

11 augustus 2022

omgevingswet eerste kamer

Ministerie veegde ict-problemen Omgevingswet onder tapijt

11 augustus 2022

Rechtbank: studenten onterecht uitgesloten van energietoeslag

8 augustus 2022

Digitaal vergaderen blijft mogelijk in tijden van corona

8 augustus 2022

GEMEENTE.NU PARTNERS

Zomerkorting bij Segment! 
  • Segment

Zomerkorting bij Segment! 

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 
  • Segment

Nieuw personeel in een financiële functie snel inwerken 

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden
  • Segment

Vermijd de valkuil van niet integer handelen door raadsleden

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen
  • Segment

Modules Burgerzakendiploma’s in Noord- en Zuid-Nederland te volgen

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou
  • Segment

Beleidsadviseur onderwijs? Deze nieuwe cursus is voor jou

Compleet juridisch cursusprogramma voor de waterschapwereld
  • Segment

Compleet juridisch cursusprogramma voor de waterschapwereld

Risico’s en kansen van Common Ground
  • Centric

Risico’s en kansen van Common Ground

Maak medewerkers bewust van cybersecurity
  • Centric

Maak medewerkers bewust van cybersecurity

Digitaliseren in Rotterdam: ‘Volledig vanuit één systeem werken’
  • Centric

Digitaliseren in Rotterdam: ‘Volledig vanuit één systeem werken’

Centric en Arda vergroten securitybewustzijn binnen organisaties
  • Centric

Centric en Arda vergroten securitybewustzijn binnen organisaties

Centric en DiVault, voor duurzaam toegankelijke gemeenten
  • Centric

Centric en DiVault, voor duurzaam toegankelijke gemeenten

‘Co-creatie’ betekent nog niet vanzelf maatwerk 
  • Centric

‘Co-creatie’ betekent nog niet vanzelf maatwerk 

Digitale terinzagelegging volgens Common Ground
  • Centric

Digitale terinzagelegging volgens Common Ground

Blog – Delen die data: Omgevingswet is niet gebaat bij eilandjes
  • Centric

Blog – Delen die data: Omgevingswet is niet gebaat bij eilandjes

‘Kredieten niet klakkeloos verstrekken, maar ook niet blind afwijzen’
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

‘Kredieten niet klakkeloos verstrekken, maar ook niet blind afwijzen’

Blog – Gebruiksgemak is ook werk uit handen nemen
  • Centric

Blog – Gebruiksgemak is ook werk uit handen nemen

Voorbereid op de piek in Bbz-aanvragen?
  • Centric

Voorbereid op de piek in Bbz-aanvragen?

Er is een nieuwe Schulden Monitor!
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Er is een nieuwe Schulden Monitor!

Podcast – Rechtmatigheid implementeren in de organisatie
  • Segment

Podcast – Rechtmatigheid implementeren in de organisatie

Blog – Nuchter innoveren met Rotterdam
  • Centric

Blog – Nuchter innoveren met Rotterdam

Strategische samenwerking Energiemissie en Centric rond e-factureren
  • Centric

Strategische samenwerking Energiemissie en Centric rond e-factureren

Blog – Innovatie die echt meerwaarde levert
  • Centric

Blog – Innovatie die echt meerwaarde levert

‘Uitfilteren loos alarm maakt vroegsignalering schulden efficiënter’
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

‘Uitfilteren loos alarm maakt vroegsignalering schulden efficiënter’

Vroegsignalering: de eerste ervaringen
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Vroegsignalering: de eerste ervaringen

Kijk terug: BOA Webinar over groei van de handhaving
  • Segment

Kijk terug: BOA Webinar over groei van de handhaving

Innovaties Burgerzaken: ‘Meer gemak voor inwoners en professionals’
  • Centric

Innovaties Burgerzaken: ‘Meer gemak voor inwoners en professionals’

Auditbare veiligheid op het gebied van wachtwoorden
  • Centric

Auditbare veiligheid op het gebied van wachtwoorden

Stichting BKR ziet afname aantal kredieten en betalingsproblemen
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Stichting BKR ziet afname aantal kredieten en betalingsproblemen

Podcast 25 jaar opleiden in de publieke sector
  • Segment

Podcast 25 jaar opleiden in de publieke sector

Súdwest-Fryslân zet de kracht van data op de kaart
  • Centric

Súdwest-Fryslân zet de kracht van data op de kaart

‘Een nieuw paspoort is geen boek dat je even koopt’
  • Centric

‘Een nieuw paspoort is geen boek dat je even koopt’

Opleidingen Omgevingswet voor Twentse gemeenten
  • Segment

Opleidingen Omgevingswet voor Twentse gemeenten

Digitale dienstverlening met de burger echt centraal
  • Centric

Digitale dienstverlening met de burger echt centraal

‘Hybride’ les laat deelnemer kiezen tussen fysiek of virtueel
  • Segment

‘Hybride’ les laat deelnemer kiezen tussen fysiek of virtueel

Met de Meetfiets de gemeente in
  • Centric

Met de Meetfiets de gemeente in

Centric stelt software inburgeringswet vrij beschikbaar
  • Centric

Centric stelt software inburgeringswet vrij beschikbaar

Schaamte houdt financiële problemen te lang achter de voordeur
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Schaamte houdt financiële problemen te lang achter de voordeur

Jongeren als IT’er aan het werk voor Centric via 2TestIT
  • Centric

Jongeren als IT’er aan het werk voor Centric via 2TestIT

AI-assistent verbetert interactie burger met gemeente
  • Centric

AI-assistent verbetert interactie burger met gemeente

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips
  • Segment

Beteugel agressie tegen publieke medewerkers – drie tips

Business intelligence helpt bij goede ambulancezorg
  • Centric

Business intelligence helpt bij goede ambulancezorg

Provinciale Reservepool met stembureauleden
  • Segment

Provinciale Reservepool met stembureauleden

Centric en Gripvol vergemakkelijken Bbz-aanvraag ondernemers
  • Centric

Centric en Gripvol vergemakkelijken Bbz-aanvraag ondernemers

‘Coronaschade zit verstopt in een zwarte doos’
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

‘Coronaschade zit verstopt in een zwarte doos’

Verkiezingen in coronatijd: nervositeit en verscheurde stempassen
  • Segment

Verkiezingen in coronatijd: nervositeit en verscheurde stempassen

Diplomastelsel Burgerzaken verandert
  • Segment

Diplomastelsel Burgerzaken verandert

Masterclasses informatiebeveiliging
  • Segment

Masterclasses informatiebeveiliging

Meer jongeren in betalingsproblemen: de cijfers geduid
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Meer jongeren in betalingsproblemen: de cijfers geduid

BOA Webinar: Na corona – groei handhaving vasthouden!
  • Segment

BOA Webinar: Na corona – groei handhaving vasthouden!

Hoe stel je financiële rechtmatigheid vast?
  • Segment

Hoe stel je financiële rechtmatigheid vast?

Centric en ValidSign verstevigen partnerschap
  • Centric

Centric en ValidSign verstevigen partnerschap

Schuldenaanpak effectiever met vroegsignalering in de wet verankerd
  • Stichting Bureau Krediet Registratie (BKR)

Schuldenaanpak effectiever met vroegsignalering in de wet verankerd

Friese voorlopers op weg naar Omgevingswet
  • Centric

Friese voorlopers op weg naar Omgevingswet

Collectief leren: juist in coronatijd, maar hoe dan?
  • Segment

Collectief leren: juist in coronatijd, maar hoe dan?

VNOG gaat voor financiën vanuit de cloud
  • Centric

VNOG gaat voor financiën vanuit de cloud

Zo kom je tot een robuuste begroting
  • Segment

Zo kom je tot een robuuste begroting

Online training agressie voorkomen: kan dat?
  • Segment

Online training agressie voorkomen: kan dat?

Vijf redenen om voor Segment te kiezen
  • Segment

Vijf redenen om voor Segment te kiezen

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’
  • Segment

Online BRP-cursus: ‘Even wennen, maar veel geleerd’

Centric presenteert Productbeleid Decentrale Overheid 2021
  • Centric

Centric presenteert Productbeleid Decentrale Overheid 2021

Whitepaper – Archiveren voor gemeenten
  • Centric

Whitepaper – Archiveren voor gemeenten

Jelly Frankes: jong, enthousiast en deskundig
  • Segment

Jelly Frankes: jong, enthousiast en deskundig

Whitepaper – Gemeenten ontzorgd met SaaS
  • Centric

Whitepaper – Gemeenten ontzorgd met SaaS

Eerste Hulp bij Verkiezingen
  • Segment

Eerste Hulp bij Verkiezingen

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit
  • Segment

Juiste identiteitsvaststelling – belangrijker dan ooit

BUCH-gemeenten nemen Centric Burgerzaken in gebruik
  • Centric

BUCH-gemeenten nemen Centric Burgerzaken in gebruik

Centric en Stratech bieden totaaloplossing schuldhulpverlening
  • Centric

Centric en Stratech bieden totaaloplossing schuldhulpverlening

Centric en SNG werken samen aan rekenmodule beslagvrije voet
  • Centric

Centric en SNG werken samen aan rekenmodule beslagvrije voet

Eric Gubbels over online leren in coronatijd
  • Segment

Eric Gubbels over online leren in coronatijd

Digitale handhaving in het sociaal domein
  • Centric

Digitale handhaving in het sociaal domein

Boa’s: kennis als schild tegen angst en onzekerheid
  • Segment

Boa’s: kennis als schild tegen angst en onzekerheid

Opinie ‘Kaders’ zijn de nieuwste kleren van de keizer
  • Centric

Opinie ‘Kaders’ zijn de nieuwste kleren van de keizer

BoAcademie lanceert opleiding niveau 4 voor handhavers
  • Segment

BoAcademie lanceert opleiding niveau 4 voor handhavers

De Virtuele Inloopavond
  • Centric

De Virtuele Inloopavond

Whitepaper Talentmatch – Meedoen op de arbeidsmarkt
  • Centric

Whitepaper Talentmatch – Meedoen op de arbeidsmarkt

Whitepaper – De roadmap naar Office 365 voor gemeenten
  • Centric

Whitepaper – De roadmap naar Office 365 voor gemeenten

Aanvullende geweldsmiddelen boa’s horen erbij
  • Segment

Aanvullende geweldsmiddelen boa’s horen erbij

De missie van Segment
  • Segment

De missie van Segment

Centric publiceert publieksverslag 2019
  • Centric

Centric publiceert publieksverslag 2019

Schuldenproblematiek door de coronacrisis
  • Segment

Schuldenproblematiek door de coronacrisis

Vernieuwend opleidingsaanbod voor gemeenten
  • Segment

Vernieuwend opleidingsaanbod voor gemeenten


Footer

Snel naar

  • Aanbestedingen
  • Big data
  • Financiën
  • Handhaving
  • Integriteit
  • Leefomgeving

Meer Gemeente.nu

  • Nieuwsbrief
  • Facebook
  • Twitter
  • Linkedin
  • Events

Help

  • Adverteren
  • Contact
  • Spelregels

Powered by Sdu

SDU

Het laatste nieuws van
Gemeente.nu in je mail?

×