Opnieuw meer medewerkers, vaker psychische klachten

De personele bezetting bij gemeenten is vorig jaar 1,5 procent verder gegroeid, naar ruim 171.000 medewerkers. Nieuwe taken, onder andere als gevolg van het coronabeleid, jagen de groei aan. Ook in het ziekteverzuim is de coronacrisis te herkennen.

Besmetting met het coronavirus zelf was in 2020 de vijfde oorzaak van verzuim bij gemeenten. Psychische klachten als verzuimreden maken een opmars en stijgen van de vijfde naar de derde plaats. ‘De coronacrisis en alle maatregelen eromheen kunnen indirect hebben bijgedragen aan het ziekteverzuim door een hogere werkdruk, stress en de ontwikkeling van psychische klachten,’ schrijft A&O fonds Gemeenten in de Personeelsmonitor 2020.

Het ziekteverzuim als geheel bij gemeenten daalde overigens, van 5,8 tot 5,5 procent. Daarmee komt dit dichter in de buurt van het algemene percentage voor Nederland dat juist opliep, maar nog altijd minder dan 5 procent bedraagt.

Groeiende bezetting

Bijna drie kwart van de 355 gemeenten zegt dat het aantal medewerkers in 2020 toenam. Net als vorig was de stijging in de bezetting met 6,6 procent het grootst bij gemeenten met 50.000 tot 100.000 inwoners. Ook bij gemeenten met meer dan 100.000 inwoners was de stijging hoog (6,3 procent). Dat laatste percentage is exclusief de vier grote steden (5,7 procent). De groep met 20.000 tot 50.000 inwoners vond juist een lichte inkrimping van het personeelsbestand plaats (0,4 procent).

De redenen voor de groei zijn overwegend hetzelfde als vorig jaar. ‘Nog steeds worden nieuwe taken/deprivatisering en een stijging van het budget als belangrijkste redenen voor de toename in de bezetting aangemerkt. In 2020 kwamen er ook extra coronagerelateerde taken bij.’

Krimp en vacatures

Een minderheid van 16 procent van de gemeenten heeft te maken met een krimpende bezetting. ‘Als belangrijkste reden voor de afname van de bezetting geven gemeenten aan moeite te hebben met het invullen van vacatures. Met name in de functiegebieden ruimtelijke ordening/milieu en bouwkunde/civiele techniek blijft het nog steeds lastig om geschikte kandidaten te vinden.’ Bijna alle gemeenten verwachten in 2021 een groter of gelijk blijvend aantal medewerkers.

Inhuur stabiel

Vorig jaar werd 18 procent van de loonsom besteed aan externe inhuur van personeel, gelijk aan het percentage in 2019. ‘De uitgaven aan externe inhuur zijn daarmee dit jaar verder gestabiliseerd; sinds 2016 schommelt dit percentage tussen de 16 en 20 procent.’ Daarbij blijken er opnieuw wel verschillen tussen gemeenten: de grotere gemeenten deden wél meer beroep op externen. Zeven van de tien gemeenten zeggen te streven naar het terugdringen van de externe inhuur.

Thuiswerken

Bijna alle gemeenten noemen thuiswerken het belangrijkste effect van corona op het werk. ‘Verder geven veel gemeenten aan dat er door corona een toename in werk en financiële tekorten zijn ontstaan. De verwachting is dat deze effecten in 2021 zullen aanhouden.’